4- اصول اولیه پیمایش در آسمان

[Shahram]

خوب بعد از آشنایی با مفاهیم کلی دیگه وقتشه بریم سراغ اصل مطلب یعنی مباحث مربوط به رصد. این مبحث کمی پیچیده تر هست و نیاز به تصور و تمرین داره !
پیشاپیش برای اینکه اشکال شما را سردر گم نکند باید بگویم که چون تصاویر را از مراجع مختلف برداشته ام به همین خاطر ممکن است زاویه دیدشان با هم متفاوت باشد پس دقت کنید زیاد مبهم نباشد باز اگر ابهامی بود بپرسید تا مشکا رفع بشود. به تجربه دیدم که همه در دید اول در این مبحث دچار مشکل می شوند که با کمی صحبت حل خواهد شد. این مبحث هم مبحث بسیار مهمی برای ادامه کارهاست.
***********************************************
از نظر علمی ما می دانیم که بر روی سیاره ای به نام زمین زندگی می کنیم که به دور خورشید می چرخد. منتها وقتی در حال رصد هستیم به نظر می آید که ما ثابت و بقیه اجرام در حال حرکت هستند. پس برای رصد زمین را در مرکز در نظر می گیریم و اجرام دیگر رو بر روی یک کره بسیار عظیم و در فاصله زیاد در نظر می گیریم که آن را کره سماوی می نامیم. با این کار فقط حرکات ظاهری کمی پیچیده تر به نظر می آیند !
تصور ستاره شناسان جدید از آسمان بر مبنای تصوری است که از پیشینیان به ارث رسیده است و آن عبارت از این است که آسمان را به صورت یک گنبد کروی در نظر می‌گیرند که در عرض آن خورشید ، ماه ، سیارات و ستارگان به سمت جلو حرکت می‌کنند. این گنبد صلب که در آسمان گسترش پیدا می‌کند کره سماوی نامیده می‌شود. این یک کره فرضی است و فواصل را نادیده گرفته و همه اجرام را فعلا در یک فاصله بر روی آن در نظر می گیریم ف همانطور که به چشم می آید.

[attachment=9:37u4ec3f]Picture1.jpg[/attachment:37u4ec3f]

انتهای قطبهای کره زمین دو نقطه را روی این کره قطع می کند که متناسب با قطب زمین به قطب شمال و قطب جنوب سماوی موسومند. نام ستاره قطبی از این واقعیت اخذ شده است که چون محور زمین را ادامه دهیم، آسمان را در نقطه‌ای بسیار نزدیک به این ستاره قطع می‌کند! این ادامه محور زمین را محور عالم می‌نامند. محور عالم به فرض از بالا و پایین الی غیر النهایه ادامه دارد. بالا در اینجا به معنی فراتر از قطب شمال زمین و پایین به معنی آن سوی قطب جنوب زمین است. محور زمین صرفاً جزء کوچکی از محور عالم است. نقاطی را که در آن محور عالم آسمان را می‌شکافد به ترتیب قطب شمال سماوی و قطب جنوب سماوی نامند.

استوای سماوی
نقاطی بر کره سماوی که در نیمه راه قطبهای شمال و جنوب سماوی جای گرفته‌اند معدل النهار (استوای سماوی) را تشکیل می‌دهند. معدل النهار دایره‌ای است فرضی به شعاع بی نهایت که در همان صفحه استوای زمین قرار گرفته است. این هر دو دایره مرکز واحدی دارند. راه دیگری برای تجسم استوای سماوی آن است که تصور کنیم شعاع استوای زمین پیوسته افزایش یابد تا آنکه این دایره بر سطح داخلی کره آسمان منطبق گردد.

دایرةالبروج دایره‌ای فرضی در آسمان است که ظاهراً (از دید ساکنان کرهٔ زمین) به نظر می‌آید که خورشید در مدت یک سال آن دایره را طی می‌کند.

