حيات دريايی ( كاسپين - خليج فارس - عمان )

[Behzad]

برخی ماهيان زيبای آب های جنوبی ايران

آدمی هميشه در پی كشف دنياهای ناشناخته به مكان های به خصوصی قدم می گذارد تا حس كنجكاوی خود را ارضا كند؛ دنيای زير آب يكی از اين مكان هاست كه بيش از 95% انسان ها با آن از نزديك نا آشنا اند و اين در حالی است كه بيش از 70% كره ی زمين از آب پوشيده شده و به كره آبی معروف است.
ايران از كشورهايی است كه خداوند نعمت دو پهنه وسيع آبی در شمال و جنوب اين سرزمين را به آن عطا نموده. زيبايی های زير آب هميشه برای انسان ها جذابيت داشته و مهم تر آن كه ايران ما يكی از 27 كشوری است كه از سرمايه های گرانبهای تپه های مرجانی بهره می برد و لذا زيباترين ماهيان را می توان در اطراف اين منابع با ارزش يافت.
اصولاً دريای عمان به دليل هم جواری با آب های اقيانوس هند و دريای عرب از تنوع زيستی بی نظيری بهره می برد ولی به علت وفور ذرات مغذی محلول و نا محلول درون آب آن، ديد در آن كم بوده و از شفافيت كمتری نسبت به خليج فارس برخوردارست با توجه به اين كه اسكان ريف های مرجانی در خليج فارس نيز بسيار بيشتر از اين درياست.
در اين جا برخی از زيباترين ماهيان جنوب ايران در حوضه دو دريای خليج فارس و عمان را مشاهده می نماييد كه توضيح در مورد هر كدام نيازمند وقت زياد است. پس فقط بدانيد اين ها همگی تنها بخشی از زيبايی های موجود در اين دو درياست.
نوشته شده توسط دانشجوی محيط زيست و غواص آبهای آزاد . بهزاد زادهوش

جراح ماهی دم قيچی - عمان، از بهزاد زادهوش

You can see links before reply

جعبه ماهی يا صندوق ماهی - عمان، از بهزاد زادهوش

You can see links before reply

فرشته ماهی امپراطور - عمان، از بهزاد زادهوش

You can see links before reply

پروانه ماهی سه نواری - از مهدی صبور در غوص شبانه

You can see links before reply

همزيستی از نوع همياری بين دلقك ماهی و شقايق دريايی + هاماد يا فرشته ماهی لكه زرد در پشت - كيش از مهدی صبور

You can see links before reply

پروانه ماهی طلايی - از علی طبرسی

You can see links before reply

بادكنك ماهی ولنتاين - از علی طبرسی

You can see links before reply

ماشه ماهی يا پيكاسو - از مهدی صبور

You can see links before reply

[Behzad]

لاک پشت های دريايی ايران

در ایران پنج گونه لاک پشت دریایی از هفت گونه موجود در دريا ها و اقيانوس ها مشاهده و ثبت گرديده است. در كشورمان در مورد اين جانوران زيبا، تحقيقات چندانی صورت نگرفته و لذا برای ما در ايران نا شناخته مانده اند. البته معاونت محيط زيست دريايی و گاهاً دانشجويان و اساتيد رشته زيست دريا مطالعاتی درباره آن ها داشته اند.

اسامی اين پنج گونه به قرار زير است:

1. لاک پشت سبز ( Green Turtle )، در خطر

2. لاک پشت سرخ یا سرپهن ( Loggerhead Turtle )، در خطر

3. لاک پشت زيتونی ريدلی ( Olive Ridley Turtle )، در خطر

4. لاک پشت منقار عقابی ( Hawksbill Turtle )، در آستانه انقراض

5. لاک پشت چرمی ( Leatherback Turtle )، در آستانه انقراض

به طور کلی این نوع جانوران در كل درياها و اقيانوس ها در بحران زیستی به سر می برند و دلایلی بر انقراض آن ها من جمله آلودگی دریاها، ورود زباله هاي پلاستيكي به آب، بلوغ دير هنگام، از بين رفتن و مورد هجوم قرار گرفتن تخم ها توسط جانوران مختلف، خطر صيد در دريا و ... وجود دارد كه توجه آدمی به اين جانوران آبزی را دوچندان می كند.

چندین دهه است که از وجود لاک پشت چرمی در ایران اطلاعی در دست نیست زیرا این گونه و نیز لاک پشت پوزه عقابی نسبت به سه گونه فوق کمیاب ترند و در لیست قرمز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت در آستانه انقراض یا معرض خطر بحرانی قرار داشته و گونه چرمی تمایل بیشتری به تکمیل چرخه زندگی خود در آب های اقیانوسی دارد.

لاک پشت زیتونی هم فقط در آب های عمان مشاهده شده و به طور کلی سه گونه دیگر در خلیج فارس بیشتر دیده می شوند تا در دریای عمان. اصولاً این جانوران برای تکمیل چرخه زندگی خود به مناطق مرجان خیز نيازمندند. در ايران فراوان ترين گونه لاک پشت سبز و پس از آن لاک پشت سرخ می باشد. از مناطق لاک پشت خیز ایران در واقع همان مناطق مرجانی از قبیل جزایر هندورابی، قشم، هنگام، هرمز، كيش، فارور، شيدور، نخيلو، ام الكرم، خاركو و بعضاً سواحل بندر عباس، بندر جاسک، چابهار و بوشهر ميزبان و مأمنی برای تخم گذاری انواع اين جانوران است.

كلياتی پيرامون اين جانوران:

ویژگی ها: همگی لاک پشت های بزرگی هستند كه پراكنش آن ها در درياهای گرم و نيمه گرم بيشتر نقاط زمين است. انگشت ها و چنگال ها در همه گونه ها طی تكامل از بين رفته و دست ها و پاها به اعضايی پارو مانند تبديل شده اند. لاک پشت های امروزی چه خشكی زی و چه آبزی، فاقد دندانند و در عوض فک های قوی جای دندان را گرفته اند. لاک شامل پوسته پشتی ( Carapase ) و شكمی ( Plastron ) است كه هر كدام از جنس صفحات استخوانی پوشيده با صفحات شاخی ( شاخ يا كرآتين، از پروتيين های ساختاری بسيار محكم است كه موها، ناخن ها، شاخ حيوانات و ... از اين جنس می باشد ). بافت هايی مثل مغز به كمبود اكسيژن يا آنواُكسی مقاومند و لذا به مدت طولانی قادرند برای تنفس به سطح نیایند. حس بويايی خوبی دارند.

تغذیه عمومی: جلبک ها و گیاهان آبزی، ماهی، خارتنان، نرم تنان، اسفنج ها، سخت پوستان و ... .

تولید مثل: عموماً از بهمن ماه تا اواخر خرداد فصل تخم گذاری است؛ برای تخم گذاری به ساحل می آيند و با طی مسافت های طولانی، تخم ها را در ساحل، درون حفرات نسبتاً بزرگی كه به كمك پاهای عقبی ايجاد می كنند می گذارند و بعد از عمل تخم گذاری روی آن را دوباره می پوشانند. بچه لاك پشت ها دشمنان زيادی از خرچنگ ها تا پستانداران و پرندگان دارند. يكی از اين دشمنان هم آدمی است، زيرا تخم ها و يا بچه لاك پشت ها در بعضی مناطق اشاره شده به عنوان غذا مصرف يا در تورهای ماهيگيری گرفتار می شوند كه همين امر باعث كاهش شديد جمعيت انواع گونه های آن ها در سراسر كره زمين شده است. لاك پشت ها اغلب برای تخم گذاری به همان محلی كه تولد يافته اند بر می گردند كه اثبات شده اين امر به بوی آب وابستگی دارد. نوزادان سر برآوده از زمين، در ساحل و بدون حضور والدين به سمت دريا حركت می نمايند.

لاک پشت سبز: وجه تسميه اين جاندار نشأت گرفته از رنگ سبز چربی گران قيمتش است كه سبب نابودی و كاهش نسل آن گرديده است. اين گونه دارای لاك بزرگ قلبی شكل به رنگ قهوهای تيره يا زيتونی با طول كاسه 80 -150 سانتی متر است كه از گياهان دريايی، جلبك های مختلف و برگ درختان حرا تغذيه می كند و لذا اوقات زيادی را در نزديكی سواحل می گذراند. نابالغ ها نيز تمايل بيشتری به رژيم گوشت خواری دارند و از نرم تنان، سخت پوستان و اسفنج ها تغذيه می كنند.

You can see links before reply

لاک پشت سرخ یا سرپهن: این گونه کاسه قلبی شکل به رنگ قهوه ای قرمز و سرِ به تناسب خیلی بزرگ دارد. طول کاسه ۸۰ - ۱۲۵ سانتی متر است و تغذیه آن نرم تنان، سخت پوستان و ماهی را در بر دارد و بنابراین بیشتر زندگی خود را در آب های ساحلی مانند خلیج ها، مصب ها و باتلاق های ساحلی می گذراند. درنتیجه متأسفانه تعداد زيادی از آن ها در تورهای ميگو و ماهی گيری گرفتار و تلف می شوند.

You can see links before reply

لاک پشت زیتونی ريدلی: این گونه در آب های ایرانی خلیج گواتر در دریای عمان زیست می کند. کاسه آن تقریباً گِرد و به رنگ زیتونی خاکستری با متوسط ابعاد ۵۱ - ۷۵ سانتی متر با میانگین وزن ۶۰ - ۸۵ کیلو گرم.

You can see links before reply

لاک پشت پوزه عقابی: پوزه بلند توأم با خمیدگی آن که نوک پرندگان شکاری را تداعی می نماید، این نام را به آن داده است. این گونه لاک پشت از دو گونه سبز و سرپهن جثه کوچک تری داشته با طول کاسه ۴۳ - ۹۰ سانتی متر و رنگ قهوه ای متمایل به سبز تیره. لاک پشت منقار عقابی در آب های ساحلی من جمله سواحل مرجانی و صخره ای، یافت می شود. همه چیزخوار است ولی سخت پوستان مرجان ها توتیاها ماهی و امثال آن ها را ترجیح می دهد و به همین جهت در جنگل های حرا، خورها، تالاب های ساحلی و تپه های مرجانی زندگی می کند.

You can see links before reply

لاک پشت چرمی: اين گونه بزرگ ترين لاک پشت جهان با طول كاسه ۷۰/۲ متر و وزن 725 كيلو در مقابل بزرگ ترين لاک پشت خشكی با وزن حدودی 225 كيلو قرار دارد. ساختار لاک در اين گونه مانند چهار گونه ديگر از صفحات شاخی درست نشده بلكه از پلاک های استخوانی كوچک تشكيل می شود كه در داخل پوست بسيار محكم و چرم مانند حيوان به فرم موزاييک متصل به هم تركيب شده اند. اين كاسه دارای 7 برآمدگی طولی به رنگ قهوه ای سوخته تا سياه با تركيبی از سبز است. از گياهان دريايی و سخت پوستان تغذيه می كند ولی غذای اصلی آن توتيا كه نوعی خارتن است، می باشد؛ فراوانی و گستره اصلی پراكندگی آن اقيانوس اطلس است.

You can see links before reply

نویسنده: بهزاد زادهوش دانشجوی محیط زیست و غواص آبهای آزاد
جهت مشاهده تصاوير هر گونه به لينك فوق مراجعه نماييد

[Behzad]

كوسه ها حدوداً در كل اين كره آبي 300 گونه اند كه خطرناكترين گونه اونها كوسه سفيد كه عموماً در استراليا، آفريقای جنوبی و خليج مكزيك يافت ميشن و بالاترين سقف حمله به انسان را داره و فيلم های كوسه بر محوريت اين گونه است . يكی ديگه از گونه های خطرآفرين، كوسه ببری است كه در آب های ايران وجودش ثابت شده، خطرناك ترين گونه در ايران كه عموماً در عمق ديده ميشه و افراد بالغش جثه بزرگی دارند و 5 الی 6 متر رشد می كنند. اما هيچ كس در هيچ شرايطی نبايد از كوسه بترسه و اگر كوسه ای به ديدتون خورد فقط بهش نگاه كنيد، لذت ببريد و در حيرت خلق خدا، پروردگار را ستايش كنيد چرا كه اون هم از كنار شما عبور میكنه و مهم ترين چيز در اين برخورد كنترل ترس و فشار خون چون اگه كنترل نشه كوسه ترس شما را متوجه ميشه و مادام سر به سرتون ميذاره كه البته اصولاً با ديدن غواص از او دور می شوند. بيشتر گونه های راسته كوسه ماهيان در دنيا به شدت در خطر نابودی قرار دارند و بسيار كمياب اند و لذا ديدن برخی از اين گونه ها بسيار نادر است كه كوسه ببری در اين زمره جای دارد. اما عكس زيبای زير كه در تور جزاير جنوبی گرفته شده يك كوسه نوك سياه يا بلك تيپ شارك است از جنس ريف شارك ها كه اندازه های كوچكی دارند در اعماق كم ديده می شوند و حتی اگر تعدادشان در حول يك غواص زياد باشد، هيچ خطری متوجه غواص نمی باشد. كوسه ها به دليل ارزش زياد باله هايشان از جانب انسان تهديد می شوند؛ سوپ باله كوسه و نيز دارويی كه از آن تهيه می شود همچنين روغن جگر كوسه و مصرف خوراكی گوشت لذيذ آن حتی در كشورمان از علل نابودی و خطر انقراض آن هاست. در آب های ايران حدود 30 گونه كوسه شناسايی شده كه تعدادی از اونها مديد مدتیست كه ديگه ديده نشدن از جمله دو گونه كوسه سر چكشی كه زمانی وفور دسته های اين دو گونه در خليج چابهار و دريای بزرگ متخصصين و غواصای زيادی را به سمت خودش می كشيد. مردمان جنوب ايران انواع كوسه ماهيان را با نام ( بمبك ) صدا می كنند. اگر دوست داريد كلياتی از كوسه ها بدونيد، كوسه ها نسبت به امواج ماكروويو و فلزات از خود واكنش نشان می دهند؛ گونه های تكامل يافته تر 5 جفت سوراخ آبششی و گونه های پست تر 6 تا 7 جفت شكاف آبششی دارند؛ اين ماهيان بادكنك شنا ندارند پس اگر شنا نكنند به بستر كشيده می شوند و لذا دايماً در حال شنا هستند، بنابراين نسبت به ساير ماهيان به انر‍ژی بيشتری نيازمندند با توجه به اين كه غالباً جثه بزرگی هم دارند پس هميشه در حال حركت با هدف نخستين جست و جوی غذا هستند؛ البته برای استراحت و صرفه جويی در انرژی استراحت هم میكنن كه در اين حالت بی حركت در بستر قرار گرفته اند؛ غذای اكثر گونه های آن ها ماهی، نرم تنان آبزی از جمله ماهيان مركب، پسماندها و لاشه ی ساير آبزيان و ... می باشد.
در كلام آخر می گويم كوسه ها نه تنها با آدمی كاری ندارد بلكه از جهت حس كنجكاوی به سويش می آيد پس شما نيز با نگاه خود به آن بگوييد كه شما هم نسبت بدان كنجكاويد و از طرف من غواص كه 5 مرتبه ای شده كه با كوسه برخورد داشتم و تجربيات افراد زيادی را در برخورد با آن ها شنيده ام و نيز مثل شما از آن می ترسيدم، اكنون با ديدن يكی از اين ماهيان شگفت زذه می شوم، مطمئن باشيد كه هيچ خطری متوجه شما نيست.
صفای شما، يا حق، دانشجوی رشته محيط زيست و غواص آب های آزاد بهزاد زادهوش

عكس گرفته شده در جزيره شيدور توسط آنوبانينيون
You can see links before reply

نما و ژست كامل از اين كوسه ( كوسه تپه ای نوك سياه )
You can see links before reply

[Behzad]

بعضيا و از جمله خيليا ممكن اين سؤالات را در ذهنشون در مورد سرزمينمون ايران داشته باشن. پس خوب دقت كنيد:

ما تو ايران نهنگم داريم؟
بله ما در آبهای جنوبی ايران و بالأخص دريای عمان، 14 گونه نهنگ داريم. نهنگ آبی بزرگ ترين جانور از بدو خلقت تاكنون بوده كه باورش خيلی سخته ولی در آب های ايران ديده شده و جالب كه تا سال 2007 جمعيت كل اين جانداران غول پيكر اقيانوس ها كمتر از 1000 عدد تخمين زده شده؛ يعنی وضعش از نظر بقا خيلی خراب. شما ميگی اقيانوس پس چرا ما تو دريای عمان داريمش؟ دريای عمان به اقيانوس بزرگ هند متصل. به علاوه اين جانوران مهاجرن پس به طور دايم نميشه اونها را در هر محلی ديد.

You can see links before reply

ما تو ايران كه ديگه دلفين نداريم، داريم؟
شايد تعجب كنید ولی در آبهای جنوبی ايران، 14 گونه دلفين شناسايی شده كه مايه مباهاته.

ما تو ايران فُك و پنگوئن داريم؟

پنگوئن نداريم ولی يه فك داريم كه خيلی باحاله و اختصاصاً در دريای خزر يافت ميشه و به فك خزر معروف كه عكس يه تولشو در زير ميبينید.

You can see links before reply

اين كه چيزی نيست ما تو آبهای ايران در خزر، بزرگ ترين ماهی آب شيرين را داريم كه بهش ميگن بلوگا يا فيل ماهی و يكی از گونه های خاوياریه؛ در جنوب هم بزرگ ترين ماهی آب شور يعنی كوسه نهنگ را داريم كه شايد تو مستندا ديديد و از ماهيان ريز و پلانكتونها تغذيه ميكنه.

You can see links before reply

اين يه جزءِ كوچكی از تنوع حيات دريايی ايران ماست. :55:

[Solmaz]

دلفین سیاه يا نهنگ دندان كلفت، گونه‌ای از خانواده نهنگ‌های دندان دار می‌باشد که رنگ تیره بدن وی را از سایر گونه‌های این خلیج جدا میسازد؛ رنگی بین خاکستری تیره مایل به سیاه البته بسیاری از دلفین‌ها پس از مرگ رنگ پوست را با این رنگ تعویض می‌کنند که شاید موجبات اشتباه را هم فراهم کند.
دلفین سیاه به دندان‎هایی با قطر بیش از ۲۵ میلیمتر مجهزند که به نوعی در برخی موارد حمله این‎گونه به دیگر دلفین‎ها را فراهم می‎آورد اما عمدتاً به علت سرعت کمتر در قیاس با سایر هم گونه‌ها ناکام می‌ماند. از نقطه نظر پراکندگی در اکثر دریاهای گرم و معتدل جهان از جمله خلیج فارس و دريای عمان یافت می‌شود. همچنین وزنی معادل ۲تن و طولی بین ۴ تا ۶متر و زمان باروری ۱۵ ماه و زادآوری بچه دلفینی معادل ۲ متر از دیگر ویژگی‎های این گونه محسوب می‌شود.

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

توتيا يا دستنبوی دريايی يا اُركين ( البته انگليسا ميگن آرچين ) دريايی:

اين بی مهرگان جزو خارتنانن، جدا جنسن و از نظر ظاهری شبيه هم هستند. توانايی نسبی در ترميم قسمت های از دست رفته پيكر را دارن. جانورانی نيمه كروی و متقارن كه دارای خارهای متحركند و اين خارها علاوه بر حركت جانور او را در ديدن هم كمك ميكنه. دهان با مخرجشون از هم جداست و مقابل هم قرار داره. پاهای ( لا به لای خارها قرار دارن ) لوله ایِ سطح دهانی برای حركت و بقيه پاها برای تنفس استفاده می شن. علیرغم اين كه در خيلی از كتابای علمی نوشته جانوری علف خوار و از جلبك تغذيه ميكنه، خارتنی همه چيزخوار و بیشتر از جلبك ها، بی‌مهرگانی مانند صدف ها، اسفنج دریایی و ستاره شکننده نیز تغذیه می‌کند. توتیای دریایی خود بيشتر غذای لاك پشتان دريايی و مارماهيان است.