این دایره در حقیقت مدار حرکت انتقالی زمین را به دور کرهٔ خورشید مشخص می‌کند و در واقع طرح مدار زمین بر کرهٔ آسمان است یعنی دایره‌ای است که از تلاقی سطح مدار حرکت انتقالی زمین با کرهٔ آسمان که آن را اصطلاحاً فلک ثوابت نامیده‌اند پیدا می‌شود.

[attachment=8:37u4ec3f]Picture3.jpg[/attachment:37u4ec3f]

[attachment=7:37u4ec3f]Picture4.jpg[/attachment:37u4ec3f]

از زمان‌های قدیم، دائرةالبروج را به ۱۲ بخش مساوی (هر بخش معادل ۳۰ درجه) تقسیم کرده‌اندولی امروزه برخی معتقدند که دایرةالبروج دارای 13بخش است بخش سیزدهم صورت فلکی حوا(مار افزای)است که در میان دو صورت فلکی عقرب و میزان وجود دارد. هر بخش از دایرة البروج اصطلاحاً یک برج نامیده می‌شود. حرکت انتقالی زمین به دور خورشید موجب می‌شود که در هر ماه از سال خورشیدی، خورشید ظاهراً درون یکی از این برج‌های دوازده‌گانه قرار بگیرد. گاهی اصطلاح برج با همین معنی در ارتباط با منطقةالبروج به کار می‌رود.

[attachment=6:37u4ec3f]Picture8.jpg[/attachment:37u4ec3f]

[attachment=5:37u4ec3f]Astro_signs.JPG[/attachment:37u4ec3f]

1. حمل، قوچ
2. ثور، گاو
3. جوزا، دو پیکر
4. سرطان، خرچنگ
5. اسد، شیر
6. سنبله، دوشیزه
7. میزان، ترازو
8. حوا،مارافزای
9. عقرب، کژدم
10. قوس، کمانگیر
11. جدی، بزغالهٔ نر
12. دلو، آب کش
13. حوت، ماهی

در قدیم به جای واژهٔ صورت فلکی از معادل عربی آن یعنی برج استفاده می‌شده است. به همین دلیل هنوز هم چنین استفاده‌ای از کلمهٔ برج صورت می‌گیرد.

اما باید به اختلاف این دو واژه توجه شود: صورت فلکی به مجموعهٔ چند ستاره که شکلی خاص را در ذهن بیننده القاء می‌کنند گفته می‌شود، در حالی که برج به هر یک از تقسیمات دوازده‌گانهٔ دائرةالبروج اطلاق می‌گردد.
در جدول بالا نام ۱۲ برج دائرةالبروج آورده شده است. این نام‌ها در اصل از ۱۲ صورت فلکی منطقةالبروج گرفته شده است. باید دانست که این نامگذاری بیش از دو هزار سال قدمت دارد و در حال حاضر به دلیل پدیده‌ای به نام تقدیم اعتدالین، ۱۲ صورت فلکی منطقةالبروج نسبت به ۱۲ برج هم‌نام آنها در آسمان جابجا شده و تقریباً هر صورت فلکی به اندازهٔ یک برج (معادل ۳۰ درجه) به سمت شرق آسمان حرکت کرده است.

به علت زاویه داشتن محور کرهٔ زمین با محور حرکت انتقالی زمین، بین دائرةالبروج و استوای سماوی هم زاویه‌ای به همان اندازهٔ '۲۶ °۲۳ وجود دارد. دو نقطهٔ تلاقی بین دائرةالبروج و استوای سماوی، اعتدال بهاری و اعتدال پائیزی نامیده می‌شوند. وقتی خورشید در نقطهٔ اعتدال بهاری (زاویهٔ صفر) قرار می‌گیرد، فصل بهار در نیمکرهٔ شمالی (و فصل پائیز در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود و وقتی خورشید در نقطهٔ اعتدال پائیزی (زاویهٔ ۱۸۰ درجه) قرار می‌گیرد، فصل پائیز در نیمکرهٔ شمالی (و فصل بهار در نیمکرهٔ جنوبی) آغاز می‌شود.