You can see links before reply

غواصی هم كه اون پايين ميكنی خيلی زياد ميشه ديدشون كه كنار هم جمعن ولی زندگی كلنی وار يعنی توده ای ندارن همين طوری كنار هم به دليل شرايط محيطی خوب جمعن. حالا در مورد خطرش، ببينيد آدم اگه مريض باشه به هر چی گله دسش بياد سُك ميزنه. كلاً در آموزش دوره های غواصی هميشه بر اين نكته تأكيد ميشه كه بابا شما ميری پايين فقط يه ناظری، نگاه كن، حالشو ببر دست نذار، حتی به ماهيا. اگه دست نذاری يا شناوری با بستر را خوب ياد گرفته باشی هيچ وقت نه چيزی بهت حمله ميكنه نه برات مشكل ايجاد ميشه. توتيا چون در كف قرار داره بايد مراقب بود بدن بهش برخورد نكنه كه اين همون هنر شناوری در غواصی ( يه مثال ديگه سفره ماهيان كه استتار محيطی يا هماتيسم دارن يا زير ماسه ها پنهان شدن، اگه دستو به كف بذاری و خدايی نكرده بخوره بهش با دمی كه زهریِ نيشت ميزنه درجا كشته ميشی البته بعضی از گونه ها سمين ). تيغای توتيا مثل بيستوری ( تيغ جراحی ) ميمونه و در صورت اصابت ناگهانی بدن هر موجودی به اين خارها، چندتاييش در اثر شكسته شدن، وارد اون قسمت ميشه كه بعضاً سوزش شديد و قرمز شدن محل را به دنبال داره و چون اين خارها زهر درش وجود داره، اگه عميق فرو رفته باشن، در حدی كه وارد جريان خون بشه، ممكن خطرناك باشه. در اين لحظه بايد خار ها را در بياريد ( اگه برخورد شديد نباشه عمقی نيست و ميلی متری فرو رفته ) و محل را با الكل رقيق، آب گرم، نمك و سركه بشوييد و ماساژ بدين همين. توتيا يه هم زيستی از نوع همياری با يه سری ماهی به نام آپاگون هم داره. برای فرار از دست شكارچیان،در گوشه‌های تاریك و راحت ( بيشتر لابه لای صخره ها ) پنهان می شن. این جاندار آبزی دارای مولكول‌های حساس به نور كه عمدتاً در پاهای لوله‌ ایش و در زايده‌ های كوچك ساقه‌ ای شكل در میان خارهای آن قرار دارن كه اشاره كردم. خارهای توتیا همچنین به این جانور كمك می‌كنه كه به طور نسبی جزيیات بصری را با بررسی نور حاصل از زوایا، شناسایی كنه. پس از تمام سطح بدن خود به عنوان چشم ترکیبی برای دیدن استفاده میکنن. نوشته بهزاد زادهوش، Anobanini.net


You can see links before reply

[Behzad]

هشت پا تو آب های ايران با چشم خودم نديدم ولی يكی از دوستان غواص صنعتی عكس يه بچشو گرفته بود، جالب بود. سفره ماهيانم بايد از روی يه كتاب براتون بگم ولی ازم نخوايد چون به دردتون نمیخوره. عروس های دريايی هم مفصل ميگم. خرچنگها و ميگوها هم جزو بندپايانن. انواع زيادی دارند ولی محبوب ترين نوع خوراكيشون، خرچنگهای دراز يا لابسترها هستن. صدف های خوراكی ( اينا به شاخه نرم تنان تعلق دارن، رده دوكفه ای ها يا تبرپايان و تصفيه كننده آب هستن ) هم عموماً اويسترها هستن ولی بوميان جنوب كه در صيد مرواريد فعاليت ميكنن، بعد از درآوردن مرواريد گوشت صدف را با پياز و كمی سير سرخ ميكنن و خالی خالی ميخورن. اينا اگر خوب طبخ نشن حتی همون ميگو و ماهيش، ممكن بيماری های انگلی يا مسموميت غذايی ايجاد كنن ( بدن جنوبيا كه نسبت به اين بيماريا مقاوم ). ماهی مركب هم انواعی داره سپيا يكی از گونه هاست. انگليسيشم ( cuttlefish ) قادر به تغيير رنگ بدنشون هستن، بيشتر شب فعال و تغذيشونم ماهيان ريزه؛ شكارگرهای ماهر، و تخم گذار هستن.

جزيره كيش، عكس ها غوص شبانه توسط بهزاد زادهوش و مهدی صبور

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

عروس دريايی يا ژل ماهی يا اورليا ( jellyfish ):

در آب های ساحلی اكثر درياها و اقيانوس های جهان ميشه اونا را ديد. بدنی متقارن دارن كه حدود 95% درصد اون را آب تشكيل ميده و تعداد گونه های شناسايی شده در دو پهنه آبی جنوب ايران به صدها گونه ميرسه كه تنوع بسيار زيادی دارن. خوراك اصلی لاك پشتای دريايی. اين موجودات بدنی از دو يا سه لايه سلولی دارند و لذا بسيار نازكن و به رنگ شفافی ديده ميشوند. با استفاده از شيوه سيفون، آبی را كه از طريق دهان وارد كيسه گوارشی يا معدشون ميشه بار ديگر از همان طريق از آن خارج ميكنن كه به اين عمل سيفون كردن گفته ميشه، حركت ميكنن و به جلو رانده ميشوند. حول حاشيه پايينی كاسه ( سر )، شاخك ها و اعضا‍ حسی قرار دارند. ساده ترين دستگاه گردش مواد ( به گردش درآوردن اكسيژن، كربن دی اكسيد، مواد غذايی و ... ) در بين جانوران در اين موجود مشاهده ميشه. پلانكتون ( پلانكتونا، بسياری از آغازيانن كه به دو گروه فيتو پلانكتونها شامل آغازيان فتوسنتزكننده مثل جلبك های سبز تك سلولی، دياتوم ها و تاژكداران چرخان، و زئوپلانكتونها يعنی جانورمانندها كه هتروتروفند تقسيم ميشن. فيتوپلانكتونا شايد باورش سخت باشه ولی بزرگترين توليدكنندگان اكسيژن و زنجيره های غذايی در كره زمين هستن. فيتوپلانكتونا نسبت به زئوها در قسمت های بالاتر قرار دارن و زئوها كه روزها در اعماق آب به سر میبرن، شبها به قسمت های بالاتر جهت دلی از عزا دراُوردن ميان و از فيتوها تغذيه ميكنن )، پلانكتون خوارن و در حال استراحت در نزديكی بستر دريا با كمك مواد چسبنده موجود بر روی بدن خود، موجودات ريز را گرفتار و بعد به كمك مژه های روی پوست به حواشی دهان منتقل ميكنن. چهار لوب يا بازوی دهانی ( البته تو همه گونه ها ديده نميشه ) از برجستگی دهانی جانور آويزون كه برای گرفتن ذرات غذا از حواشی دهان، مورد استفاده قرار ميگيره. همگی اونها فتوتاكتيسم يا گرايش به نور مشخصی از خودشون نشون ميدن به اين ترتيب كه شبها به سطح ميان و در روز به عمق فرو ميرن ( اصولاً مثل خشكی ها هم خيلی از جانوران آبزی را شبها ميشه در غوص های شبانه كه كم خطر هم نيستن ديد يعنی شب فعالن ). جدا جنسن يعنی آقا و خانومشون از هم جدان! و دو پايه از نظر شكل ظاهری كاملاً شبيه به هم هستن.

عروس دريايی، كيش

You can see links before reply

خوب بريم سراغ خطراتشون: در هنگام غواصی در ماه های آبان تا اردیبهشت به دلیل فصل عروس های دریایی، توصیه میشه که از پوششهای استاندارد غواصی مثل پوشيدن لباس های تمام بدن غواصی ( به وت سوت معروفن و در ايران چون خليج فارس و مَكران هر دو جزو درياهای گرمسيرن خيلی ها لخت ميرن برا غوص ولی بهتر در تمام فصول ( خليج فارس از معدود درياهايی در دنياس كه شرايط غواصی كردن درش، در هر فصلی را داره ) از وت سوت های 3 ميلی متری كه زياد ضخيم نيستن استفاده كرد ). سرپوش يا هود و دستكش. خوب اين كه از كجا آدمو نيش ميزنه، از همون بازوها اين كارو ميكنه و اين در صورت تماس بدن با بازوهاست. اگر نيش بزنه چون گونه ها متفاوته و ما نمیدونيم خطرناك يا نه بايد اول كاری كه ميكنيم از آب بيايم بيرون و محل را با سركه بشوييم ( بعضی از گونه ها را گفته ميشه مايع موجود در سرشون، داروی نيش زدگيشون ). در اين حين يا لحظاتی بعد ممكن اين علايم در ما ظاهر بشه: سوزش شديد محل، تهوع، سردرد و سرگيجه، تشنج، خارش چشم ها، برافروختگی صورت، سرفه خشك، خس خس سينه و احساس خفگی در سينه و گلو. بايد برين بيمارستان و اصلاً هم نبايد ترسيد چون خوب ميشيد. يه چيز ديگه :
يه نوع عروس دريايی كه وزن آن به بيش از 20 کيلوگرم میرسه و پاهای بسيار بلند و زهرآگنی به طول بيش از 10 متر داره كه از جمله آبزيان نادر دريای عمان و طی ده سال اخير دوبار مشاهده شده. اين مطالبی كه براتون نوشتم، دانشجويان زيست دريا هم خيلياشو نمیدونن و فقط اگر خيلی اين كاره باشن ،شناسايی گونه بلدن.
نوشته شده توسط بهزاد زادهوش، دانشجوی رشته محيط زيست و غواص آبهای آزاد

[Mehdi]

ممنون آقا بهزاد
چرا در دریای خزر عروس دریایی نیست؟ به خاطر شرایط آب و هوایی؟ یا دلیل دیگه ای داره؟

منم به عنوان کسی که بارها از طرف این موجود مورد حمله قرار گرفته پیشنهاد می کنم که با احتیاط در دریای جنوب شنا کنید. B-)

[Behzad]

دقيقاً : درياها در ايران به خاطر اين كه در عرض های مختلف جغرافيايی واقع شدند، هر كدوم محيط ويژه ی خودشونو دارن.
دريای خزر، به دليل اين كه يه دريای معتدل محسوب ميشه و در عرض های بالا قرار گرفته و آبش املاح غنی و همون پلانكتونا را نداره به علاوه آلودگی مفرط ( عروس دريايی نسبت به آلودگی ها حساسن و اونجا اشاره نكردم كه اين موجودات بيشتر در دو اقيانوس آرام و اطلس كه از نظر محيطی خيلی غنی هستن و همچنين آبهای گرم پيدا ميشن ) و همچنين بسته بودن ( يعنی درياچه ای بودن ) و عدم ارتباط به آب های آزاد، محيط كاملاً خاص و بی نظيری داره. ولی مثلاً ماهی مركب را ميشه در خزر پيدا كرد.
دريای عمان يا مكران، يه دريای گرمسيری محسوب ميشه و متعاقباً يه سری موجودات را درش ميتوان پيدا كرد كه در درياهای گرمسيری پيدا ميشن.
خليج فارس يه دريای نيمه گرمسيریِ و باز به همين دليل يه سری جاندارايی را ميشه داخلش ديد كه در عمان نيست.
پس نتيجه ميگيريم كه آبهای ايران از نظر تنوع در دنيا بی نظيره. L-)
مدير ميشه از برخوردتون با اين موجودات برامون بگيد ؟

[Mehdi]

دقيقاً : درياها در ايران به خاطر اين كه در عرض های مختلف جغرافيايی واقع شدند، هر كدوم محيط ويژه ی خودشونو دارن.
...
مدير ميشه از برخوردتون با اين موجودات برامون بگيد ؟
ممنون از اطلاعات
از برخوردها چی بگم؟ #-o
به خاطر شرایط خاص زندگی و بعدن سفرهای عجیب و غریب، تقریبا با بیشتر حشرات و جانوارن سمی برخوردهایی داشتم و مزه نیششونو چشیدم. انواع زنبورها، عقرب و چیزهایی که هیچوقت نفهمیدم چی بودن و فقط ساعت ها درد، کبودی و تورم ازشون موند.
3-4 سال گذشته هم به خاطر علاقه خودم و اطرافیان زیاد جنوب رفتم. نیش عروس دریایی زیاد چشیدم اما بدترینش تو جنگل حرای قشم در سفر بهمن 87 بود. نصفه شب که با 2-3 نفر از دوستان رفته بودیم شنا یکی از همین عروس های خوشگل پس گردن این حقیر را یه نوازشی کرد که تا صبح از دردش خواب نداشتم x_x
امسال هم در سفر قشم، پای یکی از دوستان رفته بود رو یه چیزی که احتمالا همین توتیا بود. بنده خدا تا 2-3 ساعت اونقدر درد کشید که... %-(

[Behzad]

مقدمه ای بر حيات دريايی:

سرزمين پاكمان ايران، به دليل دارا بودن دو پهنه بزرگ آبی در شمال و جنوب كه هر يك به علت استقرار در عرض های مختلف، از شرايط خاصی برخوردارند، جزو معدود كشورهايی است كه از تنوع زيستی فوق العاده ای از اين نظر بهره می برد؛ به گونه ای كه گستره جنوب به واسطه نزديك بودن به استوا، جزو درياهای گرم و نيمه گرم، و دريای كاسپين در شمال كشور در زمره آب های معتدله قرار می گيرند و لذا هر كدام دارای شرايط زيستی و اكوسيستم های خاص خود هستند به اضافه اين مطلب كه برخی جزاير جنوبی اكوسيستم های متفاوتی با ساير نقاط خشكی كشور دارند. كه در اين قسمت به تفضيل در مورد آنها، از ابعاد گونه گون پرداخته خواهد شد به گونه ای كه حيرت زده ميگوييد كه: ايران ما عجب سرزمين زنده و خاصیست!

[Behzad]

دريای كاسپين ( خزر )

خصوصيات:
اين دريا از شمال به روسيه، از جنوب به ايران، از غرب به جمهورِی آذربايجان و از شرق به جمهوری های تركمنستان و قزاقستان منتهی می شود. طول و عرض خزر به ترتيب حدود 1204 و 204 كيلومتر و مساحت كلی آن نزديك به 440000 كيلومتر است.سه بخش شمالی، جنوبی و ميانی كه عمق و بستر متفاوتی از يكديگر دارند، بر اثر برجستگی زيرآبی در امتداد ارتفاعات قفقاز به وجود آمده اند. سطح اين دريا حدود 28 متر از سطح آب های آزاد پايين تر و عمق متوسط آن در حدود 180 متر برآورد شده است.
سهم ايران از كل اين دريا 13% بوده و از 6380 كيلومتر طول سواحل كاسپين، حدود 922 كيلومتر را مرزهای كشورمان احاطه كرده ( از آستارا تا رود اترك ) است.
لازم به ذكر است كه املاح و نمك های محلول در آب آن با آب اقيانوس ها متفاوت است كه علل مختلفی از جمله بسته بودن آن دارد.

You can see links before reply

تنوع زيستی:

دريای كاسپين به جهت دارا بودن موقعيت و شرايط خاص خود، جانوران انحصاری زيادی دارد. در اين دريا قريب به 100 گونه ماهی زندگی می كند كه در حال حاضر تنها از 15 نوع آن بهره برداری صورت می گيرد. از اين بين می توان به مهم ترين آن ها، يعنی ماهيان خاوياری اشاره نمود؛ در آب های ايران از خانواده تاس ماهيان ( خاوياری ) پنج گونه زيست می كنند كه در بر گيرنده ماهيان خاوياری دريای كاسپين است و ارزش فراوانی از بعد اكولوژيكی و اقتصادی دارند. نام اين پنج گونه به قرار زير است:

1_ تاس ماهی روس، اوسترا: Acipenser gueldenstaedtii

You can see links before reply

2_ شيپ: Acipenser nudiventris

You can see links before reply

3_ بلوگا، فيل ماهی: Huso huso

You can see links before reply

4_ تاس ماهی ايرانی، قره برون: Acipenser persicus

You can see links before reply

5_ اوزون برون، سوروگا: Acipenser stellatus

You can see links before reply

با استناد به اين كه خانواده تاس ماهيان كف زی بوده، از نظر فرم اسكلتی شباهت فراوانی به ماهيان غضروفی دارند ( قسمت های استخوانی در ساختار اسكلتشان نيز ديده می شود ) و از لحاظ فيزيولوژيكی و شكل پيكری بسيار ابتدايی اند، جانورانی قديمی و ابتدايی محسوب می شوند؛ دندان ندارند و با كمك پوزه ی خاص خود از موجودات و مواد مغذی در بستر دريا تغذيه می نمايند ( به اصطلاح بنتوفاژ : كف خوار هستند ). اين دريا به همراه دريای سياه از نظر صيد گونه های خاوياری اهميت زيادی دارند و ساليانه حدود 300 تن خاويار از كاسپين معادل 90% كل خاويار جهان به دست می آيد و لذا تمامی پنج گونه فوق در ليست سرخ IUCN وضعيت Endanger ( در خطر ) را دارا هستند.


آلودگی و تخريب:
دريای كاسپين دارای ذخاير نفت و گاز است كه كل مقدار اثبات شده نفت در آن 50 ميليارد بشكه می باشد و اين يعنی حدود 4% از كل ذخاير نفت؛ در اين بين نه تنها ايران هيچ سهمی از استخراج نداشته بلكه فقط از آلودگی های آن بهره می برد. با توجه به درياچه ای بودن كاسپين و در واقع بسته بودن محيط، مراقبت بيشتر از آن امری بس ضروری است؛ اما متأسفانه روند تخريب و آلودگی اين دريا به سرعت در حال پيشرفت است و گونه های ارزشمند خاوياری كه حساسيت فراوانی نسبت به آلودگی ها و تغييرات محيطی دارند، در معرض خطر شديد قرار گرفته اند. به علاوه صيد و بهره برداری بيش از حد از اين ماهيان، فرصت رشد و زادآوری كامل را از آن ها گرفته است.
در اين بين جمهوری آذربايجان آلوده كننده ترين كشور است. ايران نيز در آلوده نمودن اين دريای گرانبها نقشی ارزنده دارد به گونه ای كه فقط حجم فاضلاب های ريخته شده به آن در طول سال 1380 از سواحل ايران، بالغ بر 94 ميليون متر مكعب برآورد شده است. بر اساس مطالعات انجام شده ميزان مجموع مواد جامد محلول ( TDS ) آب های جنوبی دريای كاسپين بسيار بالاتر از استاندارد جهانی ( WHO ) گزارش شده و علت سطوح بالای آن، گستردگی حجم فاضلاب های شهری و زراعی ريخته شده به اين درياست.
منابع آلاينده دريای كاسپين متعددند و آلودگی های شهری و روستايی ( عمدتاً در قالب فاضلاب انسانی )، آلودگی ها و پساب های زراعی و صنعتی با طيف وسيعی از فلزات سنگين و آلودگی های نفتی هستند را شامل می شوند. بر اساس بررسی های انجام گرفته، آلودگی فلزات سنگين و بيماری زای كادميم، جيوه و سرب در ميان ماهيان اين دريا قابل مشاهده است و تراكمی در حدود 2/5 برابر حد مجاز دارند. آهن و منگنز مهم ترين آلاينده های سمی يافت شده در بافت اكثر ماهيان خزر می باشد كه همين بافت ماهی، اغذيه غالب مردم حاشيه اين دريا را شامل می شود.
( برداشته شده از wni.ir بانك اطلاعاتی طبيعت و حيات وحش ايران، نوشته دكتر بيژن رضوانی، فرهاد منصوری و بهزاد زادهوش )

[Behzad]

خليج فارس :

خصوصيات :
اين گستره آبی با وسعت حدود 230000 كيلومترمربع در جنوب و ميان ايران و عربستان واقع شده و از طريق تنگه هرمز با دريای عمان مرتبط است. كشورهای ايران - عمان ، عراق ، عربستان ، كويت ، امارات ، قطر و بحرين در حاشيه اين دريا قرار دارند. كمترين عرض 185 كيلومتر از دماغه نايبند در ايران تا رأس راكان در شمال قطر و بيشترين عرض آن 355 كيلومتر از بندر ايرانی جزه تا كرانه های سيله امارات. سراسر ضلع شمالی آن را سواحل ايران دربرگرفته كه طول اين كرانه های ايرانی از بندرعباس تا دهانه اروندرود 1260 كيلومتر است و در مساحت كمی از گوشه شمال غربی آن كشورهای كويت و عراق قرار دارند. طول آن از دهانه اروندرود در شمال غربي تا تنگه هرمز در جنوب شرقی حدود 800 كيلومتر است. خليج فارس دريايی است آزاد و نيمه گرمسيری كه ايران را به وسيله راه تنگه هرمز و از طريق اقيانوس هند با ساير آبها و كشورهای دنيا مربوط می كند.
با وجود اين كه مقادير زيادی آب شيرين از طريق اروندرود به وسيله سه رود كارون، دجله و فرات به خليج فارس ريخته می شود، درجه شوری آن از ميانگين جهانی بيشتر بوده و به طور متوسط بين 40 تا 41 در هزار می باشد؛ علت اين امر تبخير سريع آب های سطحی دريا به خصوص در تابستان است زيرا در اين فصل، درجه حرارت آب و هوا هر دو بسيار زياد می باشد. به طور كلی هرچه از غرب به سمت شرق اين دريا پيش رويم، از درجه شوری كاسته می شود به طوری كه درجه شوری در اطراف جزاير بحرين به 43 در هزار می رسد و اين در صورتی است كه اين مقدار در تنگه هرمز به 37 در هزار كاهش می يابد.
در طول سواحل معمولاً بستر سفت و سخت توأم با تپه هاى مرجانی و ماسه اى مشاهده می گردد. خليج فارس دريايی كم عمق محسوب می شود زيرا عميق ترين قسمت آن گودالی است به عمق 164 متر مستقر در 15 كيلومتری جنوب جزيره ايرانی تنب بزرگ؛ عمق متوسط آن در قسمت های شرقی 50 تا 80 متر و در قسمت های غربی در حدود 10 تا 30 متر و اصولاً قسمت های شمالی ( آب های ايران )، نسبت به مناطق جنوبی ژرفای بيشتری دارد.
به علت پهنای كم تنگه هرمز، كشند ( جزر و مد ) اين پهنه آبی هميشه كمی عقب تر از كشند درياهای آزاد صورت می گيرد ولی جزر و مد نسبتاً مشخصی دارد، به طوری كه در طول سواحل ايرانی اختلاف بين جزر و مد گاهی تقريباً به 2 می رسد؛ بنابراين در نزديكی اين سواحل گاهی جريان های سريع و قوی يافت می شود كه اين خود باعث بازيابی آب در اين نقاط می شود كه اين مهم نيز بر حيات اكوسيستم های چنين مناطقی كه تپه های مرجانی و موجودات وابسته به آن را شامل می شود اثر مثبت دارد ( دور نمودن آلودگی ها ).
26 جزيره در خليج فارس متعلق به ايرن است كه كوچك ترين آن ها جزيره فارسی و بزرگ ترينشان جزيره زيبای قشم است.
در بستر اين دريا مخازن و ميدان های وسيع نفت و گاز قرار دارد و مسير انتقال نفت كشورهای ايران، عراق، كويت، عربستان و امارات متحده است و به همين سبب از نظر آلودگی پيشتاز است!

You can see links before reply

تنوع زيستی :
اين دريای نيلگون در منطقه ای گرمسيری قرار گرفته و لذا چهره ای كاملاً متفاوت با ديگر نقاط كشور دارد و ويژگی مناطق حاره ای را از خود بروز می دهد. اين خليج سبب شده كه ايران از نظر دارايی ريف ها يا تپه های مرجانی در رتبه 19 از 27 كشور جهان قرار گيرد؛ كساني كه با مناطق مرجان خيز كره زمين آشنا هستند می دانند كه اين جايگاه برای سرزمينمان افتخاری بيش نيست!.
در آب های اين دريا علاوه بر آبزيان متنوع ( كه غالباً حاصل اكوسيستم های مرجانيند )، توده های مرجانی و آبسنگی عظيمی وجود دارد كه حاصل فعاليت چند هزار ساله طبيعت است. بلاشك آبسنگ ها و ريف های مرجانی مهم ترين و ارزشمند ترين جلوه طبيعی اين دريا به حساب می آيد كه مسبب ايجاد تنوع در بين آبزيان آن شده است.
بر اثر بی توجهی، سودجويی و عدم آگاهی و شناخت، اين اكوسيستم ها و زيستگاه های پر منفعت آبی كه فقط در شمال اين خليج يعنی در آب های ايران وجود دارند، در معرض نابودی شديد قرار دارند.
در اين گستره آبی قريب به 340 گونه ماهی شناسايی شده كه با تحقيقات هدفمند بيشتر قطعاً اين تعداد بيش از اين خواهد بود.

You can see links before reply

آلودگی و تخريب :
چون خليج فارس دريایی است نيمه بسته و ميزان تبخير از سطح آن بيشتر از مقدار آبي است كه به صورت باران و جريان رودخانه ای به آن وارد می شود، لذا مواد آلوده كننده را تقريباً در خود نگه می دارد و در نتيجه ميزان آلودگی نفتی آن بيش از مقدار متوسط جهانی است؛ به گونه ای كه آلودگی نفتی اين دريا حدود 50 بار بيشتر از ميزان قابل قبول محيط زيست دريايی در حجم يكسان است. اما در هر حال آب خليج فارس هر قرن يك بار بر اثر چرخه هيدرولوژيكی و آبی به طور كامل از تنگه هرمز تخليه و به دريای عمان وارد می گردد.
عمده ترين منابع آلودگی نفتی مربوط به حوادث كشتی ها، نشت و حمل و نقل نفتی است. شرايط هيدروديناميكی ( جريان و حركت آب ) در مناطق ساحلی، پهنه های وسيع كشندی، خورها، خليج ها، پناهگاه های ساحلی،جنگل های حرا و جزاير به نحوی است كه سرنوشت و مأمن نهايی نفت وارد شده در آب، به آن ها ختم می شود و بنابراين غالب اين مناطق در معرض تخريب و آسيب ديدگی شديد قرار دارند.

You can see links before reply

علاوه بر آلاينده مخرب و زيانبار نفت، فلزات سنگين و بيماري زايی چون كادميم، جيوه، سرب ( وابسته به منابع صنعتی و كشاورزی اند و بنابراين منشأ خشكی و ساحلی دارند؛ با دوری از نوار ساحلی، ميزان تراكم و تجمع آلودگی ناشی از اين فلزات در رسوبات كف كاهش می يابد ) و واناديم به همراه مس كه همگی از خطرناك ترين و زيان آفرين ترين آلاينده ها برای اكوسيستم های آبی به شمار می آيند و حاصل فعاليت ها و پساب های صنعتی، زراعی و كشتيرانی اند، در مناطق كم عمق و نزديك به سواحل در رسوبات بستر، غلظتی بسيار بيشتر از ميزان استاندارد دارند؛ و اين در حالی است كه اكوسيستم های بی نظير مرجانی و آبسنگی اين دريا غالباً در چنين نقاطی قرار ذارند. به حق بايد گفت كه تمام عظمت و زيبايی خليج فارس مديون همين زيستگاه هاست. به علاوه فعاليت های نابخردانه برخی اهالی بيشتر جزاير مرجانی خليج، نظير صيد صنعتی ترولينگ و استفاده از تورهای كششی ترول در حجم گسترده و پيگيری شيوه های ناصحيح صيد سنتی و نيز عدم توجه آنان به محيط دريا، روند رو به افولی را برای زيستگاه های مرجانی در اين دريا رقم زده؛ به عنوان مثال در كيش يكی از زيبا ترين اين جزاير از بعد محيط آبی، تپه های مرجانی، اين بهشت های بكر چند هزارساله آبی در مدت بسيار كوتاهی ( ظرف 4 سال ) به مخروبه هايی كريه تبديل گشته كه اين مهم در اثر ندانم كاری و عدم رعايت برخی از اهالی اين جزيره است. ساير جزاير مرجانی نيز به دليل فشار بيش از حد مقدار آلودگی ها و فعاليت های انسانی در اين پهنه آبی با سرعت غير قابل باوری اين چنين اكوسيستم ها و موجودات بی نظير وابسته به خود را كه همگی از بزرگ ترين سرمايه های ملی قلمداد می شوند و فقط در قسمت های شمالی يعنی در محدوده آب های ايران وجود دارند از دست می دهند؛ اكثر اين جزاير دارای مناطق ساحلی حساسی اند كه در اثر نشت نفت به شدت آسيب ديده اند؛ مشخصه بارز اين مناطق، بالا بودن درصد مواد نفتی در رسوبات كف درياست. و در نهايت ايران هم به طور غير طبيعی به جمع كشورهای عربی حاشيه جنوب اين دريا كه به طور طبيعی از اين سرمايه خدادادی بی نصيب مانده اند، می پيوندد. آن وقت است كه رتبه 16 جهانی ريف های ايران خواب پريشانی بيش نخواهد بود.
همچنين بخش عمده صيد ماهی كشور در اين دريا صورت می گيرد و چيزی بيش از 55% صيد منابع آبزی ايران را شامل می شود؛ از مهم ترين ماهيان صيد شده می توان به انواع حلوا، شيرماهی، قباد، سرخو و سنگسر اشاره كرد.
+ در خليج فارس چهار مركز اورژانس آلودگی زدايی وجود دارد: مركز بندرعباس، لاوان،بندر بوشهر و بندر امام خمينی؛ كه عملكرد نسبتاً خوبی دارند.

You can see links before reply

( برداشته شده از wni.ir بانك اطلاعاتی طبيعت و حيات وحش ايران؛ كاری از دكتر بيژن رضوانی، مهندس محمد رسول باقريان و بهزاد زادهوش )

[Behzad]

دريای عمان ( مكران )

خصوصيات:
دريای عمان دريايی است گرمسيری ( عبور مدار رأس السرطان از شمال آن سبب استقرارش در منطقه گرم كره زمين شده ) كه پيشروی اقيانوس هند به داخل صفحه ايران - عربستان سبب ايجاد آن شده. كشورهای ايران و پاكستان در شمال و عمان و امارت در جنوب آن قرار دارند. دريای عمان از سمت غرب توسط تنگه هرمز به خليج فارس و از سمت شرق و جنوب شرقی به اقيانوس هند و دريای عرب وصل می شود. طول آن از تنگه هرمز تا دكن حدود 610 كيلومتر و عرض آن كمتر از عرض آب های خليج فارس است. مساحت كل اين دريا 903 هزار كيلومتر و طول سواحل ايران در امتداد آن، از خليج گواتر تا بندرعباس، 785 كيلومتر ( مسافت نيمی از سواحل جنوبی ايران را شامل می شود ) است. از شهرها و بنادر مهم حاشيه آن می توان به چابهار، جاسك و مسقط ( پايتخت عمان ) اشاره كرد.
درجه شوری اين پهنه در مقايسه با خليج فارس كمتر بوده، در مقابل عمق آن بسيار بيشتر است؛ به طوری كه عمق در اطراف چابهار حدود 3400 متر می باشد. به طور كلی هرچه به سوی غرب پيشروی نماييم، عمق آن به سرعت كم می شود تا جايی كه در حوالی تنگه هرمز به 70 متر می رسد. بيشينه دمای سطح آب '33 در مرداد ماه و دست كم '20 سانتی گراد در دی ماه است.

You can see links before reply

You can see links before reply

تنوع زيستی:
به جرأت می توان گفت كه شايد از بابت تنوع زيستی، مهم ترين و ارزنده ترين دريا برای ايران محسوب می شود و به مثابه نيمچه اقيانوسی است كه به دليل وفور ذرات معلق مغذی در آب آن و نيز هم جواری با اقيانوس هند، از تنوع زيستی بی نظيری برخوردار بوده، اما از لحاظ اسكان ريف های مرجانی بسيار ضعيف تر از خليج فارس است. همان طور كه گفته شد به علت وجود ذرات زياد محلول و نامحلول در آب اين دريا، آب، شفافيت و ديد كمتری نسبت به خليج فارس دارد.
بيشترين گونه های نهنگ و دلفين مشاهده شده در آب های ايران در اين دريا هستند و اين به دليل مجاورت اين پهنه با آب های آزاد اقيانوسی است. چون دريای گرمسيری محسوب می شود، به همين مناسبت جنگل های حرای ايران در برخی مناطق ساحلی آن رويش می يابند كه خود از مهم ترين زيستگاه ها برای انواع جانوران خشكی زی و آبزی، نظير گراز، لاكپشت های دريايی و مأمنی برای تخم ريزی انواع ماهيان و ساير آبزيان است. علت ديگر تنوع و ثبات زيستی دريای عمان ، آلودگی كمترش نسبت به دو دريای ديگر است.

You can see links before reply

You can see links before reply

آلودگی و تخريب:
شرايط و موقعيت مكانی عمان به گونه ای است ( ارتباط با آب های اقيانوسی هند و دريای عرب ) كه در مقايسه با خليج فارس، از آلودگی كمتری برخوردار می باشد اما باز هم به علت تردد نفت كش هايی كه در آب های غربی تر يعنی خليج فارس و تنگه هرمز پهلو گيری می كنند، آلودگی های نفتی و پساب كشتی ها بدان وارد می گردد؛ به عنوان مثال ميزان تراكم و تجمع فلز واناديم در آب های عمان كه در اثر رفت و آمد نفت كش ها به آب نفوذ می كند، نسبت به ساير عناصر سمی بيشتر است. در اين دريا دو مركز آلودگی زدايی دريايی وجود دارد: مركز بندر جاسك و مركز چابهار، كه مشهود است نسبت به مراكز موجود در خليج فارس فعاليت كمتری دارند. در عين حال بندر جاسك نسبت به چابهار، در برابر نشت نفت آسيب پذيرتر و به نوعی آلوده تر است.
( برداشته شده از wni.ir بانك اطلاعاتی طبيعت و حيات وحش ايران؛ كاری از دكتر بيژن رضوانی، مهندس محمد رسول باقريان و بهزاد زادهوش )

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

! Now it is time for IRANIANS to be True IRANIAN

[Behzad]

يادمه چند سال قبل كه با خانواده گرامی سفری به مشهد داشتيم، در موزه آستان قدس رضوی، انواع گوناگونی از صدف های نرمتنان آبزی و غيرآبزی و چيزايی از اين قبيل بود كه زيبايی خيره كننده ای داشتند. يه موجود ديگه، يك قابی بود كه داخلش يك عكس يا شايدم يه نمونه واقعی قرار داشت، يادم نيست دقيق؛ خيلی چيزه خفنی بود. كه چند وقت پيش به طور اتفاقی عكس همون جونور گيرم افتاد. با نگاه بهش متوجه شدم كه نوعی سفره ماهی که صورتی شبیه به انسان داره و به این ماهی شیطان دریا میگن و متوجه شدم كه در دريای خزر زندگی ميكنه. ولی به طور علمی پيگيرش نبودم. خلاصه موجود جالبيه.

You can see links before reply

You can see links before reply

[Meghdad]

... نوعی سفره ماهی که صورتی شبیه به انسان داره و به این ماهی شیطان دریا میگن و متوجه شدم كه در دريای خزر زندگی ميكنه.
اتفاقا بنده هم اولين بار تو همون موزه آستان قدس با اين موجود برخورد كردم و چون براى اولين بار هم از نزديك همچين موجود آبزى رو مى‌ديدم خيلى جالب بود و البته كمى هم تصور اينكه آدم چنين چيزى رو زير آب از نزديك ببينه شايد غافلگير كننده باشه.
يه سرى به بايگانى مطالبم زدم و اين توضيحات رو كه موزه در مورد ماهى شيطان در كنارش قرار داده بود رو براتون اينجا قرار ميدم، اميدوارم مورد استفاده قرار بگيره



ماهى شيطان دريا (موميايى شده)
اهدايى دكتر محمد فرهاد رحيمى (سال 1378)
خريدارى شده از فرانسه (سال 1349)

ماهى شيطان دريا از خانواده ماهى‌هاى سيراتيده ceratidae (در زبان يونانى به معناى شاخدار) از گونه پديكولاتى pediculati است كه در عمق آب‌ها زندگى مى‌كند. جنس مونث آن داراى بدن كشيده و فشرده، و دهان تقريبا عمودى با دندان‌هاى متوسط مى‌باشد. براى گرفتن طعمه، تك استخوانى دراز در جلو از روى پوزه و از بين چشم‌ها بيرون آمده و در نمونه‌اى بزرگ آن بعد از جمع كردن بر پشت ماهى گسترش مى‌يابد. دو يا سه اندام ثانوى جسمى در پشت و جلوى باله نرم پشتى قرار دارد. تمام سر، بدن و باله قهوه‌ايى پر رنگ يا مشكى است. معمولا داراى عضو تابناك هستند و بين 20 تا 21 مهره دارند. اين ماهى به طول 145cm مى‌رسد اما مذكر آن ريز اندام و كوچك به طول 16cm است كه بطور انگلى در حفره آبشش يا بدن يا سر جنس مونث خود را مى‌چسباند.
اين نوع ماهى كيفيت غذايى يا تجارى ندارد و تقريبا در بيشتر مناطق اقيانوس اطلس، آرام، هند و درياهاى جنوبى يافت مى‌شود.

You can see links before reply

با اين اوصاف تصوير اولى كه آقا بهزاد قرار دادند با توجه به اندازه، مربوط به گونه مونث اين ماهى و تصوير دوم نوع مذكر اين حيوان رو نشون ميده، البته خاطرم هست كه نمونه موجود در موزه آستان قدس هم اندازه‌ايى بيشتر از 25cm نداشت و احتمالا مذكر بوده. عكس دوم هم دقيقا مربوط به نمونه‌ايى هست كه موزه نگهدارى ميشه.
جالب ترين نكته بعد شكل و شمايل عجيب اين ماهى شيوه شكار و نوع ارتباط و همزيستى با گونه مذكر هست كه در جاى خودش بسيار خاص و شگفت آور محسوب ميشه.

[Behzad]

خوب چون برادر مقداد پيگير شدن، و من از روی توضيحات آورده شده توسط ايشون، متوجه شدم كه اين ماهی از چه خانواده ايه، سرچ كردم تا اطلاعاتی رو ببينم و اون چه كه ويكی پديا اُورد اينه:

ميگه كه شيطان های دريايی، متعلق به خانواده سراتيده هستن كه ماهيان درياهای عميق به حساب ميان ( خوب اين سخن داستان داره: وقتی ميگه درياهای عميق، يعنی در قسمت های ژرف زندگی ميكنه؛ در زيست شناسی دريا، درياها و كلاً آب های آزاد را به لايه ها و قسمت های ( زيستگاه های دريايی ) مختلف تقسيم ميكنند كه بعداً مفصل توضيحش ميدم، يكی از اين قسمت ها محدوده پلاژيكه ( پلاژيك يعنی دريايی، ساكن دريا ) و باز خود اين قسمت، لايه هايی داره كه در توضيحات اورده شده مربوط به بثيوپلاژيكه يعنی محدوده ژرف دريايی يا ژرف لجه يه پله قيل از مغاك دريايی. كه اين محدوده ژرف دريايی از 1000 متر تا حدود 4000 متره.) بعد ميگه خيلی گستره وسيعی در توزيع دارن از آبهای اقيانوسی گرمسير تا قطب جنوبی ( نيمكره جنوبی از استوا تا آبهای قطب جنوب). چونه ای نوك تيز و آرواره ای فاقد دندان، مثل همين گفته ميگه كه ماده ها بزرگ ترن اما در مقابل نرها كوچك اند. ميگه نرها بيشتر طول زندگيشون به ماده به طور انگل وار يا پارازيتی ضميمه هستن و مراحلی از نوجوانی كه خيلی كوچك اند، زندگی آزاد دارن. بعد در سنين جوانی يكی يا چند نر خودشونو به ماده ضميمه ميكنن. بعد ميگه تنها مخلوقات شناخته شده ای هستن كه به طور طبيعی سلول های متمايز ژنتيكی دارن در چرخه زندگيشون. ولی با اين همه متوجه شدم اين گفته ها برای ماهی ما درست نيست چراكه اين خانواده 4 گونه براش ذكر شده و هيچ يك هيچ شباهتی به اين شيطان دريای ما ندارن. دلايل ديگم: 1. اين ماهی تو خزر پيدا شده، درسته كه قسمت عميق خزر رو به ايرانه ولی اولاً به 300 مترم نميرسه، موقعيت خزر هم طوريه كه ماهيان كف خوار موقعيت خوبی را درش دارن. ما اين محدوده ها را برای آبهای آزاد ( نه خزر ) قائل ميشيم و ثانياً از دهان اين ماهی پيداست و همون طور كه گفتم به سفره ماهيان شبيه؛ اغلب سفره ماهيان مثل تاس ماهيان، بتوفاژ يا كف خوارن و از شكل دهان اين گونه بر مياد كه كف خوار باشه و از مواد و جانوران ريز موجود در بستر تغذيه ميكنه؛ در صورتی كه هيچ يك از اين 4 گونه كف خوار نيستن 2. دريای خزر در نيمكره شماليه و آبش شيرينه پس اين از اونا نيست و تازه يه توزيع جهانی برای يه گونه اون، آبهای گرم عمان كه نزديك به 4000 متر در نزديكی های ايران عمق داره را شامل ميشه ( يه گونه هم كه نميدونستيم، كشف شد! ) 3. آخرين دليل اين كه ما ايرانيا بهش لقب شيطان دريا داديم ولی اين ماهيان در دنيا به گونه های ديگه ای شناخته ميشن و اون بابايی كه برا آستان قدس توضيح داده قاطی كرده. الكی نيست كه پيگيرش نبودم.