[attachment=4:37u4ec3f]Picture5.jpg[/attachment:37u4ec3f]

در روی استوای کرهٔ زمین (و در روی قطب شمال و قطب جنوب)، همواره نیمی از این دایرهٔ فرضی در آسمان قرار دارد. اما در هر نقطهٔ دیگر کرهٔ زمین، مقداری از این دایره که در آسمان قرار دارد در طول سال تغییر می‌کند که این تغییر معادل با تغییر طول روز و شب است.

نقاط انقلاب
نقاط انقلاب بر روی دایرة البروج دو نقطه‌ای است که میل خورشید به هنگام عبور از آنها بیشترین اندازه شمالی و یا جنوبی (مثبت و یا منفی) را داراست. زمانی که خورشید دارای بیشترین میل به طرف شمال است به نام انقلاب تابستانی معروف است. عبور خورشید از این نقطه ، سرآغاز فصل تابستان در نیمکره شمالی (فصل زمستان در نیمکره جنوبی) است. وقتی خورشید دارای بیشترین میل به طرف جنوب بوده به انقلاب زمستانی موسوم است. این دو حالت عکس هم هستند.

ستارگان دور قطبی
در هر عرض جغرافیایی برخی از ستارگان طلوع و غروب می‌کنند، دیگران که ستارگان دور قطبی نامیده می‌شوند همواره بالای افق هستند. ستارگان دور قطبی را به شرط آنکه شرایط جوی اجازه دهد هر شب سال می‌توان دید، اگر دخالت خورشید که نور روشن آن تشخیص نور ضعیف ستارگان را غیر ممکن می‌سازد نبود در طول روز نیز قابل مشاهده بودند. شماره ستارگان دور قطبی شمالی با عرض جغرافیایی تغییر می‌کند و با دوری از استوا افزایش می‌یابد. برای ناظری در 20 درجه شمالی ستارگان دب اکبر هم دور قطبی نیستند، طلوع و غروب می‌کنند و مدتی زیر افق می‌مانند، اما برای ناظری در 40 درجه شمالی ستارگان دب اکبر همه دور قطبی هستند. با شکل زیر می تونید تمام تعاریف و مفاهیم رو یکجا ببینید.

[attachment=3:37u4ec3f]Picture2.jpg[/attachment:37u4ec3f]

برای مشخصات اجرام نیز دو نوع مختصات به کار می رود که به سمت- ارتفاع و بعد - میل یا مختصات استوایی معروفند که در شکل زیر هر دو مشخص شده اند.

[attachment=2:37u4ec3f]Picture6.jpg[/attachment:37u4ec3f]

[attachment=1:37u4ec3f]Picture7.jpg[/attachment:37u4ec3f]


مختصات استوایی
یکی از مجموعه‌های عمومی که برای معرفی مختصات سماوی بکار گرفته می‌شود، به نام مختصات استوایی است که بر اساس استوای سماوی بنا نهاده‌اند. مختصات شمال جنوب که معادل سماوی برای عرض روی «زمین» محسوب می‌شود به نام «میل» است و مانند عرض بر حسب درجه ( ۫ ) ، دقیقه ( ' ) و ثانیه ( " ) از صفر بر روی استوای سماوی تا 90 درجه در جنوب بر روی قطبین سماوی ، اندازه گیری می‌شود. کل دایره سماوی به 360 درجه تقسیم می‌گردد. یک درجه می‌تواند به 60 دقیقه کمانی ( َ' 60) و یک دقیقه کمان به 60 ثانیه کمانی ( " ) تقسیم شود.