You can see links before reply
You can see links before reply

[Behzad]

به نام خدای مهربان


1- نواحی يا مناطق ساحلی ( Littorale Region ): اگر يه لحظه چشمامونو ببنديم و خيال پردازای خوبی باشيم، فرض كنيم كه از يه خونه يا سوييت در جزيره كيش داريم ميايم بيرون و به ساحل راهی ميشيم، ميرسيم به يه ساحلی كه بكره و كسی اون دور و بر نيست؛ به جايی كه ماسه ها جلوی چشم ما ظاهر ميشن تا مرز ماسه هايی كه خيسن و مدام موج آب روی اونها مياره ( بهتر بگم جايی كه فقط گاه گداری با آب شور، تر ميشه )، بخش بالايی ساحل يا ( Supralittoral ) ناميده ميشه.
اون بخش از منطقه ساحلی كه بين ترازهای كشند يا همون جزر و مد قرار داره و به طور منظم به وسيله آب پوشيده يا از اون تخليه ميشود، بخش پايينی ساحل يا ( Eulittoral ) گفته ميشه.
و نهايتاً اون قسمت از ساحل را كه همواره پوشيده از آبه ولی هنوز تحت تأثير امواج مخرب دريا قرار داره، زير ساحل يا ( Sublittoral ) می نامند.
آن بخش از ساحل را كه از جلو ساحل شروع ميشه و تا عميق ترين قسمت دريا گسترش پيدا كرده ( كلاً زير آبه )، محدوده كف يا بستر يا دريابُن يا ( Benthic ) ميگن.
اين تقسيم بندی منطقه ساحلی بود كه قسمت ماسه ای درياست. كلاً بگم دونستن اينا مهمه چون اگر در اين بخش از يه جونور خاص صحبت بشه، گفته ميشه كه تو كدوم يك از اين بخش ها زندگی ميكنه و متعاقبش از چی ميتونه تغذيه كنه يا چه عاداتی داره.
اما تقسيم بندی لايه های خود آب در پست بعدی.

You can see links before reply

[Behzad]

خب ميرسيم به 2- قسمت بندی آب درياها و اقيانوس ها ( لايه های پهنه های آبی ):

بالاترين بخش از دريا كه نور هنوز در اون نفوذ ميكنه و بيشترين مقدار اكسيژن را داراست، منطقه فوتيش يا فوتيك يا نورانی ميگن. بعد از اين منطقه، قسمتی با عمق آب متوسط قرار ميگيره كه نريتيش يا نريتيك يا وابسته به كمربند ساحلی ميگن. بخشی كه به طرف آب های آزاد عميق كشيده شده همی پلاژيك، پلاژيك و هَدال نام داره، و ما فقط با پلاژيك كار داريم چون بقيش در درياهای ايران صدق نميكنه با توجه به ويژگی هايی كه عمان و خليج فارس دارن.
بخش پلاژيك كه گفتم به معنی دريايیه، هر آبی كه به كف ( دريابُن‌ ) نزديك نيست، را شامل ميشه. محدوده پلاژيك به صورت لايه های عمودی از بالا به پايين ( سطح به تقريباً كف ) و با افزايش عمق و فشار، و كاهش نور و دما به لايه هايی تقسيم ميشه كه در مجموع به ستون دريايی معروفه. بنابراين از بالا به پايين شرايط بخش های مختلف ستون آبی تغيير ميكنه. اين ستون آبی كه در مجموع بهش ميگن محدوده پلاژيك شامل ايناس:

بَرلُجه ای يا بَرپلاژيكی يا Epipelagic. لجه يعنی ميانه دريا و آب های عميق ولی همون دريايی معادل Pelagic معنی ميشه.

ميان لجه ای يا Mesopelagic

ژرف لجه ای يا Bathypelagic

مغاكی يا Abyssopelagic

زير مغاكی يا Hadopelagic


You can see links before reply

بسته به عمق و شرايط مختلف دانشمندا مثل هواكره، تقسيم بندی های بيشتری رو برای لايه های مختلف اين ستون آبی قائل ميشن. حيات دريايی با افزايش عمق كاهش پيدا ميكنه كه دليلش هم مقدار و سطوح نور، فشار، دما، املاح، وجود اكسيژن نامحلول و مواد مغذيه.
آب های ساحلی كه به كف نزديك نيستن، هنوز در محدوده پلاژيك قرار دارن. محدوده پلاژيك، مقابل نواحی بستر و دمرسال ( روبن ) نزديك به بستر قرار ميگيره. محدوده دريابن يك منطقه بوم شناختيه كه در كف كف دريا قرار داره و رسوبات آمده از سطح و لايه های زير سطح رو شامل ميشه. ارگانيسم هايی كه در محدوده دريابن زندگی ميكنن از قبيل دوكفه ایها و خرچنگ ها يا توتيا ها، كف زی يا بنتوز ناميده ميشن و چون از مواد و موجودات روی بستر تغذيه ميكنن، كف خوار يا بنتوفاژ هستند. باز دمرسال يه محدوده ی ديگست كه در بالا و نزديك به قسمت دريابن يا كف قرار داره كه قطعاً هم از كف و حياتی كه درش زندگی ميكنه تأثيرپذيرفته هست.ماهی هايی كه در اين محدوده زندگی ميكنند، ماهی های دمرسال نام دارن و به دو دسته تقسيم ميشن: 1. ماهی های بنتيك كه سنگين تر از آب هستن و لذا ميتونن در كف آرام بگيرن و 2. ماهی های بنتوپلاژيك كه فقط در بالای ستون دريايی شنا ميكنن. ماهی های دمرسالی همچنين به عنوان تغذيه كنندگان كف و ماهی های زمينه شناخته ميشن.
بسته به اين كه عمق دريا چقدره، پنج لايه ( مقدار پايه ) عمودی برای اقيانوس ها و درياهای عميق در نظر گرفته ميشه:

سطح يا برلجه يا فوتيك يا Epipelagic ( بخش نورگير، روشن و نورانی )، محدوده دارای ماهيان سطح زی: از سطح تا عمق حدود 200 متر ( خليج فارس فقط سطحه همش !!!! ). سطح روشن محدوده ايه كه نور كافی برای فتوسنتز رو داراست. به همين دليل بسياری از موجودات فتوسنتز كننده ( جلبك ها و فيتوپلانكتون ها و ساير عناصر توليدكنندگان ) به اضافه جانوران، تمركز شديدی در اين ناحيه دارن. تقريباً همه توليدات عمده و نخستين در اين قسمت از درياها و اقيانوس ها رخ ميده. اين قسمت ماهيان خاص خودش مثل انواع مايان تن يا جك ها، مَكرِل ها، خيلی از گونه های كوسه ماهيان، دلفين ها و بيشتر عروس های دريايیه رو داراست.

ميان لجه ای يا Mesopelagic ( گرگ و ميش و نيمه روشن )، دارای ماهيان مزوپلاژيكی: از عمق 200 تا حدود 1000 متری. اگرچه نور بعضاً در اين قسمت نفوذ ميكنه، اما برای فتوسنتز ناكافیيه. در حدود عمق 500 متری، آب از اكسيژن نامحلول تهی ميشه.در اين محدوده كم نيست فراوانی از عهده زنده ماندن به وسيله آبشش های كارآمد، حداقل حركت و جنبش. جانورانی از قبيل شمشيرماهی، اسكوييدها، گرگ ماهيان و تعداد كمی از گونه های ماهيان مركب و ديگر مخلوقات درياهای نيمه عميق، اين جا زندگی ميكنند. بسياری از ارگانيسم های شب نما، در اين قسمت زندگی ميكنن كه در نتيجه فقدان غذا و مواد مغذی در اين محدوده ميان لجه، شب هنگام به سمت قسمت های فوقانی و سطح جهت تغذيه بالا بيان كه اصطلاحاً بهشون ميگن ارگانيسم های شب نما يا شب ظهور.

ژرف لجه ای يا Bathypelagic ( نيمه تاريك ) و ماهيان ژرف لجه زی: از 100 متر به پايين تا حدود 4000 متر. اين عمق درياها و اقيانوس ها آبی نفتی تا سياهه و بخشی از ارگانيسم های شب نمای اتفاقی از قبيل ماهيان چراغ دار يا دارای كيسه محتوی مواد فسفرسانس در اين جا ديده ميشن مثل گونه شيطان ماهی بالا در همين صفحه كه نقشه پراكنشش هم هست. اين جا هيچ گياه مانندی زنده نيست و بيشتر جانوران هم از طريق مصرف برف ريزه دريايی كه از لايه های بالايی می آيند ( مثل بقايا و خردشده های ماهيان و ساير موجودات )، يا به واسطه غنيمت ها و شكارهای ديگری از بالا، به بقا ادامه می دهند. عروس های دريايی غول پيكر و يا اسكوييدهای عظيم الجثه در اين عمق زندگی ميكنند، و اونها در اين جا به وسيله غوص های عميق نهنگ ها من جمله نهنگ اسپرم شكار ميشن.

مغاكی: از 4000 متر تا بالای سطح بستر. مربوط به اقيانوس هاست. كاری باهاش نداريم.
زيرمغاكی يا هدال: آب های عميق در گودال ها و دره های اقيانوسی. كاری باهاش نداريم.
خوب اين سه لايه بالايی كه توضيح داده شد، حداكثر دريای عمان رو شامل ميشه و بنابراين بقيه لايه ها به كارمون نمياد. اينا اطلاعات پايس بايد بدونیدا.

[Behzad]

بسم الله

پرندگان دريايی و پلاژيكی:

پرندگان پلاژيكی، پرندگان اقيانوسی هم خونده ميشن و موجوداتین كه از درياهای باز تا آب های نسبتاً نزديك خشكی ها يا جزاير زندگی می كنن. اونها از سخت پوستان پلانكتونی، سخت پوستان بزرگ تر مثل مثل خرچنگ ها و ميگوها، نرم تنانی مثل اسكوييدها، و ماهيان جست و جوگر ( ماهيان جست و جوگر ماهيان كوچك جثه ای اند كه به صورت دسته های بزرگ در درياها به دنبال منابع پلانكتونی در حال جنب و جوش و مهاجرتن مثل ساردين ها، كيلكاها، آنشووی ها و ... )، تغذيه می كنن. پرستوهای دريايی، آب شكاف ها، بوبی ها يا غازهای دريايی، مرغان دريايی و ... مثال هايی از انواع اين نوع پرندگانن. اصطلاح پرندگان دريايی، به پرندگانی اطلاق ميشه كه در حوالی و حواشی دريا، نزديك خشكی زندگی می كنند و به عنوان پرندگان دريايی يا پلاژيكی شناخته ميشن.
تصوير آب شكاف آفريقايی، ما نوع هنديشو به صورت اتفاقی در سواحل عمان داريم.

You can see links before reply

ماهيان پلاژيك زی:

به ماهيانی كه در ستون دريايی، در يكی از اون 5 لايه اصلی زيست ميكنند، ماهيان پلاژيكی ميگن؛ اصولاً ماهی كه در ستون دريايی ساحلی، اقيانوس و آب های درياچه ای كه نه روی بستر دريا يا درياچه زندگی ميكنه، يه ماهی پلاژيك زیه. يعنی تاس ماهيان پلاژيكی نيستن يا بيشتر سفره ماهيان. ماهيان پلاژيكی، در مقابل ماهيان روبُن يا دِمِرسالی ( مثل سفره ماهيان ) كه نزديك يا روی بستر زندگی ميكنند به اضافه ماهيان مرجانی قرار ميگيرن؛ ماهيان مرجانی با تپه ها يا آبسنگ های مرجانی ( در آينده توضيحاتی راجع به اين اكوسيستم ها خواهم داد ) هم زيستی و مشاركت دارند.
ماهيان پلاژيكی، غالباً ماهيان جست و جوگر مهاجرن كه گفتم از پلانكتونا تغذيه و ماهيان بزرگ تر كه دنبال گرند، از اينها تغذيه می كنن. نمونه های ماهيان جست و جوگر: شاه ماهی ها، كِيپ لين ها، مِنهادِن ها، ساردين ها، آنشووی ها و ... كه اكثر اين ماهيان لذيذترين طعمه و شكار دلفين ها محسوب ميشن. نمونه های ماهيان پلاژيكی بزرگ تر كه از جست و جوگرهای كوچك مهاجر تغذيه می كنن ( دنبال گرها ): قاشق ماهی ها، بادبان ماهی ها، باراكوداها، مَكرِل ها، تن ها، كوسه ها و ... . باز ماهيان زيادی هست كه پلاژيكين ولی ديگه ذكر نكردم. مثلاً همون شيطان ماهی بالا هم پلاژيكيه.
تصوير دسته های ساردين كه جهت حفاظت به شكل توپ درآمده اند و دلفين ها درحال تهاجم به آنها.

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

بسم الله

موجوداتی كه مأمن زيست اونها ستون دريايی و محدوده پلاژيكه، به 3 دسته فيتوپلانكتون ها، زئوپلانكتون ها و نِكتون ها تقسيم ميشن:

فيتوپلانكتون ها - Phytoplanktons: اين ها توليدكنندگان نخستين و عمده آبها هستن كه پايه و اساس زنجيره غذايی درياها و اقيانوس ها محسوب ميشن و در واقع هم رديف و اهميت با گياهان موجود در خشكی ها بلكه هم مهم تر قرار ميگيرن. اينا مثل گياهان اتوتروف ( توليدكننده، از طريق فتوسنتز ) كه قادر به توليد غذای خودشون به وسيله انجام فتوسنتز و چرخه كالوين هستن و چون كلروپلاست دارن سبز رنگ هستن زير ميكروسكوپ. اما اينا هم باز به مواد اوليه و مغذی مثل املاح و نمك ها و مواد معدنی كه در آب وجود داره نياز دارن. دياتوم ها، سيانوباكتری ها، ديانوفلاژلات ها، تاژكداران چرخان و جلبك های سبز تك سلولی، نمونه هايی از انواع فيتوپلانكتونا هستن. اينا در لايه برلجه و نورانی يافت ميشن. ( پديده يوتروفيكاسيون يادت باشه )

You can see links before reply

زئوپلانكتون ها - Zooplanktons: موجودات بسيار ريز جانوری و آغازی، كه هتروتروفن ( توليدكننده نيستن ) و مثل فيتوپلانكتون ها حركتشون به جريان های آب بستگی داره. گرچه بعضی اونها قادرن به طور ضعيف شنا و حركت بكنن. اين ها قادر به توليد غذای خود نيستن مثل حيوانات. اين جانداران در هردو محدوده نورانی و تاريك زندگی ميكنن و شامل هولوپلانكتون ها ( مثل كريل ها كه تمام عمر خود پلانكتون باقی ميمونن ) و مروپلانكتون ها ( تخم و مرحله لاروی سخت پوستانی مثل لابسترها و خرچنگ ها، كرم ها، نرم تنان، توتياها و اكثر ماهيان كه زندگی خودشونو به صورت پلانكتونی ( بسيار ريز و ميكروسكوپيك ) شروع ميكنن و بعد از بلوغ، جزو نكتون ها قرار ميگيرن. اينا جزءِ قاطع شبكه غذايی درياهان و از
فيتوپلانكتونا تغذيه ميكنند.

نوعی سخت پوست ميكروسكوپی با وابستگی نزديك به ميگوها

You can see links before reply

نكتون ها - Nektons: موجوداتی كه قادر به شنا، و بی نياز از جريان و موج آب هستن، نكتون خونده ميشن. اين رده شامل سخت پوستان بالغ، نرم تنان، انواع ماهی ها، و خزندگان و پستانداران دريايیه.

دلفين بينی بطری گونه ای در آبهای ايران

You can see links before reply

[Behzad]

بسم الله

خب قبل از اينكه درباره دلفين ها صحبت بشه يه سری توضيحات و نكاتی رو راجع به درياهای ايران و شگفتی های اونها بگم كه يه مقدار ديدتون بازتر بشه و دلتون لك بزنه برای ديدن و شناخت اين زيبايی ها.
در ايران نمونه ای از اين غنا نيست ولی اين يك مجموعه مرجانی غنی و سالمه

You can see links before reply

در مورد ويژگی های كلی درياهای ايران توضيحات خوبی در اولين صفحه آورده شده. اما از اونجايی كه ميدونم كسی نخونده، اجمالاً يه چيزايی ميگم. پهنه وسيع جنوب در ناحيه ورودی به عمان يعنی چابهار و دريای بزرگ، از نظر حيات و تنوع زيستی خيلی غنيه كه دليلش هم گفتم چندبار اقيانوس هند و دريای عربه و دهانه نسبتاً گشاد عمان. اما حركت پستانداران دريايی كه به دلفين ها، نهنگ ها و گاو دريايی در ايران اطلاق ميشه در عمان بيشتر به آبهای ايران نزديك و متمايله. اما در خليج فارس مخصوصاً نهنگ ها كه جثه بزرگی دارن و هميشه دور از مناطق بحرانی و پر رفت و آمدن در نوار ميانی خليج فارس به صورت مهاجر حركت ميكنن و دور از ساحلن. اما بيشتر گونه های دلفين از اين قاعده مستثنی هستن. در آب های جنوب منابع ايرانی 4 گونه نهنگ ذكر ميكنن و 5 گونه دلفين، 1 گونه دلفين مانند يا پرپويز يا گراز دريايی و يك گونه گاو دريايی. منابع عربی كه به سفارش دول عرب به آمريكايی ها و انگليسا صورت گرفته، 22 گونه دلفين و نهنگ و 1 گونه گاو دريايی و 1 گونه هم گراز دريايی كه بهتره بهش بگيم پرپويز ذكر كردن. اما از ديد ما همش تكذيبه و برای اولين بار در ايران تونستيم مجموعاً حدود 30 گونه دلفين و نهنگ و 1 گونه پرپويز شناسايی كنيم كه البته چطوريش بماند كه چه زحماتی كشيديم و چه هزينه هايی صرف اين كار شد از جيب شخصی. پس ما در ايران گاو دريايی نداريم. چيزی كه هنوز هم معاونت محيط دريايی در كتاب پستانداران دريايی عمان و خليج فارس روش تأكييد كرده. اين كتاب هنوز به دست من نرسيده و تازه 5 مرداد بود كه در نمايشگاه محيط زيست تهران رونمايی شد. خوب پس 23 گونه دلفين و نهنگ برای آبهای عربی ذكر شده ولی ما بيش از اينو داريم چرا؟ زيرا صفحه مكران-خليج فارس در سمت شمالی خود يعنی آبهای ايران، پست تر و پايين تر از قسمت جنوبيه پس آبهای ايران عميق تره و ميبينيم كه هم عمان و هم خليج فارس عميق ترين نقاطش در آبهای ايرانه كه درنتيجه شرايط رو برای نهنگ ها كه غوص های عميق دارن مساعدتر ميكنه. حالا يه سری گونه ها هستن كه وارد آبهای عمان و چابهار ميشن ولی نرسيده به تنگه هرمز مسيرشون رو عوض ميكنن و دور ميزنن به سمت اقيانوس هند. آبهای عمان عناصر پلانكتونی خيلی زيادتر و فراوان تری نسبت به خليج فارس داره پس آب ديد كمتری داره و از شفافيت كمتری برخورداره اينه كه حيات منسجمی داره و آلودگی هم كمتره نسبت به خليج فارس. اما خليج فارس يه مزايای ديگه ای داره؛ مثلاً ريف های مرجانی در اين آبها تراكم و وسعت بهتری نسبت به عمان داره. باز خيلی نكته ها هست كه راجع به اين دو دريا ميشه گفت ولی تا همين حد مقدمه خوبی برای مطلب دلفين های آبهای ايرانه. در ضمن متأسفانه هر چقدر پيش ميريم و زمان ميگذره اون غنای سال های سابق ديده نميشه. مثلاً مرجان های كيش از بين رفته يا لاكپشت زير آب ديدن يا كوسه ديدن يه آرزو شده. خليج فارس كه شرايط خيلی ويژه و بحرانی داره كه انجمن جانورشناسی لندن هم بهش تأكييد كرده كه ريف های مرجانی خليج فارس در شرايط دمايی 38 درجه در تابستان و درجه شوری 42 قادر به ادامه حياتن كه اين درحاليه كه دمای عمومی برای زنده موندن مرجان ها اين اكوسيستم های پرمنفعت و زيبا 26-27 درجست؛ پس ريف های مرجانی ايران با اين شرايط سخت اداپته و سازگار شدن. البته خيلی ناراحت كنندست چون دارن بهاشو ميدن و روزبه روز آمار از بين رفتنشون كه به سفيدشدگی معروفه، بالاتر ميره.

[Behzad]

خبرنگار«ايران» : يك عدد خورشيد ماهي در آب‌هاي ايراني خليج‌فارس (استان خوزستان) شناسايي شد كه تاكنون وجود آن در آ‌ب‌هاي ايراني شمال خليج‌فارس گزارش نشده است.

گونه مذكور خورشيد ماهي كوتوله نام دارد و از نظر اندازه كوچك‌ترين نمونه گونه خورشيد ماهي است‌.
حداكثر طول آن 80 سانتيمتر است در حالي كه گونه غالب خورشيد ماهي در آب‌هاي جنوب كشور و آب‌هاي شمال اقيانوس هند داراي طول 3 متر و وزن تا 2 هزار كيلوگرم (2 تن) است.

مولا مولا يا خورشيد ماهی ( ماهی عجيب )، يك گونه پلانكتون خواره ولی از عروس های دريايی، سخت پوستان و اسكوييد هم تغذيه ميكنه مثل لاك پشت چرمی و اينكه برای اولين بار در آبهای ايران مشاهده شده، دروغه؛ از گونه های كمياب در آبهای ايران هست ولی اين اولين بار نيست كه مشاهده شده، بلكه چندمين باره. اين ماهی طی 20 سال اخير 2 بار در تور ماهيگيران بوشهری افتاده و اتفاقاً در آبهای جنوبی خليج فارس ديده نشده.

You can see links before reply

اين ماهی زوم پراكنشش اقيانوس هند، آرام و اطلسه و اصلاً بهش ميگن خورشيدماهی اقيانوسی كه تراكم زيادی در آبهای پُلينسيا داره و همين جذب توريست ميكنه كه خب در ايران به ندرت ميشه از اين ماهيان ديد چون سرعت حركتشون پايينه و خليج فارس زيستگاه مناسبی براشون نيست. تازه اين گونه رو با احتمال بيشتری ميشه در آبهای دريای بزرگ و چابهار ديد. كلاً اطلاعات بين المللی هم در موردش كمه و آنچنان تحقيقی نشده.

You can see links before reply

[Behzad]

دلفین ماهی (Dolphin-fish)

ماهی ماهی ( Mahi Mahi )، یا دلفین ماهی که در برخی زبانها با نام رکینگو (Rakingo)، کالیتو (Calitos)، ماوریکو (Maverikos)، دورادو (Dorado) شناخته می شود، گونه ایست با زیبایی منحصر به فرد که بيشتر در آبهای عمان دیده می شود و ارزش شیلاتی بالایی دارد. این گونه ماهی پلاژکی و سطح زیست با باله براق. در آبهای معتدل ساحلی، گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان دیده می شود. گونه ای به شدت مهاجر و در حرکت است و از ماهیان جستجوگر مثل ساردین ها و انشووی ها تغذیه می کند.

نرها دارای يك زائده استخوانی بر روی سر هستند، پس عكس زير يك نر است.
You can see links before reply

فاقد زائده استخوانی روی سر، پس ماده است.
You can see links before reply

[Behzad]

راستی آقا بهزاد، یک جایی خوانده ام نوشته بود مار ماهی سمی است؟ واقعا اینجوره؟ و آیا این مار ماهی همان پر ماهیه؟ شک دارم. چون پرماهی شبیه ماره که درازه.

در مورد مارماهیان ایران، مارماهیان آب شور که بهشون میگیم موری ایل (Moray Eel) و میتونن خطرناک باشن از بابت تهاجمی بودن و گاز گرفتن که حتی میتونن یه تکه از بدن رو بکنن به واسطه فک و دندان های قوی. اینها حتی به آرواره های داخلی و ثانویه مجهزن که یه سیستم جالب و منحصر به فرد در کلیه جانورانه!. که اینها در آب های گرم و نیمه گرمسیری دیده میشن؛ در ایران من چند گونه دیدم که 2 تاشو تونستم شناسایی کنم؛ یکی مارماهی تاجدار و دیگری مارماهی خالدار. یه چیز دیگه هم بگم، مارماهیان شب فعالن و اعصابشون برای شکار در شب تکامل و تمایز پیدا کرده، با بویایی قوی و اینکه گونه های آب شیرین حتی به عنوان ماهی آکواریومی در ایران مورد استفاده قرار میگیره. مارماهی آب شور، ارزش شیلاتی نداره.

You can see links before reply


اما مارماهی آب شیرین، در ایران تنها در حوضه خلیج فارس و در رودهای کارون و دجله و شایدم کرخه دیده میشه که یک گونه ارینتاله با ارزش خوراکی، منتها نه در ایران و بهش میگن مارماهی خاردار؛ این پوست لیزی داره و در دست لیز میخوره. پس کلاً مارماهیان سمی نیستن ولی یک گونه در حوزه آمازون هست که بهش میگن مارماهی الکتریکی و تا 600 ولت برق تولید میکنه و این منبع تولید 3 جفت اندام شکمی مولد جریان الکتریسیته هست. این جریان باعث مرگ هر جانوری میشه که بیش از حد به خطوط میدان الکتریکی نزدیک میشه.

مارماهی خاردار

You can see links before reply

[Mehdi]

اینها حتی به آرواره های داخلی و ثانویه مجهزن که یه سیستم جالب و منحصر به فرد در کلیه جانورانه!.

ولی یک گونه در حوزه آمازون هست که بهش میگن مارماهی الکتریکی و تا 600 ولت برق تولید میکنه و این منبع تولید 3 جفت اندام شکمی مولد جریان الکتریسیته هست. این جریان باعث مرگ هر جانوری میشه که بیش از حد به خطوط میدان الکتریکی نزدیک میشه.

ممنون بهزاد جان
دو سوال. اول اینکه این آرواره دومی کارش چیه؟
دوم اینکه می تونی منبعی معرفی کنی یا خودت توضیح بدی که منشا این همه انرژی الکتریکی چیه؟ تولید این ولتاژ کار آسونی نیست اونم در یه فضای کاملا رسانا مثل آب دریا و رودخانه.

[Behzad]

سر مارماهیان موری، خیلی باریک تر از اونه که بتونن فشار لازم رو برای گرفتن و قاپیدن شکار اعمال کنن؛ بنابراین در اینها یه مجموعه ثانویه ای از آرواره ها ایجاد شده که بهش میگن آرواره ثانویه یا حلقی یا داخلی که همون طور هم که در شکل میبینید، بر روی این آرواره دندان هم وجود داره؛ حالا وقتی که مارماهی شکاری به تورش میخوره، ( اینم بگم که مارماهیان بینایی خیلی ضعیفی دارن ) این آرواره رو اصطلاحاً به دهانش پرتاب میکنه که همین باعث قاپیده شدن شکار و فرار نکردنش میشه؛ پس نقش اساسی این آرواره ثانویه، نگه داشتن و جذب طعمست. عکس از آرشیو گوشیم براتون گذاشتم که اولی ازمهدی صبوره در کیش و دومی رو خودم سال گذشته در آب های چابهار گرفتم. موری ها گوشت خوارن و نزدیک شدن به سوراخ یا لونشون کار درستی نیست؛ از خرچنگ ها، میگوها، نرم تنان و ماهیان کند سرعت تغذیه میکنن و خودشون دشمنانی مثل هامورماهیان، مارهای دریایی و باراکوداها دارن.

You can see links before reply

You can see links before reply

درباره مارماهی الکتریکی اما، من در همین حد میدونم که اینا سلول های متراکمی در 6 اندام شکمی به نام سلول های الکتریکی دارن و این سلول ها تخصص یافته برای ایجاد و شار جریان الکتریکی هستن. اعصاب چطوری در ما آدما کار میکنه و چطوری پیام های عصبی تولید میشن؟ چطوری پیام های عصبی به دستگاه عصبی پیکری که مغز و نخاع رو شامل میشه ارسال میشه؟
به واسطه ایجاد جریان ضعیفی از الکتریسیته در نورون ها که علتش اختلاف پتانسیل ایجاد شده به وسیله یون های سدیم و پتاسیم هست که در فیزیک هم خوندیم که اختلاف پتانسیل باعث ایجاد جریان الکتریکی و شار الکتریکی میشه. درباره این نوع مارماهی هم زمانی که جانور حس کنه ( که این حس کردن هم خودش یه داستان دیگه در شگفتی های خلقته )، مغز پیام عصبی به سلول های الکتریکی ارسال میکنه و متعاقب این، سلول ها که تراکم و تعداد زیادی دارن، با سرعت زیادی یون های سدیم و پتاسیم رو داخل و خارج میکنن و با افزایش اختلاف پتانسیل، یه دفعه شدت جریان بسیار بالایی تولید میشه.

You can see links before reply

[Elnaz]

بادکنک ماهی زیتونی (Milk Spotted Puffer)

بادکنک ماهی زیتونی، که در جنوب کشورمان به آن فوگول ماهی می گویند، ماهی کوچکی است که برای ترساندن دشمن و دفاع از خود، خود را مانند بادکنک باد می کند و به یک توپ خاردار تبدیل می شود. آنها معده ی خود را پر از آب یا هوا می کنند و با اتساع معده، شکمشان باد می کند و خارهای بدنشان افراشته می شود.

You can see links before reply

You can see links before reply

این ماهی در اقیانوس آرام، جنوب شرقی اقیانوس اطلس، سواحل جنوبی آفریقا و در ایران در خلیج فارس و دریای عمان پراکنده است.

You can see links before reply

وزن بدن این ماهی زیاد است. به همین دلیل، هنگام شنا سرعت کمی دارند. اندامهای داخلی بدن و پوست بادکنک ماهی سمی است و سم آن برای انسان کشنده است.
بادکنک ماهی زیتونی دو دندان در فک بالا و دو دندان در فک پایین دارد که در جلوی دهان و به شکل منقار است. ساختار دندان و منقار قوی این ماهی ها برای بریدن و خرد کردن مرجانها و نیز خرد کردن پوسته ی بی مهرگان کف زی مناسب است.

( فرهنگنامه حیات وحش ایران )

[Behzad]

به نام خدا


سپرماهيان آب های جنوبی ايران Batoid Fishes of the Persian Gulf & Oman Sea

You can see links before reply

به طور اتفاقی در آزمايشگاه متوجه شدم كه شيطان ماهی ما، يك سوس ماهی يا گيتار ماهيست كه 4 گونه از اينها در آبهای خليج فارس، تأكيد ميكنم، خليج فارس، شناسايی شده. سازمان محيط زيست يك پوستری ايجاد كرده كه كلاً تعداد ناقصی از گونه های سپرماهی رو ذكر كرده، درش 2 گونه گيتار ماهی هست كه اشتباهه و تازه 2 گونه رو برای عمان و خليج فارس ذكر كرده كه درست نيست. تازه اگر يادمون باشه، نمونه شيطان ماهی ما كه درستش گيتارماهيه، از كاسپين به دست آمده بود.

You can see links before reply

اخيراً به اسناد مهمی دست پيدا كرده بودم مبنی بر اينكه امريكايی ها فقط برای عمان 1032 گونه ماهی شناسايی كردن و در خليج فارس ( آبهای ايرانی ) هم كه كلاً چيزی حدود 400 گونه ماهی درش شناسايی شده، احتمالاً قريب به 70 گونه ماهی كه شايد بيشتر باشه و شايدم كمتر الله اعلم، انحصاراً در خليج فارس ديده ميشه و در عمان نيستن؛ اين شد 1100 گونه در پهنه جنوب؛ در كاسپين هم نزديك به 100 گونه ماهی وجود داره و اصولاً كاسپين، جزو آبهای شيرين و داخلی محسوب ميشه ولی به هر حال، ميتونيم نتيجه بگيريم كه مجموعاً در پهنه شمال و جنوب كشور در كل، نزديك به 1200 گونه ماهی اعم از غضروفی و استخوانی وجود داره. اين آمار برای اولين بار هست كه در سطح كشور ذكر ميشه و واقعاً هيچ موقع ما نميدونستيم كه كلاً آبهای ايران چند گونه ماهی داره و اين مشكلی بود كه عمان ايجاد كرده بود. خب، زياده گويی شد؛ اما ببينيم سپرماهيان يا سفره ماهيان چه موجوداتی هستن:
اولاً كه درباره سپرماهيان ( Batoid Fishes )، آشفتگی های زيادی در تاكسونومی يا طبقه بنديشون ديده ميشه و در ايران، اطلاعاتی كه نگاشته شده به دهه های 20 تا 30 شمسی برميگرده! و قطعاً ممكن گونه های جديدی وجود داشته باشه كه هنوز اطلاعاتی دربارشون نيست و يا اون گونه هايی كه در زمان های گذشته ديده شده، ديگه ديده نشه؛ خب، ولی اينها يه زمانی در آب های ايران ديده شدن.

سپرماهيان در آبهای جنوب ايران در 4 راسته و چندين خانواده قرار ميگيرن، شامل:

1. راسته اره ماهی شكل ها ( Sawfishes ) كه گويا 2 گونه در خليج فارس از اينها وجود داره.

2. راسته سپرماهيان برقی، شامل دو خانواده:

_ خانواده سپرماهيان برقی ( Electric Rays )، كه توضيحاتی راجع بهش هرچند ناقص داده شد و دو گونه در خليج فارس داره:
Torpedo panthera
Torpedo sinuspersici

_ خانواده سپرماهيان بی حس كننده ( Numbfishes )، شامل يك گونه Narcine timlei، در تورها زياد ديده ميشن؛ قادرند شوك های قوی ايجاد بكنن كه باعث بی حس يا كشته شدن طعمه ميشه.

3. راسته سوس ماهيان و سپرماهيان چهارگوشی شكل:

_ خانواده سپرچهارگوش ماهيان ( Skates )، شامل يك گونه Raja pita كه در آبهای كم عمق زياد ديده ميشه ( اينها اسامی علمی يك گونه هست و شما ميتونيد با كپی كردن اين نام و پيست كردن در قسمت تصاوير گوگل، عكس گونه ذكر شده رو ببينيد! )

_ خانواده سوس ماهيان يا گيتارماهيان ( Guitarfishes )، دارای 4 گونه در خليج فارس، حدواسط كوسه ها به دليل دارا بودن دم كشيده و باله دمی مشخص، و سفره ماهيان به علت سر پهن، آبشش های شكمی و باله های سينه ای چسبيده به طرفين سر، هستن؛ مصرف خوراكی دارن و در بستر دريا ديده ميشن، در درياهای گرمسيری و معتدل دنيا انتشار دارند و بسيار تنبلند:

You can see links before reply

You can see links before reply

Rhinobatus granulates، همون شيطان ماهی ماست!
Rhinobatus annulatus
Rhynchobatus djiddensis ( گيتارماهی خال سفيد )، نزديك به 1/5 متر رشد ميكنه
Rhina ancylostoma ( سوس ماهی سرگرد )، تا 2 متر


4. راسته سپرماهيان يا سفره ماهيان واقعی، با چهار خانواده در خليج فارس _ در جنوب به اينها اغلب، لقمه يا پو گفته ميشه و مصرف خوراكی دارن.

_ خانواده سفره ماهيان نيش زننده ( خانواده Trygonidae ) يا زهردار كه به ( Stingrays ) يا لقمه ها يا پوها معروفن، بسيار سريعند، يك يا چند خار تيز در سطح فوقانی دم دارند؛ شامل 6 گونه در خليج فارس، در جنوب كشور اينها زياد در تورها گرفتار ميشن و به محض ورود اين ماهيان به سطح قايق، دمشون رو ميزنن تا در هنگام تقلا روی عرشه يا كف قايق، با خارهای دُمی، به صيادين آسيب نزنند. خارهای دُمی هنگام برخورد با بدن ميشكنه و در پوست فرو ميره و نتيجه ای كه دربرداره، تورم چركی طولانی مدت و مقاوم يا به عبارتی درماتيت هست. در آبهای كم عمق زياد ديده ميشن و من هم خيلی ديدم كه زير ماسه ها پنهان ميشن كه كمين برای شكار هست؛ بسته به گونه يك تا چند خار سمی دارند و گوشت لذيذی هم دارن. در درياهای معتدل و گرمسيری، و بعضاً آب های شيرين هم ديده ميشن:

You can see links before reply

Himantura gerrardi 170 سانت عرض بال ها
Himantura uarnak ( پو پاپلنگی ) تا 2/30 سانت رشد طولی
Himantura bleekeri
Himantura imbricate
Pastinachus sephen، ( پو دم پری ) دارای 2 خار دمی
Taeniura meyeni ( پو مرجانی )

You can see links before reply

You can see links before reply

_ خانواده سپرپروانه ماهيان يا سفره ماهيان پروانه ای ( Butterfly Rays ) يا كافر، شامل يك گونه Gymnura poecilura، دارای يك خار دمی؛ دمی با نوارهای عرضی مشخص.

_ خانواده سفره ماهيان عقابی ( Eagle Rays ) يا رامك ها، با 6 گونه در خليج فارس، در بيشتر اينها طول دم حدود 3 يا 4 برابر صفحه بدنی هست، و مشخصه بارزشون، تيز و باريك بودن انتهای باله هاست. بيشتر در بالای بستر و نزديك به سواحل و آب های كم عمق خليج ها شنا ميكنند؛ چون باله های پهنی دارن، ميتونن از آب پرش و جهش داشته باشن و به همين دليل بهشون سفره ماهيان عقابی ميگن:

Aetobatus narinari ( رامك خالدار )، دارای 1 تا 3 خار دمی در ناحيه پشتی باله ( سمی ) كه زخم های دردناك و بدی ايجاد ميكنه، در عمان و خليج فارس
Myliobatis Aquila
Rhinoptera adspersa
Rhinoptera jaranica
Aetobatus nichofii ( رامك خط كمانی )، در عمان و خليج فارس، فاقد خار دمی
Aetobatus maculatus، در عمان و خليج فارس، فاقد خار دمی

_ خانواده سپرشيطان ماهيان يا سفره ماهيان شيطانی ( Devil Rays )، با يك گونه Mobula diabolus ( سپرماهی شيطانی )، هم ماهيان كوچك و هم پلانكتون ميخوره و در جزاير مرجانی بيشتر ديده ميشه، چون غنای محيطی بالايی داره؛ من اين رو در چابهار ديدم؛ واقعاً مسحور كنندست.

و درنهايت سفره ماهی مانتا ( با نام علمی Manta birostris )، كه اخيراً در دنيا به دليل صيد برای چربی پوست بسيار كمياب شده. در اغلب موارد تكروست ولی بعضاً دسته ای هم ديده ميشن؛ بيشتر از زئوپلانكتون ها تغذيه ميكنن؛ جذابيت و شگفت آور بودن شنای اينها كه مثل يك پرنده در حال بال زدن ميمونه، در دنيا غواص های تفريحی رو به خودش جلب ميكنه. زوايدی كه مثل شاخ در جلوی دهان و در هر طرف از سر قرار داره رو بهش ( Fleshy Flaps ) يا باله های رأسی ميگن كه در هدايت و انتقال مواد غذايی و زئوپلانكتون ها به دهان ايفای نقش ميكنه. در آبهای ايران فقط در عمان وجود داره. موجود خارق العاده ای كه اميدوارم روزی خدا اين فرصت رو بهم بده تا از نزديك اين مخلوق رو ببينم. حقيقتاً من چند مدتی بيشتر نيست كه ميدونم در آبهای عمان وجود داره؛ واقعاً باشكوهه.