مختصات شرقی ، غربی که معادل طول جغرافیایی بر روی زمین است به نام «بعد» ، خوانده شده که معمولاً در جهت شرقی به دور آسمان و بر حسب ساعت (h) ، دقیقه (m) و ثانیه (s) زمانی است که گاهی بر حسب درجه هم اندازه گیری می‌شود. از آنجا که زمین هر 360 درجه را در 24 ساعت طی می‌کند، لذا یک ساعت (1h) از بعد و از زمان ، معادل 15 درجه کمان ، یک دقیقه (1m) از بعد معادل 15 دقیقه ( '15 ) کمان و یک ثانیه ("ً1) بعد ، مساوی با 15 ثانیه ( "15) کمان است. «نقطه صفر» نقطه‌ای است که خورشید (و در نتیجه دایرة البروج) استوای سماوی را درجریان عبور از جنوب به شمال در هر بهار قطع می‌کند که آن را «نقطه اعتدال بهاری» یا «ابتدای حمل» نیز گویند، زیرا در دوران یونان باستان خورشید در این زمان در صورت فلکی حمل بوده است.

این نقطه شباهت به گرینویچ روی زمین و نصف النهار دارد که از آن می‌گذرد و مبنای اندازه گیری طول جغرافیایی محسوب می‌شود. سامانه مختصات استوایی معمولاً برای بیان موقعیت اجرام ثابت فلکی بکار برده می‌شود. ستارگان و اجرام عمق آسمان در کاتالوگها با همین بعد و میل نسبت به یک زمان یا دوره معین ، نشان داده می‌شوند. این مختصات دارای تغییرات بسیار جزئی ، آن هم به علت حرکت تقدیمی زمین است . به یاد داشته باشید که سمت «شمال» و «جنوب» در کره سماوی به مفهوم در جهت شمال و جنوب قطبین سماوی قرار گرفتن است. «شرق» هم همیشه به معنای افق شرقی است.
برای اندازه گیری زوایا هم روشهایی وجود دارد که در یک مبحث دیگر به آن خواهم پرداخت.

حرکات ظاهری روزانه ستارگان
همه می‌دانند که خورشید به ظاهر در مشرق طلوع می‌کند قوسی را در آسمان می‌پیماید و در مغرب غروب می‌کند. ستارگان نیز به ظاهر قوسهایی را (از سمت شرقی افق به سمت غربی آن) در آسمان طی می‌کنند. یک دوران کامل 23 ساعت و 56 دقیقه و 4.09 ثانیه طول می‌کشد. این را به سهولت می‌توان در یک شب صاف به کمک یک ساعت مچی خوب به تقریب ثابت کرد. این دوران شبانه روزی را با مشاهده صورتی چون دب اکبر می‌توان بخوبی رصد کرد.

آبگردان دب اکبر ( البته در آینده بیشتر با صور فلکی آشنا خواهیم شد و فعلا ممکن است کمی برایتان مبهم باشد)
[attachment=0:37u4ec3f]Picture9.jpg[/attachment:37u4ec3f]


حرکت ظاهری سالانه ستارگان
این واقعیت که ستارگان یک گردش کامل را در کمتر از بیست و چهار ساعت انجام می‌دهند، بسیار مهم است. البته معنی آن این است که ستارگان در یک دوره بیست و چهار ساعته بیش از یک گردش کامل را می‌پیمایند. بنابراین ستارگان در سه دقیقه و 56 ثانیه باقیمانده دوران بعدی را شروع می‌کنند، این را می‌توان با رصد اثبات کرد. ستاره ای که فرضاً در ساعت هشت شامگاه یکشنبه در افق پدیدار می‌شود، شامگاه روز بعد در ساعت هشت اندکی بالای افق خواهد بود. این ستاره در ساعت هشت شامگاه روز سه شنبه ارتفاع بیشتری از افق خواهد داشت و یک ماه بعد در ساعت هشت ستاره به مقدار قابل ملاحظه‌ای از افق بالاتر خواهد بود.
سه ماه بعد ، در ساعت هشت بعد از ظهر ستاره به اندازه یک چهارم دایره از افق شرقی فاصله خواهد داشت. در پایان یک سال ستاره یک دایره ظاهری را کامل کرده است. این حرکت ستاره نیز حرکتی ظاهری و در نتیجه حرکت واقعی زمین حول خورشید است. زمین در حرکت انتقالی خود به دور خورشید یک گردش کامل را در دوازده ماه می‌پیماید. این حرکت ظاهری سالانه ستارگان بر صورتهای فلکی نیز حکم فرماست.
بدین طریق در ساعت هشت بعد از ظهر در مهر ماه ، آبگردان دب اکبر نزدیک افق و در وضعیتی است که دهانه کاسه رو به بالاست. سه ماه بعد در همان زمان به هنگام شب ، دسته آبگردان رو به پایین است. در ماه فروردین در همان شب دب اکبر ارتفاع زیادی از افق دارد و کاسه آبگردان در طرف چپ به نظر می‌رسد. در تیر ماه در همان ساعت شب کاسه آبگردان به طرف پایین است. بنابراین در مدتی برابر 365 روز دب اکبر 366 بار گردش ظاهری را انجام می‌دهد: 365 بار بر اثر دوران زمین به دور محورش و یک بار در نتیجه حرکت انتقالی زمین به دور خورشید.