You can see links before reply


اما كلياتی از سپرماهيان بدونيم:
اول از همه اينكه اينها جزو ماهيان غضروفی هستن يعنی استخوان و فلس يا پولك حقيقی ندارند و غالباً در آبهای گرم، نيمه گرمسيری و معتدل، در نواحی و قسمت های كم عمق و ساحلی زندگی ميكنن؛ در سفره ماهيان حقيقی، باله سينه ای رشد پيدا كرده و بنابراين مثل بال يك پرنده نيروی محركه ماهی رو تأمين ميكنه. يكی از ويژگی های ماهيان غضروفی كه به عنوان مثال كوسه ماهيان و همين سپرماهيان رو شامل ميشه، استقرار دهان در ناحيه شكمیه ولی در استخوانی ها، دهان در ناحيه قُدامی واقع شده؛ حالا اينكه چرا اين دهان در ناحيه شكمی هست، به رژيم غذايی و نحوه تغذيه اين موجودات برميگرده؛ به جز مانتا و سفره ماهی شيطانی، بيشتر سپرماهيان، و كوسه ماهيانی مثل كارپت شارك ها به اضافه كت شارك ها، از املاح، مواد مغذی و موجودات ريز موجود در بستر دريا ( كف زيانی مثل سخت پوستان _ خرچنگ، ميگو و ... _، نرم تنانی مثل ليسه های دريايی، حلزون ها، دوكفه ای ها يا صدف ها و ماهيان مركب، كرم های آبزی، ماهيان كوچك و ... ) به اضافه ماهيان شناور اطراف محدوده بستر يا كف، تغذيه ميكنن؛ پس دهان اينها در سطح شكمی واقع شده و اصطلاحاً به ماهيان كف خوار يا بنتوفاژ معروف هستن و بديهيه كه موجوداتی كف زی يا بنتوز هستن؛ و قبلاً هم اشاره كردم كه تاس ماهيان يا ماهيان خاوياری كه غضروفی-استخوانی هستن، از اين گروهند.
مانتا و سپرماهی شيطانی، پلانكتون خوارند و ماهيان كوچكی مثل ساردين و آنشووی هم ميتونن بخورن. مانتا خيلی بی آزاره كه همين باعث ميشه زياد مورد تهاجم كوسه ها قرار بگيره؛ در خيلی از مانتاها ميشه آثار دندان های كوسه و بعضاً كنده شدن قسمتی از باله رو در سطح بدن ديد؛ مانتاها در آب های گرمسير و نيمه گرمسيری دنيا پراكنش دارن و از 6 تا 9 متر عرض بال ها متغيره و عموماً وزنی معادل 2 تن پيدا ميكنن. باز سپرماهيان مثل بسياری از كوسه ماهيان، 5 جفت شكاف آبششی دارن. درباره خطرناك بودنشون، همگی خار دُمی يا سوزن كه بهش Sting گفته ميشه و به Sac يا كيسه زهری متصل هست، و به صورت مايل و زاويه دار نسبت به دم قرار گرفته و نقش انتقال سم رو به عهده داره، ندارن و فقط در سپرماهيان نيش زننده و گونه هایی از خانواده رامك ها مثل رامك خالدار اين خارها رو ميشه ديد كه اثابتش به بدن باعث ايجاد زخم های دردناكی ميشه؛ احتمالاً در ايران گونه كشنده وجود نداره. اين نمونه آزمايشگاه يك سفره ماهی پروانه ای يا كافر بسيار جوان و كوچكه، در ناحيه ای كه دورش دايره قرمز گذاشتم خار دمی به صورت زاويه داری نسبت به دم و به طول 3 سانت، ديده ميشد.

You can see links before reply

آهان، يه چيز ديگه: در ماهيان غضروفی كه از لحاظ تكاملی پست تر از ماهيان استخوانی هستن، لوب بويايی رشد زيادی كرده به همين جهت اينها بويايی قوی دارن طوری كه بيشتر كوسه ماهيان از فاصله چند كيلومتری بوی خون، شكار و طعمه رو حس ميكنن. در نمونه زير در آزمايشگاه ديدم منافذ بينی در زير بدن و بالای دهان قرار دارن كه البته اون طرفش نكردم و عكس بگيرم؛ به نظرتون با اين سوراخ ها نفس ميكشن؟
نه، درسته كه اين منافذ سوراخ های بينی هستن ولی نه برای تنفس، بلكه نقش حسگرهای بويايی رو ايفا ميكنن و در مسيرشون گيرنده های بويايی ( گيرنده شيميايی ) قرار گرفته. علاوه بر اين به واسطه گيرنده های الكتريكی كه در بيشتر سفره ماهيان مخصوصاً لقمه ها وجود داره، قادرند حين شنا، ناحيه زيرين خودشون رو اسكن بكنن و از وجود شكار كه بدنی رسانا داره، آگاه بشن. طول دم هم در انواع گونه ها متفاوته و در بيشتر گونه های سفره ماهی، افراد كوچك و جوان، دمی 3-4 برابر بلندتر نسبت به بالغ ها دارند ( اين دم حتی 3-4 برابر طول صفحه بدن خود فرد نابالغه )؛ علت كوتاه بودن دُم در بالغين به كنده شدن دم در اثر عوامل محيطی و فيزيكی، و شكارچيان برميگرده. سفره ماهيان هم اشاره كردم كه غذای لذيذی برای كوسه ها و افراد بومی محسوب ميشن. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد ( Anobanini.net )
مهم اينه كه متوجه بشيد چی ميخونيد نه روخونی محض؛ اگر هر جايی رو متوجه نشديد يا سؤالی هست، من در خدمتم.

You can see links before reply

[Behzad]

در پست بالا به باله ی سینه ای اشاره کردم. برای اینکه شیرفهم بشید و نقش هر باله در یک ماهی رو متوجه بشین، تصویر زیر رو درست کردم و مطمئناً مجید خیلی حال میکنه با این عکس!!!! :4:

You can see links before reply

[Behzad]

بسم الله الرحمن الرحيم

تقسيم بندی ماهيان پهناب جنوب كشور

به طور كلی در آبهای گرم و نيمه گرم دنيا كه خليج فارس و دريای عمان هم جزو اين دسته از آبهای آزاد قرار ميگيرن، چندين خانواده مختلف از ماهيان زينتی قابل رؤيت هستن كه فقط در اين نوع آبها عموميت دارن و قادر به ادامه حيات:

1- خانواده پروانه ماهيان ( Chaetodontidae )

2- خانواده فرشته ماهيان (Pomacanthidae )

3- خانواده جراح ماهيان ( Acanthuridae )

4- خانواده شانك ماهيان يا خفاش ماهيان ( Ephippidae )

5- خانواده سوهان ماهيان ( Monacanthidae )

6- خانواده لاك پشت ماهيان ( Ostraciidae )

7- خانواده دوشيزه ماهيان يا شقايق ماهيان يا دمسل ها و دلقک ماهیان ( Pomacentridae )

8- خانواده زمرد ماهيان ( Labridae )

9- خانواده طوطی ماهيان ( Scaridae )

10- خانواده ماشه ماهيان يا گرگوم ماهيان يا تريگرها ( Balistidae )

11- خانواده شيرماهيان يا خروس ماهيان يا گورخر ماهيان ( Scorpaenidae )

12- خانواده بادكنك ماهيان يا پوفرها ( Tetraodontidae )

13- خانواده جوجه تيغی ماهيان ( Diodontidae )

14- خانواده صندوق ماهيان يا جعبه ماهيان ( Ostraciidae )

اما در صفحات قبل، خواهر الناز مطلبی از يك پوفر گذاشته بودن كه بد نيست كمی علمی تر و بيشتر از اين خانواده بدانيم:

نمونه ای جوجه تیغی ماهی در آبهای قشم، از آنوبانینیون

You can see links before reply

You can see links before reply

اولاً كه پوفرها بومی اقيانوس هند و آرام شرقی هستن و در حين خطر و ترس، هوا و آب، هر

دو باهم رو ميبلعن كه اين خودش يه سيستم جالب داره و به يك كيسه مختص همين عمل در

معده برميگرده. به پوفرها، بادكنك های خاردار شناور ميگن چون وقتی افزايش حجم پيدا

ميكنن، خارهای زير بدن هم نمايان ميشه كه برای ترس شكارچی و خلاصی از اونه. اما

شنيديم كه اين ماهيان سمی هم هستن و اين كاملاً صحت داره. در پوفرها، در كبد، تخمدان

ها، احشای داخلی و پوستشون مقدار زيادی سم وجود داره كه اين سم يكی از مهلك ترين

سم های غير پروتيينی هست و بهش تترودوتاكسين ( Tetrodotoxin ) گفته ميشه. مصرف

خوراكی دارن به شرطی كه كاملاً احشای داخلی خارج و پوست كنده بشه و فقط از گوشت

خالص استفاده بشه وگرنه اگر در تهيه اون دقت نشه قطعاً مسموميت ايجاد خواهد شد و

حتی مرگ به همراه داره چون در مورد اين دسته از سموم، اصولاً حرارت هيچ نقشی در

خنثی سازی ايفا نميكنه. اينها به خانواده چهاردندانه ها ( Tetraodonthidae ) شهرت دارن كه

دليلش هم در تصوير مشخصه؛ 2 دندان در فك بالا و 2 عدد در پايين كه از تصوير هم مشخص

كه چقدر قوی هستن؛ در واقع دندان ها در هر دو فك به صورت دو صفحه استخوانی جدا از هم

كه به وسيله يك شكاف ميانی دو قسمت ميشن و به اصطلاح يك منقار قوی رو ايجاد ميكنن

كه خيلی در گوشتخواری به كار مياد. اينها مثل جوجه تيغی ماهيان عموماً در نقاط كم عمق و

بالای محدوده بسترهای ماسه ای و گلی و همچنين تپه های مرجانی ديده ميشن و بعضی

گونه ها تا 70-80 سانت هم رشد طولی دارن. در ايران محتمل كه 7-8 گونه وجود داشته

باشه. اينها پولك واقعی ندارن. باز فقط پوفرها و جوجه تيغی ماهيان ميتونن شكم رو در اثر بلع

هوا و آب متورم بكنن. راه شناساييشون كه خداييش راحته ولی بارزترين مشخصه ريختی و

ظاهری، باله های سينه ای كوچك و گرده به اضافه اينكه باله لگنی يا شكمی ندارن. باله دمی

گرد و يا بريده و لبه دار دارن؛ در ضمن مثل جوجه تيغی ماهيان باله پشتی و مخرجيشون

مقابل هم قرار داره. جوجه تيغی ماهيان يه مقدار داستان متفاوتی دارن؛ مثلاً گوشتشون

كاملاً سمیه يا تمام تن و بدن خارهای بلندی داره. راستش رو بخوايد من بهزاد زادهوش، مدير بخش محيط زيست آنوبانينی و

غواص پيشرفته آبهای آزاد، اون پايين تا حالا از اين ماهيان نديدم ولی شيرماهی زياد ديدم. همه چيز اونجا زيباست خيلی دلم تنگ

شده و قطعاً تقديری داره كه نميتونم برم دريا.

این نمونه رو تو آزمایشگاه که تاکسیدرمی شده هست رو وقتی در دست گرفتم، به مدت کوتاهی خارهای ریز سطح شکم باعث سوراخ شدن و خون مردگی انگشتانم شد که البته عکسی از این ماجرا نگرفتم یعنی این خارهای ریز برخلاف ظاهر ناچیز واقعاً اثرگذار و کاری هستن

You can see links before reply

You can see links before reply

يه نكته راجع به خطر سم در آبزيان و به ويژه ماهيان: بعضی از آبزيان اگر سمی باشن، سم خطرناك و مهلكی دارن. مثلاً اعضای خانواده عقرب ماهيان، سمی به مراتب قوی تر از يك افعی دارن اما باز مثلاً جراح ماهيان سم كشنده ندارن. چيز پيچيده ايه بايد گونه به گونه بحث بشه كه ماشالا اطلاعات اونقدر كمه كه هيچ چيزی نميشه گفت.

[Behzad]

بسم الله ارحمن الرحيم

نهنگ های ايران – قسمت اول ( نوشته بهزاد زادهوش )

راسته آببازان كه نهنگ ها يا والها، دلفين ها و پرپويزها رو شامل ميشه، در خودش بزرگ ترين جانور تاريخ كره زمين رو جای داده؛ آببازان كه همگی پستاندار آبزی هستن، 80 گونه رو در برميگيره؛ قريب به 40 گونه دلفين، 6 گونه پُرپويز و 32 گونه نهنگ. در ايران هنوز اطلاعات هيچه ولی با اين اوصاف آمار رسمی 26 گونه رو تا به حال داشته كه اين در كتاب پستانداران دريايی ايران هم آورده شده البته به اضافه دوگونگ يا گاو دريايی كه به راسته آببازان تعلق نداره؛ يعنی 25 گونه آبباز تا حالا مورد كشف ايرانيان قرار گرفته. اين كه خب به چه درد ميخوره دونستن اين تعداد، بايد بگم عزيزان اينها سرمايه های مليند و از ثروت های طبيعی و جاذبه های گردشگری كه البته در مورد آخريش هنوز تو ايران خيلی زوده. پس هر چه بيشتر داشته باشيم، غنا و تنوع بيشتر داريم كه اين يعنی سرمايه از نوع طبيعيش. اما اين آمار واقعاً 30 گونست، چيزی كه شناخته شده نيست. نوشته بهزاد زادهوش.

You can see links before reply

ديرين شناسان كه روی جانداران ماقبل تاريخ و فسيل اونها مطالع ميكنند، با مطالعه سنگواره ها يا فسيل ها نشان دادن كه نيا و جد نهنگ ها خشكی زی بودن و بنا به دلايلی و با گذشت زمان وارد درياهای كم عمق شدن و با سازش های مكرر، به نهنگ های امروزی تبديل شدن.

همگی نهنگ ها از هوای موجود در اتمسفر يا هواكره تنفس ميكنن، خونگرمند ( Warm-blooded )، بچه زايند ( Viviparous )، از بچه ها مراقبت و پرستاری ميكنند و بهشون شير ميدن. اونچه كه هست اينه كه بچه ها تا زمانی كه نتونن از خودشون مراقبت و حفاظت بكنن، تحت مراقبت و پرستاری هستن. دامنه و رنج سايز طولی نهنگ ها از 5/1 متر تا 33 متره؛ راسته آببازان ( Cetacea )، خود به دو زيرراسته نهنگ های دندان دار ( Toothed Whales ) و نهنگ های بالن دار ( Baleen Whales ) تقسيم ميشه. اين مهمه كه كليه اعضای راسته آببازان كه وال ها، دلفين ها و پُرپويزها يا گرازهای دريايی رو شامل ميشه، نقش مهم و مؤثری در حيات درياها و اقيانوس ها ايفا ميكنن و در واقع مثل نگهبانانی، سلامت نظام اين اكوسيستم ها رو باعث ميشن. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد – Anobanini.net

نهنگ های بالن دار يا Baleen Whales يا ( Mysticeti ):

You can see links before reply

اكثر نهنگ ها، دندان دارن. بالن يا استخوان آرواره نهنگ ( Baleen or Whalebone ) كه سبيلو خوانده ميشه، اندامی برای تغذيه جانوره، متشكل از سری صفحات عرضی شانه مانند كه در كل بالن نام داره؛ بالن از كرآتين كه نوعی پروتيين ساختاری سخته ايجاد شده؛ مو، ناخن و شاخ در بسياری از جانوران از جنس كرآتينه.
بالن در سق دهان و در واقع از آرواره بالايی نهنگ آويزانه، و پلانكتون ها و ماهيان كوچك رو از آب تخليص و صاف ميكنه. آهان در ضمن درسته كه بالن جنس سفت و سختی داره ولی انعطاف پذيره.

You can see links before reply

اگر بخوام نقش بالن و نحوه عملكرد اون رو بگم، اين ميشه: عبور آب از بالن، به دام انداختن و نگه داشتن غذای نهنگ كه باشه كريل ( نوعی سخت پوست )، سخت پوستان ميگومانند و ماهيان ريز.
باز خود نهنگ های بالن دار از جهت نحوه غذا خوردن، به دو دسته تقسيم ميشن:

1- آب شكافان ( Skimmers ): كه به صورت دهان-باز به طرف سطح شنا ميكنن و غذا رو به طور مستقيم از طريق بالن ها غربال ميكنند

You can see links before reply

2- قورت دهنده ها ( Gulpers ): كه مقادير زيادی از آب رو ميبلعن و نيروی خود آب باعث رانده شدنش به بيرون از دهان جانور ميشه و همين باعث به جا ماندن پلانكتون ها در سطح درونی بالن ميشه؛ اينها سرعت بالاتری نسبت به انواع آب شكاف دارن.

You can see links before reply

مشخصه بارز ديگر نهنگ های بالن دار، جمجمه متقارن و بدون ملون يا اندام خربزه ای شكله ( عضوی كه در پژواك سازی نهنگ های دندان دار نقش داره ) به اضافه دو سوراخ بينی.
نهنگ های بالن دار مثل: نهنگ گوژپشت – نهنگ آبی – نهنگ برابد – نهنگ مينك – نهنگ راست باله – نهنگ خاكستری – نهنگ سئی – نهنگ كوتوله – نهنگ منقاردار يا خاوير.
همه نهنگ های بالن دار به اضافه نهنگ اسپرم، معمولاً جثه بسيار بزرگ تری نسبت به نهنگ های دندان دار دارند.

You can see links before reply

نهنگ های دندان دار يا Toothed Whale يا ( Odontoceti ):

اينها دارای تعداد كم يا زيادی دندان متحد الشكل مخروطی دارن _ دندان در پرپويزها بيلی شكله _ و نهنگ های دندان دار، دلفين ها و پرپويزها رو شامل ميشن. جمجمه در اينها نامتقارن و يك سوراخ تنفسی بر سطح پشتی و روی سر وجود داره. از نهنگ های دندان دار از انواع بالن دار كوچك ترند و البته شكارگر. اغلب به صورت گروهی شكار ميكنن؛ برای اين منظور به دور طعمع و شكار حلقه ميزنن و محاصرش ميكنن ( خفتش ميكنن )؛ مثلاً نهنگ های قاتل يا اوركاها در يك گروه آنچنان قدرتی پيدا ميكنن كه به راحتی خرس های قطبی و حتی نهنگ های بالن دار چند برابر خودشون رو شكار بكنند.
نهنگ های دندان دار مثل: قاتل كوتوله – نيزه ماهی يا ناروال – اسپرم كوتوله – دندان كلفت يا دندان ناصاف – اسپرم – بلوگا يا نهنگ سفيد. زيرراسته نهنگ های دندان دار همون طور هم كه اشاره كردم دلفين ها و پُرپويزها رو هم شامل ميشه. نوشته بهزاد زادهوش

You can see links before reply

تكامل نهنگ ها:

حدود 20-30 سال قبل، ديرين شناسان با مطالعه چند فسيل حدواسط، بيان كردن كه نهنگ ها، از پستانداران ساكن خشكی ها اشتقاق پيدا كردن و اين مهم رو به كليه آببازان نسبت دادن. اين فسيل ها ثابت ميكرد كه وال ها از خشكی به آب مهاجرت كردن. احتمال داده ميشه اولين جانور كه نيای اوليه نهنگ هاست، جانوری شبيه اسب آبیه ( Hippo ) كه مزونايكيد ( Mesonychid ) نام داره و منقرض شده؛ دليلشون هم دندان ها و سر بزرگ و غير طبيعی اين جانوره كه شباهت زيادی به سر و دندان های نهنگ های اوليه داره. طی فرآيند سازش، تعدادی از زاده های مزونايكيد برای شنا در درياهای كم عمق سازش يافتن. Anobanini.net
اين زاده های جهش ياقته، آمبولُستوس نام دارن كه سنگواره اينها در پاكستان پيدا شده؛ اينها پرده دست و پا دارن به اضافه اينكه ستون فقراتشون كوتاه و انعطاف پذير شده كه باعث سهولت در حركات پشتی و شكمی برای شنا كردن جانور ميشده. اين هم خشكی زی بوده و هم آبزی. بعد از اون، رودُستوس ( Rodhocetus ) در نواحی جوان تر از نظر سن زمين شناسی در جنوب پاكستان كشف شد كه دقيقاً نشون ميده از آمبولستوس مشتق شده. انعطاف پذيری ستون فقرات در اين از نيای خودش بيشتره كه همين سبب ميشه توانايی زيادی در انجام حركات مختلف پشتی و شكمی حين شنا كردن داشته باشه.ميگن از 40 ميليون سال قبل به اين طرف، نهنگ ها به طور كامل از خشكی ها به درياها مهاجرت كردن. در مصر، فسيل جانوری وال مانند به نام باسيلوساروس پيدا شد كه مثل وال های امروزی بدنی اكوآديناميك با باله های جلويی هدايت كننده بوده. پس به طور خلاصه، وال های امروزی 4 نيا داشتن:

1= مزونايكيد Mesonychid
2= آمبولستوس Ambulocetus
3= رودُستوس Rodhocetus
4= باسيلوساروس Basilosaurus

و نهايتاً نهنگ های امروزی و احتمالاً ساير آببازان.