برای اینکه با این مفاهیم راحتتر کنار بیایید می توانید با برنامه شبیه ساز زیر کار کنید و این مفاهیم رو باهاش شبیه سازی کنید. فقط برای اجرای اون نیاز به نصب فلش پلیر هم دارید.

http://astro.unl.edu/naap/motion3/an...sunmotions.swf

و دوباره تاکید می کنم بهترین راه درک اینها تصور مفاهیم است.

[Mehdi]

ممنون برادر شهرام
یه کم پیچیده شد این درس اما مفید بود ;)

[Shahram]

ممنون برادر شهرام
یه کم پیچیده شد این درس اما مفید بود ;)

مرسی. پیچیده شد ولی اگه کسی بتونه خوب درکش کنه دیگه حرکتهایی که تو آسمون می بینه به راحتی براش قابل درکه. یه نفر اگه این مبحث رو ادامه بده می تونه تقویم هم بنویسه :-o
مطالب بعدی ساده تر خواهد بود آخه می شه گفت این سخت ترین جای کارمونه ;)

[Maryam.Ghasemian]

ممنون آقا شهرام ، مرسی از توضیحاتتون %%-
تو تقسیم بندی دایره البروج اشاره کردید که برخی به 13 برج معتقدند ، یعنی با در نظر گرفتن برج حوا اون وقت بازم هر برج رو 30 درجه لحاظ میکنند ؟

[Shahram]

ممنون آقا شهرام ، مرسی از توضیحاتتون %%-
تو تقسیم بندی دایره البروج اشاره کردید که برخی به 13 برج معتقدند ، یعنی با در نظر گرفتن برج حوا اون وقت بازم هر برج رو 30 درجه لحاظ میکنند ؟

خواهش می کنم. نه دیگه در این حالت باید 360 درجه (یک دور کامل ) رو به 13 بخش تقسیم کنید که در این حالت تقسیم بندی از 30 درجه کمتر می شه.

[Maryam.Ghasemian]

ممنون آقا شهرام ، مرسی از توضیحاتتون %%-
تو تقسیم بندی دایره البروج اشاره کردید که برخی به 13 برج معتقدند ، یعنی با در نظر گرفتن برج حوا اون وقت بازم هر برج رو 30 درجه لحاظ میکنند ؟

خواهش می کنم. نه دیگه در این حالت باید 360 درجه (یک دور کامل ) رو به 13 بخش تقسیم کنید که در این حالت تقسیم بندی از 30 درجه کمتر می شه.

ممنون ، آخه تا اونجایی که تو منابع خونده بودم تقسیم بندی 12 برج رو دیده بودم و این برج حوا و تقسیم بندی 13 تایی بروج برام جالب بود . مرسی

[MEISAMHAMIN]

شهرام جان دستت درد نكنه وتقعا عالي بود فقط يه كم در مورد فهم دايره البروج به مشكل برخوردم يعني با توجه به اينكه زمين به دور خورشيد مي گرده نمتونم تصور كنم يا بهتره انطوري بگم با توجه به نسبي بودن مفهوم حركت ما مبدا مختصات رو زمين در نظر ميگيريم در صورتي كه تا قبل از اين مبدا رو خورشيد در نظر گرفته بوديم حالا سوال اينجاست با توجه به تغيير مبدا از خورشيد به زمين مدار حركت نسبي خورشد و زمين چه طوري رسم مشه يعني چگونه به طرح فعلي مدار دايره البروج رسيديم؟
بازم بابت اطلاعات بسيار مفيدت تشكر مي كنم

[Shahram]

شهرام جان دستت درد نكنه وتقعا عالي بود فقط يه كم در مورد فهم دايره البروج به مشكل برخوردم يعني با توجه به اينكه زمين به دور خورشيد مي گرده نمتونم تصور كنم يا بهتره انطوري بگم با توجه به نسبي بودن مفهوم حركت ما مبدا مختصات رو زمين در نظر ميگيريم در صورتي كه تا قبل از اين مبدا رو خورشيد در نظر گرفته بوديم حالا سوال اينجاست با توجه به تغيير مبدا از خورشيد به زمين مدار حركت نسبي خورشد و زمين چه طوري رسم مشه يعني چگونه به طرح فعلي مدار دايره البروج رسيديم؟
بازم بابت اطلاعات بسيار مفيدت تشكر مي كنم

خواهش می کنم قربان.
خوب ببین تو هر روز مثلا سر ساعت 12 ظهر اگه موقعیت خورشید رو رصد کنی می بینی که در طول یک سال جابجا می شه. حالا چقدر باید جابجا بشه ؟ خوب جابجایی ناشی از حرکت زمین به دور خورشیده ولی ما داریم از زمین حرکت خورشید رو نگاه می کنیم ، پس توی یکسال در حقیقت به نظر میاد خورشید یک دور کامل توی آسمون می زنه ( دقت کن این با حرکت روزانه خورشید که از چرخش زمین به دور خودش ناشی میشه متفاوت هست. این یکی حدود 23 ساعت و پنجاه و شش دقیقه و 4 ثانیه طول می کشه در حالی که حرکت رو دایرةالبروج یکسال طول می کشه ) اگه از بالا سیستم رو نگاه کنی زمین داره دور خورشید می چرخه ولی اگه بیایی رو زمین چی ؟ خورشید داره دورت می چرخه. تو چه مداری ؟ قضیه فرقی نکرده روی همون مدار دایره ای. پس خورشید داره رو یه دایره دورت می چرخه ( یعنی تو داری اینطوری می بینی !) حالا یه کار دیگه کردیم و اون این بود که همه اجرام رو چسبوندیم روی یه کره فرضی ، از جمله خود خورشید. پس خورشید می افته روی یه سری ستاره که خوب مسلما اونها هم جزوی از یک صورت فلکی هستند. که می شه برج مربوط به ماهی که داخلش هستیم.
باز هر جایی مشکل بود بگو بیشتر توضیح بدم ;)

[Shahram]

خب اگه بتونید کره سماوی رو درست تصور کنید می بینید که اینکه کدامیک از اجرامی رو که رو کره هستند ببینم بستگی به موقعیت شما رو کره زمین داره ( اگه دقیقتر بگم برای پدیده هایی که در زمانی طولانی اتفاق می افته فقط عرض جغرافیائی مهم هست و طول جغرافیایی به خاطر چرخش زمین خیلی موثر نیست. اگه متوجه نشدید یه روز که حضوری همدیگر رو دیدم بگین بیشتر توضیح بدم ;) )
اگر روی قطب باشید همواره بخش شمالی آسمان رو میبینید و با چرخش زمین فقط همه اجرام حول ستاره قطبی می چرخند ولی اگه روی استوا باشید هیچ بخش ثابتی ندارین و اگر در جایی بین استوا و یا قطبها باشید بخشی از آسمان همواره ثابت و حول ستاره قطبی می چرخد و بخش دیگری در طول شبانه روز و متناسب فصل طلوع و غروب می کند.
خلاصه اینکه بخشی از آسمان رو همواره در تمام زمانها میبینید که حول ستاره قطبی می چرخند و بهش می گیم منطقه دور قطبی و بخش دیگری متناسب فصل و ماهی که در آن هستیم عوض می شود که به این هم منطقه غیر دورقطبی گفته می شود.
حالا برای شروع چطور طرحها رو تشخیص بدیم و بدونیم در هر زمانی چه صورتهای فلکی و اجرامی رو خواهیم دید ؟
بهترین راه حل داشتن نقشه هست.
نقشه ها انواع مختلف رو دارند منتها برای شروع بهتر هست از نقشه ای استفاده کنید که فقط پرنورترین و مهم ترین اجرام رو داشته باشه و زمانی که با این نقشه دیگر مشکلی نداشتید به سراغ نقشه ها و نرم افزارهای مهم بروید.