You can see links before reply

فسيل رودستوس در پاكستان[/I]

You can see links before reply

You can see links before reply
نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد ( Anobanini.net ).

[Behzad]

به نام خدا

نهنگ های ايران – قسمت دوم ( نوشته بهزاد زادهوش )

You can see links before reply

در مورد تكامل وال ها، واقعاً اگر بخوام مفصل بگم، بايد يه تاپيك خرجش كنم كه به درد نميخوره و البته در حوزه ديرينه شناسی هم من زياد تبهر ندارم. به هر حال، در اين پست ميايم سراغ مشخصات فيزيكی، تغذيه و توليدمثل يا زادولد در اين موجودات يكتا. Anobanini.net

مشخصه های فيزيكی يا پيكری:

وال های عصر حاضر، برخلاف نيای اوليه خودشون، فاقد مو هستن، پستاندار آبزيند كه هنوز با شش ( Lung ) نفس ميكشن و از بچه ها مراقبت و پرستاری ميكنند. به نحو شايانی برای زندگی در آب سازگاری پيدا كردند؛ از طريق يك يا دو سوراخ بينی كه بر روی سطح پشتی و روی سر قرار داره تنفس ميكنن كه همين بهشون اجازه ميده حين شنا تنفس داشته باشن؛ نيروی محركه در كليه آببازان به وسيله باله دمی ايجاد ميشه و با يك حركت دورانی بالا و پايين دُم صورت ميگيره. حركت دُم در تمامی آببازان، برخلاف ماهيان هست كه دُم حركت جانبی و كنار به كنار داره. انتهای دم، باله دمی ( Fluke ) قرار داره كه به صورت خوابيده و افقيه، از تغيير شكل پاهای عقبی به وجود آمده و برای رانده شدن به كار ميره.

بيشتر نهنگ ها دوره هايی از سال رو در آبهای سرد قطبين و نزديك به اونها سپری ميكنن، يعنی آب فوق العاده سرد و كشنده برای يك جانور خونگرم فاقد مو و پشم؛ اين مشكل در خرس ها، روباه های قطبی و ساير جانورانی كه روی سطح يخ و برف زندگی ميكنند، با پشم و موی فراوان و مقاديری چربی زيرپوستی مرتفع ميشه، اما نهنگ ها و ساير پستانداران آبزی مثل شيرها و خوك ها و فيل های دريايی، با يك پوشش ضخيم از چربی و پی در زير پوست و بدن، بر اين مشكل فايق ميان. چربی ها و پی ها، ذخاير انرژی در مواقع كمبودهای محيطین كه به آسان شدن حركت وال هم كمك ميكنه؛ به خصوص در وال های كوچك، اين عايق نقش مهمی برای بقا در آب سرد داره. نوشته بهزاد زادهوش

نه تنها در بين 32 گونه نهنگ يا وال، بلكه از ميان همه پستاندران، نهنگ اسپرم پيشتاز و ركورددار حبس نفسه. نهنگ اسپرم بيش از 1500 متر به عمق فرو ميره يعنی جايی كه در حيطه محدوده ژرف لجه هست و ميتونه نفسش رو بيش از 2 ساعت نگه داره. در مورد اين ترفند، كليه مهره داران و به خصوص پستانداران و پرندگان، علاوه بر هموگلوبين خون كه نقش حمل و انتقال اكسيژن و كربن دی اكسيد رو بر عهده داره، در عضلات و ماهيچه های خودشون، مقاديری ميوگلوبين دارن، كه اينها ذخيره كننده و انتقال دهنده اكسيژن در ماهيچه ها هستند؛ مقدار اين پروتيين در بعضی جانوران به دليل شرايط محيطی و ميدان اكولوژيكی جانور، طی روند تكامل و با سازش های مكرر و گذشت زمان، بيشتر شده؛ مثلاً لاك پشت های دريايی، غازهای هيماليايی ( كه تا 8000 متری پرواز ميكنن، شرايطی كه اكسيژن تراكم پايينی داره ) و آببازان كه اين مقدار در نهنگ اسپرم به حداكثر خودش ميرسه. Anobanini.net

مثل ساير آببازان، نهنگ ها هم بدنی ساده و مؤثر در مقابل شكاف آب و كاهش اصطحكاك، و در نتيجه سهولت در حركت دارن، يعنی بدنی اكوآديناميك؛ در اينها عضوهای تناسلی، غدد پستانی و گوش ها، همگی داخل بدن قرار دارن.
دم قوی اونها به باله شنای افقی ( Fluke ) كه روزی پاهای حركتی بر روی خشكی ها بوده، ختم ميشه و آنچه كه سابقاً دست ها يا بهتر بگم پاهای جلويی بوده، اكنون باله های سينه ای ( Flipper or Pectoral fin ) هستن كه در تغيير جهت جانور بهش كمك ميكنند.


ريخت شناسی در يك نهنگ بالن دار - نهنگ گوژپشت

You can see links before reply
Anobanini.net

تغذيه و شكار - جهت يابی:

يه تضاد بزرگه كه بزرگ ترين جانور از برخی كوچك ترين جانداران دنيا تغذيه ميكنه. مثلاً نهنگ های آبی از پلانكتون های ميكروسكوپی تغذيه ميكنن كه بزرگ ترينشون كريل ها ( Krill ) هستند و طولی بيش از 5 ميلی متر يا نيم سانت ندارند. بزرگ ترين نهنگ، نهنگ آبی بالغه با بيش از 33 متر طول، 170 تن وزن، قلبی به اندازه يك فيل و به اندازه 2267 انسان، كه روزانه نزديك به 4000 كيلوگرم غذا مصرف ميكنه. بهزاد زادهوش

You can see links before reply

You can see links before reply

بحث غذايابی در نهنگ های بالن دار برای خود من مشخص نيست؛ اما در همه اعضای زيرراسته نهنگ های دندان دار كه ملون دارند، پژواك سازی صورت ميگيره، چيزی كه در مبحث دلفين ها دربارش توضيح دادم. باز در نهنگ های دندان دار، مثل قاتل، اسپرم و ...، استفاده از صداها بيشتر از قوه بينايی برای شكار به خدمت گرفته ميشه. پژواك سازی يا ( Ecolocation ) يا بيوسونار، با ارسال سری كليك ها به محيط و برخورد به اشياء و نهايتاً انعكاس و برگشت به جانور و دريافت اونها صورت ميگيره. بيوسونار نهنگ ها، مثل سونار يك زيردريايی، با استفاده از طنين ها، تصوير سازی ميكنه و به جانور مسير، فاصله، اندازه، شكل و حتی تركيب يك شیء رو ميده. اين سونار علاوه بر پيدا كردن غذا، در جهت يابی هم نقش فوق العاده مهمی رو ايفا ميكنه.نوشته بهزاد زادهوش، Anobanini.net

در كليه نهنگ ها، صداهايی ساتع ميشه كه ميتونه فاصله ای معادل 3200 كيلومتر رو طی بكنه و توسط نهنگ ديگری شنيده بشه. اين چگونگی ايجاد ارتباط در گونه های مختلف نهنگ ها با همه، كه اين در هر گونه خاص و به فراگيری غريزی آوازی كه سر داده ميشه برميگرده. در هر حال اين سيستم ماهرانه و پيچيده جهت يابی بنا به دلايلی ميتونه مختل بشه و متعاقب اين، گاه گاهی نهنگ های به گل نشسته رو در اخبار ميبينيم. بعضی اوقات همه اعضای يك دسته گيج ميشن و به صورت گروهی به گل مينشينند مثل ماجرای دلفين های جاسك در سال 85 يا 86. نوشته بهزاد زادهوش

You can see links before reply

You can see links before reply

زادآوری و رشد:

بيشتر نهنگ ها 6 ماه در آبهای سرد نزديك به قطبين گذران ميكنند، جايی كه مملو از ذخاير پلانكتونيست، به خصوص اين تراكم در نيمكره شمالی و در نواحی سوئد و نروژ بسيار قابل توجهه. اما به جهت تولد نوزاد و تنوع روحی، به درياهای گرم تر سفر ميكنند. مثلاً ديدن نهنگ ها در آبهای گرمسيری، مثل پهناب جنوب كشور، دارای فصول و زمان های خاصيه كه هر كسی به اين واقف نيست. آب های گرم به توله امكان بقا و شنای سهل ميده، همچنين زمان لازم برای تكميل عايق چربی. Anobanini.net

توليدمثل در نهنگ آبی: گفته ميشه هر نهنگ آبی سالانه يك زايش داره؛ تولد زير آب، باعث ميشه نوزاد نتونه همه مدت نفس بكشه، پس اولين گام پس از خروج از واژن يا مهبل مادر، شنا به سطح اقيانوس برای تنفسه. در اين زمان متوسط وزن توله نهنگ آبی 10 كيلوگرمه و گفته ميشه كه به مدت 7 ماه تحت مراقبت و پرستاری مادر قرار داره. در اين زمان چون درياهای گرم از نظر مواد غذايی غنای كمی داره، مادر از ذخيره چربی استفاده ميكنه و تا زمان مهاجرت به آب های گرم لاغر شده، پس ما اگر در آب های جنوب ايران نهنگی ببينيم، احتمالاًجثه ماكسيسمم يا بيشينه نداره و البته از نظر روانی هم عصبی تر خواهد بود. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص آبهای آزاد

درباره نهنگ های نر البته واقعاً نميدونم اونها هم هميشه در آبهای گرمند يا سرد. نميدونم و اينا چيزای پيچيده ايه كه هنوز اصلاً مورد شناسايی و بررسی قرار نگرفته؛ مثلاً هنوز نميدونن نهنگ آبی كجا نوزادش رو به دنيا مياره با اين همه گيرنده و ردياب كه بهشون وصل ميكنن. هر كدوم از گونه ها الگوی خاص زيستی دارن؛ من دارم كلی ميگم. سرعت رشد توله نهنگ آبی زياده و برآورد كردن در هر يك ساعت، 5/4 ( چهار و نيم ) كيلو افزايش وزن داره.
اگر توله ضعيف باشه، مادر گاه گداری زير اون قرار ميگيره تا بهش كمك بكنه به سطح آب برسه و نفس بكشه، اين يعنی مهر مادری در موجودات. نهنگ ها عموماً در 4 يا 5 سالگی به بلوغ جنسی ميرسن و تا 12 سالگی همچنان رشد ميكنن؛ گفته ميشه يك نهنگ آبی در بهترين شرايط تا 60 سال عمر ميكنه.

نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد.

اين هم تابلو سازمان محيط زيست كه با ذكر 14 گونه، تقريباً كامل محسوب ميشه

You can see links before reply


و اين هم حركات بسيار زيبا و پر منفعت وال نگری در دنيا ( Whale Watching )، به اميد روزی كه آبهای ايران انقدر سالم باشه، امكانش هم باشه، خود بهزاد زادهوش، همه آنوبانينی های اهل دل رو ميبره نشونتون ميده؛ هنوز گير خودمم نيومده :105::50:

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

نواحی و بخش های مختلف در اكوسيستم های دريايی-اقيانوسی ( آبهای آزاد )

اگر بدونيم كه هر جاندار در كدام بخش يا قسكت از اكوسيستم آبی زندگی ميكنه، با علم به اين موضوع، به راحتی و با كمی صبر و

گشت، ميتونيم آنچه را كه به دنبالش هستيم، ببينيم. تابلوهای زير، بخش ها و جانداران مرتبط با هر بخش در اكوسيستم ها يا

محيط های دريايی و اقيانوسی رو نشون ميده كه هر كدام توضيحی داره؛ مثلاً بيشتر گونه های دلفين، در آبهای آزاد، بيشتر در نواحی

نزديك به سواحل ديده ميشن، در ايران اين مناطق مرجان خيزند پس به واسطه غنا از نظر تراكم ماهيان و ساير طعمه ها، دلفين ها و

لاك پشت های دريايی در اين نواحی بهتر قابل رديابی هستن. دلفين ها و پرپويز ها به هيچ وجه از منطقه فوتيك يا نورانی كه از سطح

دريا تا عمق 200 متريست پايين تر نميرن. نهنگ ها اما دور از سواحل و در محيط های كم تنش گذر ميكنن، در ايران در نوار ميانی

خليج فارس و دريای عمان عبور و مرور ميكنند. اصولاً در ايران، همين حالا بهترين شرايط غذايی در آب های خليج فارس در هنديجان

خوزستان و شيدور و خاركوست؛ نواحی دور افتاده تری مثل ابوموسی و تنبين از نظر سلامت ريف ها يا تپه های مرجانی پيشتازن،

بنابراين اينجاها لاك پشت زياد ديده ميشه. باز قشم زمانی بالاترين تنوع و غنای محيطی رو در كل پهناب جنوب داشته اما به واسط

افزايش گردشگر و آلودگی های تنگه هرمز، تنوع و تراكم گذشته كمتر قابل محسوسه. در عمان اول چابهار و بعد جاسك پيشتازه،

مناطق دورافتاده ای هم هستن كه خيلی از اين دو مكان نامدار و شناخته شده، غنی تر و مساعدترند. نهنگ ها بيشتر عمق زی

هستن و همون طور كه اشاره كردم، بيشترين عمقی كه يك نهنگ پايين ميره 1500 تا 1600 متره كه به نهنگ اسپرم تعلق داره و در

گراف فارسی هم ديده ميشه. نهنگ های بالن دار خيلی بيشتر در سطح ديده ميشن، چون غذاشون پلانكتونه و ميدونيم كه پلانكتون

ها بيشتر در نواحی نورانی رشد و زندگی ميكنن به خصوص فيتوپلانكتون ها. اگر سؤالی هست بپرسيد، خيلی خلاصه گفتم. درباره

نهنگ آبی و شناسايی اون در آب های ايران، در زمان های قديم، اگر اشتباه نكنم بلانفرد ( دانشمند بزرگ جانورشناس فعال در حوزه

خاورميانه و به خصوص ايران )، يك نهنگ آبی رو حوالی جزيره قشم ركورد كرده بود؛ چيزی كه حالا به هيچ عنوان در اين ناحيه دست

يافتنی نيست. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و غواص آبهای آزاد.

تصوير اول بيشتر برای دريای عمان صدق ميكنه

You can see links before reply

You can see links before reply
Anobanini.net

[Behzad]

بسيار بسيار مهم و با ارزش، ولی كمی با داده های قديمی

You can see links before reply

[JackLondon]

منتظر مطالب خفن باشيد

خفن تر از اینها؟؟؟؟؟؟:13::13::13::13:

بهزاد جان خیلی خیلی کارت و مطالبت عالیه......:41::41::41:

[Elnaz]

...
منتظر مطالب خفن باشيد

بهزاد جان واقعا دستت درد نکنه.معلومه برای هر پست کلی زحمت میکشی.
خسته نباشی :53:

[Behzad]

ادامه در صفحه بعد

[Behzad]

بعدی در صفحه آتی

[Behzad]

پست بعدی در صفحه آتی، جهت طولانی نشدن صفحه و دير بالا آمدن

[Elnaz]

نام فارسی: اسبک دریایی خال دار / اسب دریایی خال دار
نام انگلیسی: Spotted Seahorse
نام علمی: Hippocampus Kudae

You can see links before reply


زره پوشان کوچک

به دلیل شباهت سر این ماهی به اسب، به آن اسب یا اسبک دریایی می گویند. بدن اسبک ماهی ها با صفحات استخوانی محکمی پوشیده شده است. این پوشش زرهی سبب کاهش سرعت این ماهی ها در شنا شده است. شنای اسبک ماهی ها، در مقایسه با سایر ماهی ها، عجیب و متفاوت است. آن ها در حالی که بدن خود را به صورت عمودی نگه می دارند، به کمک باله ی دمی و پشتی خود به آرامی به جلو شنا می کند.
اسبک ما هی ها برای جبران حرکت آرام خود، از دهان لوله ای شکلی بهره مند شده اند. این دهان لوله ای به آن ها امکان می دهد جانوران ریز معلق در آب را از فاصله های دور بمکد.
آن ها این مکش را زمانی انجام می دهند که طعمه در مسیر دید دو چشمشان قرار داشته باشد.
دم اسبک ماهی ها مانند قلاب است. آن ها می توانند دم باریک خود را دور گیاهان دریایی
بپیچند و به این شکل خود را ثابت نگه دارند.

You can see links before reply


پدرهای بالدار

اسبک ماهی های نر در سطح زیرین شکم خود یک کیسه تولید مثلی دارند. در زمان تخم ریزی، اسبک ماهی های نر و ماده به محل امنی می روند. اسبک ماهی های ماده تخم های خود را در کیسه ای که زیر شکم اسبک های نر قرار دارد، می ریزند. لقاح در این ماهی ها خارجی است.
نقش اسبک ماهی های پدر مراقبت و نگهداری از تخم ها و نوزادان از خطرهای موجود در محیط آب است. آن ها تخم ها را تا زمانی که نوزادان به دنیا بیایند، در کیسه ی زیر شکم خود نگه می دارند این کیسه خانه ی امنی برای تخم هاست.
پس از گذشت در حدود 20 تا 28 روز، نوزادان از منفذی که زیر این کیسه قرار دارد، خارج می شوند و شنا می کنند. آن ها می توانند بدون مراقبت مستقیم پدر به زندگی ادامه دهند.

خویشاوندان سوزنی

سوزن ماهی ها از خویشاوندان اسبک های دریایی هستند. این ماهی ها از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه اسبک ها هستند. با این تفاوت که بدنشان بسیار باریک تر است. سوزن ماهی های نر نیز مانند اسبک های نر، وظیفه مراقبت از فرزندان را به عهده دارند. البته برخی از آن ها کیسه ی نگهداری تخم ندارند و تخم ها به شکمشان می چسبد! نمونه هایی از این ماهی ها را می توان در دریاچه ی خزر یافت.

You can see links before reply

نقش اسب دریایی در طبیعت

اسبک دریایی یا تغذیه از جانوران ریز داخل آب، به تعادل جمعیتی آن ها در طبیعت کمک می کند. این ماهی ها غذای دیگر ماهی ها و موجودات آب زی هستند.
در برخی کشورهای دنیا، از این ماهی به صورت یک ماهی زینتی در آکواریوم ها استفاده می شود و طرف داران زیادی دارد.

[Behzad]

مطلب جالبی بود، خواهر الناز، ممنون :53:

فقط چند نكته:

مطلب بالا از كتاب فرهنگنامه حيات وحش ايران نوشته شده

درباره اسب‌های دريايی‌ موجود در آبهای جنوب، 3 گونه كه شباهت زيادی به هم دارن وجود داره:

اسب دريايی زرد يا خالدار يا معمولی Hippocampus kuda

اسب دريايی شاخدار Hippocampus histrix

اسب دريايی كوتوله يا پانی Hippocampus fuscus

اين اسب دريايی زرد كه خودم سال 88 چابهار اين عكس رو گرفتم


You can see links before reply

اسب دريايی Seahorse و لوله‌ماهی Pipefish به خانواده Syngnathidae تعلق دارن و به خانواده نی‌ماهيان يا اسبك‌ماهيان شهرت دارن؛ كف‌زی هستن و از مواد مغذی موجود در بستر دريا و پلانكتون‌ها تغذيه ميكنن؛ تنها اين خانواده ماهيانی هستن كه نرها تخم رو پس از لقاح حمل ميكنن

باز يه خانواده ديگه هست كه بهشون ميگيم شيپورماهيان يا Cornetfish كه به خانواده Fistularidae تعلق دارن و در نواحی كم عمق ديده ميشن و گاهاً در تورهای صيادی هم ديده ميشن


شيپورماهی خال آبی

You can see links before reply

شيپورماهی قرمز

You can see links before reply

[Behzad]

گزارشی پیرامون لاک پشت های دریایی ایران

You can see links before reply

[Behzad]

آدم احساساتی نيستم ولی لحظات خاصی بود برام، با وجود گرمای وحشتناك ولی ارزششو داشت تا چنين عكسی رو كه تا به حال در ايران كسی از اين گونه به خوبی نگرفته، بگيرم

دلفين‌های نواری از گونه‌های اقيانوسی يا سطح‌زی هستند كه اجتماعات بزرگی دارن و سال 86 يك دسته حدوداً 60 تايی ازشون در همين ساحل جاسك به گل نشست

تقديم به همه دوستان عزيزم


You can see links before reply

[Behzad]

به نام آفريننده آفرينش

دوستی از حقير خواستن درباره مرجان‌ها بگم و سؤالاتی هم در اين باره داشتن؛ البته خيلی وقت پيش مطرح كرده بودن كه اميدوارم همچنان به اينجا سر بزنن. سؤالات اينا هستن:

1. مرجان‌ها چرا در آبهای گرمسيری دنيا وجود دارند؟

2. مرجان‌ها چه اهميتی دارند؟

3. چرا ماهيان زينتی بيشتر در مكان‌های مرجانی ديده ميشوند؟

ترجيح دادم پاسخ رو همين‌جا و در يك يا دو مطلب درباره مرجان‌ها بدم، چون قبلاً قول داده بودم دباره مرجان‌ها بنويسم. تشكر از همگی شما كه مايه مباهات و دلگرمی هستيد :3:

[Behzad]

به نام آفريننده آفرينش
مرجان، تپه‌های مرجانی و اكوسيستم‌های مرجانی
نوشته بهزاد زادهوش، متخصص علوم جانوری، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد


مرجان معادل كلمه انگليسی Coral، و جانوری بی‌مهرست كه با يك آغازی تاژكدار فتوسنتز كننده به نام زئوگزنتلا Zooxanthellae همزيستی از نوع همياری داره. بنابراين مرجان‌ها هم خاصيت توليد كنندگی دارن ( به دليل دارا بودن زئوگزنتلا) و هم خاصيت مصرف كنندگی ( به دليل هتروتروف بودن خود مرجان). مرجان از شاخه كيسه‌تنانه، همون شاخه‌ای كه عروس دريايی، شقايق دريايی و هيدر آب شيرين رو شامل ميشه. مرجان‌ها به دو شكل نرم و سخت ديده ميشن.

مرجان‌های نرم انواع متعددی مثل Gorgonia، Sea Whip، Sea Pen و ... دارن. انواع متعددی از اونها وجود داره و واقعاً تعداد گونه‌ها مشخص نيست. در خود ايران همچنان گونه‌های خاصی داره كشف ميشه و آمارش بالای 300 گونه هست. اينها كربنات كلسيم نميسازن و اسكلت آهكی و سخت به وجود نميارن.

مرجان‌های سخت اما با گرفتن كلسيم و كربن دی اكسيد موجود در آب شروع به ساخت آهك ( CaCO3) و در نتيجه اسكلتی سخت و توده‌ای شكل به وجود ميارن كه ما اونها رو در بعضی از سواحل مثل سواحل كيش، فارور، هندورابی و ... می‌بينيم.


بادبزن دريايی، چابهار از بهزاد زادهوش

You can see links before reply

مرجان‌ها به واسطه دارا بودن جلبك ( به زبان عاميانه همون زئوگزنتلا!) نياز به نور دارن تا بتونن فتوسنتز بكنن؛ علاوه بر اون اين جلبك حساسيت زيادی داره و در محدوده دمايی خاصی ميتونه زندگی بكنه؛ لذا اغلب تشكيلات و اكوسيستم‌های عظيم مرجانی در آب‌های گرمسير و حاره‌ای كره زمين و در عرض‌های 0 تا 30 شمالی و جنوبی استقرار دارن. به خاطر نياز به نور اغلب گونه‌ها در محدوده نورانی يعنی تا عمق 200 متری ديده ميشن و در ژرفای كمتر از 70 متر بيشترين تراكم و بالاترين بازده رو خواهند داشت كه به همين دليله كه ما در خليج فارس و دريای عمان در عمق 15 تا 30 متری با اين اكوسيستم‌ها مواجه ميشيم.


You can see links before reply

از نظر اهميت برای آدمی، از چند جهت حائز اهميتن و بنا به همين دلايل رتبه اول اكوسيستم‌های پر توليد دنيا رو به خودشون اختصاص دادن. اولاً نزديك به 25% ماهيان آب شور در زيستگاه‌های مرجانی ديده ميشن؛ ثانياً به دليل فتوسنتز اكسيژن وارد آب ميكنن، ثالثاً كلسيم و كربن دی اكسيد آب رو جذب ميكنن كه همين باعث شفاف شدن آب ميشه، رابعاً مثل توده‌ای محكم مثل يك سد، موجهای عظيم رو ميشكنن و مثل يك موج شكن طبيعی عمل ميكنن كه همين از به بار نشستن خسارت مالی و جانی به نوار ساحلی كمك زيادی ميكنه؛ خامساً پناهگاهی برای انواع مختلفی از آبزيانه؛ سادساً بزرگ‌ترين منبع گردشگری طبيعی در دنيا يعنی غواصی تفريحيه؛ سابعاً مصارف زينتی و بومی زيادی داره. مثلاً بعضاً ديده ميشه بناهايی در جنوب ايران از بقايای آهكی مرجان‌ها به عنوان جايگزينی برای مصالح ساختمانی استفاده شده. نمونه بارز اين داستان رو در قلعه پرتغالی‌ها در جزيره هرمز به خوبی ميتونيم ببينيم. نوشته بهزاد زادهوش


جراح‌ماهی دُم قيچی در سايت مرجانی بيگ كورال، آبهای كيش از بهزاد زادهوش

You can see links before reply


غواصی تفريحی و درآمد حاصله به واسطه تپه‌های مرجانی

You can see links before reply

بنابراين ميبينيم كه اين جانداران از جنبه‌های مختلفی برای بشر اهميت دارن. در خليج فارس حدود 70 گونه و در دريای عمان نزديك به 100 گونه مختلف مرجان سخت وجود داره. مرجان‌های پهناب جنوب ايران به ناحيه هند-آرام تعلق دارن و آبهای ايران از تنوع گونه‌ای بالاتری نسبت به قسمت‌های جنوبی خليج فارس برخورداره.

مرجان‌ها رشد بسيار كندی دارن و گفته ميشه كه بسته به گونه، در سال به طور متوسط حدود 1 تا 5/2 سانت افزايش طول پيدا ميكنن. بنابراين عمر يك تپه مرجانی كه به Coral Reef شهرت داره، صدها و بعضاً بالای هزار ساله. به دليل حساسيت بالا، به عواملی مثل گرما يا سرمای بيش از حد، آلودگی‌ها و عوامل فيزيكی دريا مثل تلاطم و موج‌های قوی و يا لنگر قايق‌ها و كشتی‌ها واكنش منفی نشون ميدن. شرايط مطلوب زيست محيطی يه اكوسيستم مرجانی ضامن بقای اين موجوداته. اگر اكوسيستم‌های مرجانی از بين برن، تنوع در درياها از بين خواهد رفت؛ سلامت آبزيان به خطر خواهد افتاد و منبع بزرگی از غذا و معاش انسان يعنی ماهيگيری رو به زوال ميره. متأسفانه مرجان‌های خليج فارس به خاطر شوری بيش از حد ( بالای 42 گرم در ليتر)، دمای بالا در تابستان، آلودگی‌های نفتی و صنعتی، تردد بيش از حد و هجوم گردشگر شرايط خوبی رو ندارن و هر روز شاهد از بين رفتن اين منابع فراملی ارزشمند هستيم. نوشته بهزاد زادهوش


از بين رفتن مرجان‌ها در اثر عامل گرمای بيش از حد و شوری زياد، مهم‌ترين دلايل هستن كه با پديده‌ای به نام سفيد شدگی يا Bleeching شناخته ميشه. مرجان‌ها به دليل داشتن زئوگزنتلا تيره رنگ هستن و طيف‌های رنگی متفاوتی بسته به گونه زئوگزنتلا مثل قهوه‌ای، قرمز و ... رو آشكار ميكنن. گرما و شوری سبب از بين رفتن و مرگ زئوگزنتلاها ميشه و بنابراين تنها چيزی كه ميمونه پوسته سفيد رنگ آهكی خواهد بود. با مرگ زئوگزنتلاها، مرجان هم قادر به ادامه حيات نخواهد بود و از بين ميره.


سفيد شدگی مرجان سخت شاخ‌گوزنی در سايت بيگ كورال كيش، از بهزاد زادهوش، تيرماه 88

You can see links before reply

اين مقدمه‌ای بود بر مرجان‌ها و اين اكوسيستم‌های ارزشمند. در ادامه به انواع مختلف اونها، سايت‌های مرجانی ايران و توضيحات مبسوط‌تر خواهم پرداخت. صفای شما، بهزاد زادهوش

اين هم لينك‌های مفيدی برای شما:

You can see links before reply
You can see links before reply
You can see links before reply

[Behzad]

تن ماهيان ايران
Scombridae Family in Persian Gulf & Oman Sea

نوشته بهزاد زادهوش - متخصص علوم جانوری، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد

You can see links before reply

گله تن باله زرد، خليج نايبند - عكس از عليرضا ميرزاده

تن‌ها ماهيانی با ارزش شيلاتی بالا هستند كه به خانواده Scombridae تعلق داشته و همگی گونه‌ها در درياها و اقيانوس‌های دنيا يافت ميشوند؛ به عبارت ديگر همگی در آب شور زندگی می‌نمايند. تن‌ماهيان از جمله سريع‌ترين ماهيان هستند و برخی گونه‌ها قادرند حين تعقيب شكار سرعتی معادل 70 كيلومتر بر ساعت پيدا كنند؛ برخلاف اغلب ماهيان كه گوشتی سفيد رنگ دارند، بافت‌های عضلانی اين ماهيان طيف‌های رنگی صورتی تا قرمز تيره دارد. علت اين رنگ قرمز وجود مقادير بالای ميوگلوبين در ماهيچه‌هاست كه همين موضوع توان دستيابی به سرعت بالا حين تعقيب شكار را به آنها می‌دهد. بعضی از گونه‌های بزرگ جثه مثل تن باله آبی، علائم خون گرم بودن و سازگاری با اين ويژگی را نشان می‌دهند و می‌توانند دمای بدن خود را نسبت به محيط اطراف خود يعنی آب سرد بالاتر ببرند كه اين مهم به واسطه فعاليت‌های شديد ماهيچه‌ها و مراكز توليد گرما صورت می‌پذيرد. چنين ويژگی اين امكان را فراهم می‌سازد تا اين جانوران به نسبت ساير ماهيان در محيط آبی سرد، و نيز در دامنه وسيع‌تری از محيط درياها و اقيانوس‌ها قادر به حيات باشند.
در خانواده Scombridae كه شامل تن‌ها، مكرل‌ها و بُنيتوهاست، بسياری از مهم‌ترين ماهيان شيلاتی دنيا طبقه‌بندی می‌شوند. اين خانواده شامل 55 گونه و 15 جنس است. ماهيان اين خانواده مطابق با شكل زير، دارای 2 باله پشتی و نيز يك سری زوائد باله‌ای شكل در نزديكی باله پشتی و باله مخرجی دارند. باله دُمی از ساقه به دو قسمت باريك و بلند و با انتهای برآمده شكل گرفته است. نخستين باله پشتی و نيز باله‌های لگنی در شياری روی بدن جای گرفته‌اند.


You can see links before reply

اندازه بسته به گونه، از 20 سانتی‌متر تا حدود 4/5 متر در تن‌های باله آبی شمالی بوده؛ و با حداكثر وزن 200 كيلوگرم. اعضای اين خانواده عموماً شكارگران آب‌های آزادند و انتشار وسيعی از آبهای گرمسيری تا معتدله دنيا دارند. در پهناب جنوب كشور 12 گونه از اين خانواده وجود دارد كه هر ساله سازمان شيلات با استناد به مقدار صيد و برآورد فراوانی شكار ( ماهيانی از قبيل ساردين‌ها، آنشووی‌ها، شاه ماهی‌ها و ...) صيد سالانه اين ماهيان را تخمين می‌زند. گونه‌های موجود در پهناب جنوب سرزمين ما عبارتند از:

Scomberomorus guttatus قباد يا شير

Sarda orientalis تن مخطط

Auxis thazard تن گلوله‌ای شكل يا زرده

Euthynnus affinis كاواكا يا سهوده يا زرده

Katsuwonus pelamis هوور مسقطی

Rastrelliger kanagurta مكرل هندی يا طلال يا گرفا

Scomber japonicus قباد ژاپنی

Scomberomorus commerson مكرل نوار باريك يا شيرماهی

Thunnus orientals تن باله آبی اقيانوس آرام

Thunnus albacores تن باله زرد

Thunnus tonggol تن باله دراز يا هوور

Thunnus obesus ؟؟؟!

زندگی و حركت آن‌ها به صورت گله‌ای ( School) بوده تا موفقيت در شكار بهتر صورت پذيرد.

تن‌ها از جمله ماهيان پلاژيك‌زی بزرگ هستند كه در رديف ماهيان دنبالگر ( Large Pelagic Fishes) قرار می‌گيرند و از ماهيان جست‌وجوگر ( Forage Fishes) كه پلانكتون‌خوار بوده و جثه كوچكی دارند مثل ساردين‌ها و ... تغذيه می‌كنند.


You can see links before reply

خود نيز شكار ماهيان بزرگ‌جثه مثل كوسه‌ها و نيزه‌ماهيان، و يا پستاندارانی از قبيل دلفين‌ها و نهنگ‌های دندان‌دار می‌شوند.
به دليل سردآبی بودن برخی گونه‌ها، و همچنين خونسرد بودن ماهی‌ها (Poikilotherm) ، و نياز به سرعت بالای برای تعقيب شكار، در كنار چشم‌ها اعضايی وجود دارد كه مراكز توليد گرما بوده و به خصوص اثر بالقوه‌ای روی مغز و چشم ها می‌گذارند؛ توجه داشته باشيد كه خون رسانی بهتر در گرما صورت گرفته كه متعاقب اين مهم تصاوير بهتری به دست خواهد آمد؛ عاملی كه يك شمشيرماهی، نيزه ماهيان و تن‌ها به شدت به آن نياز دارند ( بينايی خوب).
فصل صيد اعضای اين خانواده و نيز مهاجرت آن‌ها به آبهای ايران غالباً در فصل پاييز و ماه‌های آبان و آذر است.
پوستر منتشر شده توسط معاونت محيط دريايی سازمان حفاظت محيط زيست ايران، 9 گونه از اين خانواده را معرفی نموده


You can see links before reply

در تصوير زير نمونه شيرماهی را می‌بينيد


You can see links before reply

[damsell]

بسیار عالی:1:

[2236]

من كه خيلي خوشم اومد و برام هم خيلي جالب بود هم مطالبش و هم عكساي زيباش مرسي عزيز جان.

[Behzad]

لينك دانلود پاورپوينت مرجان‌ها، كاری از گروه جانورشناسان پرشيا

با حمايت انجمن گردشگران ايران، حامی محيط زيستی سالم، كليك كنيد (You can see links before reply)

[ahmadmobaraki]

سلام بهزاد عزیز چند وقت پیش که کنار دریا مشغول پیاده روی بودم این شی توجهم رو به خودش جلب کرد - این وسیله ای سبکه که ماهیگیرها به تورشون می بندند تا رو سط اب شناور بمونه - درعکس می بینیم که جانوران دریایی از اون بعنوان محل سکونتشون استفاده کردن.


You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

سلام احمد آقا، ارادت و انشالا كه همه چی بر وقف مراد باشه

اين‌ها جانورانی هستن به نام بارناكل ( Barnacle) كه به فارسی ميشه كشتی‌چسب؛ جزو راسته بندپايان و رده سخت پوستانه، يعنی همون رده‌ای كه خرچنگ و خرخاكی رو در خودش جا داده؛ اين‌ها موجودات انگلی هستند كه بر روی صخره‌ها، لاك‌پشتان دريايی، بدن نهنگ‌ها، بويه‌های ساكن و يا به پيكر كشتی‌ها و ... ميچسبن و از مواد معلق و پلانكتونی تغذيه ميكنن؛ انگل مضر نيستن در واقع ميشه گفت همزيستی از نوع همسفرگی دارن يعنی بر روی ميزبان قرار دارن و سود ميبرن، ولی به ميزبان نه ضرری ميزنن و نه نفعی ميرسونن. غالباً شب‌ها به طور كامل از محفظه خودشون بيرون ميان و گونه‌های مختلفی هم دارن كه در ايران روش كار نشده


You can see links before reply

You can see links before reply

[BEYOND]

درود

با تشکر از مطالب مفید و بسیار ارزشمند شما

در رابطه با موضوع فرشته ماهیان، پروانه ماهیان و جراح های آب های ایران می خواستم بدونم کدام گونه ها به طور یقین در آب های ایران حضور دارند؟
با توجه به این که در بازار آبزیان زینتی ایران از خانواده پروانه ماهیان فقط دم قرمز یا پاکستانی، طلایی و آنتن دار از فرشته ماهیان هاماد و از جراح ها سوهال و دم زرد وجود دارند و بقیه ی گونه ها در بازار موجود نیستند. ممکن است بعضی گونه ها توسط آکوآریوم داران در دریا رها شده باشند یا بومی آب های ایران هستند؟
در صورتی که گونه های نام برده شده در آب های ایران موجود باشند می توان گفت از لحاظ گونه های زینتی، آب های ایران از غنی ترین مناطق دنیا هستند ولزوم تحقیق و اطلاع رسانی و حفاظت وسیع از این منابع غنی بیش از پیش احساس می شود.
با تشکر

[mojtba128]

این حرف اخرتو قبول دارم:3:

[sammyhero2003]

بهزاد جان مطالبت واقعا عالی بود من خودم با دیدن این همه تنوع خیلی جا خوردم،بدیش این هست که یه اطلس کامل درباره هی ماهیان موجود در آبهای ایران موجود نیست،اگه امکان داره مطالبی هم از بقیه ماهیان مثلا دلقک ماهیان و راس ها و طوطی ماهیان موجود هم مطالبی بزاری خیلی عالی هست چون میدونم تنوعش با تصورات ما خیلی فرق میکنه مثلا من راس آرایشگر و دم قیچی رو فقط میشناسیم یا دلقک ها فقط کلارکی وصبا رو میشناسیم البته برای خلیج پارس رو منظورم هست
میخواستم یه خواهشی کنم در باره ی نرم تنان مثل شقایق ها و ستاره های دریایی موجود در ایران هم مطالبی با عکس قرار بدی چون کل نت رو گشتم چیزی چیدا نکردم:9:
ممنون

[Behzad]

You can see links before reply

[Behzad]

اینفو-گراف معرفی لاک پشتان دریایی ایران

رابطه این موجودات با اکوسیستم های مرجانی، مخاطرات و چرخه زندگی آنها
کاری از گروه جانورشناسان پرشیا، به سفارش اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر

لینک فایل اصلی (You can see links before reply)


You can see links before reply

[Behzad]

اینفوگراف ( تصویر اطلاعاتی) مرجان های ایران - کاری از گروه جانورشناسان پرشیا و مرکز غواصی دایو پرشیا (You can see links before reply)


You can see links before reply

[Behzad]

اینفوگراف خفاش ماهیان ایران - کاری از بخش زیست دریای گروه جانورشناسان پرشیا

You can see links before reply

[Behzad]

اینفوگراف تجمع زیستی و بزرگنمایی زیستی، معضلی رو به رشد برای حیات آبزیان


You can see links before reply

[Dr Ernesto]

19938

دلبرکان دریای پارس

نویسنده : بهزاد زادهوش

مجله سرزمین من-شماره پیاپی 49، مهر 1392

[Behzad]

حلزونهای دریایی از رده ی شکم پایان و راسته جلو آبششیان هستند. رده شکم پایان 80% نرم تنان را شامل می شوند. در این میان حلزونهای سمی جایگاه ویژه ای دارند چرا که بدلیل فراوانی قابل توجه و یافت شدن در مناطق بسیار کم عمق به راحتی قابل دسترس بوده و می توانند سبب مسمویت شوند.


You can see links before reply


کیفیت اصلی (You can see links before reply)

[Behzad]

راسته سپرماهیان از جمله ماهیان غضروفی هستند. تاکنون در آبهای ایرانی خلیج فارس و دریای عمان حدود 30 گونه از راسته سپرماهیان شناسایی شده است.


You can see links before reply


کیفیت اصلی (You can see links before reply)