ساده ترین و کم هزینه ترین راه این هست که از سایت پایین نقشه ماهانه آسمان رو با طبقه بندی اجرام و توضیحات بسیار عالی رصدی (البته به زبان انگلیسی !) از سایت پایین بگیرید (کاری که من خودم همیشه می کنم :p )

http://www.skymaps.com/downloads.html

دقت کنید که شما باید نقشه نیمکره شمالی که به رنگ زرد بالای اون نوشته Northern Hemisphere Edition بگیرید مگر اینکه بخواهید رو استوا و یا قطب جنوب رصد کنید :D

اگر بخواهید نقشه ای با توضیحات فارسی داشته باشید باید مجله نجوم و یا مجله آسمان شب رو بخرید.
http://www.nojumnews.com
اگر نیاز به نقشه دارین که همیشه کارتان را راه بیندازد می تونید از گردونه آسمان استفاده کنید که نمونه ای از آن هم در این آدرس می بینید:
http://telescope.ir/index.aspx?sitei...172&proid=2386
روش استفاده در زیر نقشه نوشته شده است.

پس از کار کردن با این نقشه های اولیه می توانید از کاتالوگها و نقشه های دیگر هم استفاده کنید (متناسب توانایی ابزاری که در اختیار دارید ) مثلا کتاب
The Observer's sky atlas

ولی امروزه استفاده از نرم افزار های شبیه ساز متداولتر هست. از بین این نرم افزارها دو نرم افزار مهم رو برای کامپیوتر و یک نرم افزار برای موبایل معرفی می کنم.
نرم افزار ساده و کم حجم stellarium که به طور رایگان از آدرس پایین می تونید دریافت کنید
http://www.stellarium.org

و نرم افزار قدرتمند و حجیم starry night که می تونید از آدرس پایین اطلاعات خرید رو بدست بیارید
http://telescope.ir/index.aspx?sitei...256&proid=2063

و یا از آدرس پایین لینکهای دانلود این نرم افزار و چند برنامه دیگر که برای ما فعلا کار آیی زیادی ندارند را پیدا کنید
http://www.akkasee.com/forum/showthr...?t=5000&page=6

( در ضمن این انجمن عکاسی هم اطلاعات مفیدی در زمینه عکاسی نجومی و ایزار و تکنیکهاش داره فرصت داشتین بیشتر توش بگردین ;) )

دوستان منجم بیکار ننشستند و برای موبایل هم فکری کردند. نرم افزار sideralis هم برای موبایل نوشته شده است که از آدرس پایین رایگان می تونید دانلودش کنید و کار رو راه می اندازه.
http://sideralis.free.fr/download.html

نکات
1- ابزارهای پیشرفته تر فقط جهت آشنایی است و در صورتی که برنامه رصدی اجرا شود شما حداکثر به همان نقشه اولیه نیاز خواهید داشت. و اگر برنامه موبایل رو هم داشته باشید که عالیه.
2- معرفی موسسات به معنی تایید و یا تبلیغ کار آنها نیست و فقط جهت آشنایی معرفی می شوند. ( فعلا جوگیر نشین خرج بذارین رو دستتون :D )
3- در صورتی که روش لینک دادن و یا محل بحث مشکلی داشت دوستان مدیر لطفا ویرایش کنند و یا اطلاع بدن خودم تصحیح کنم.