معرفی گیاهان موجود در کوه گل در سفر گچساران به کوه گل

[fatemeh28]

شروع سفربازدید ا ز گچساران به سمت سی سخت بود که پس از طی مسافتی و گذر از شهر یاسوج به شهرستان سی سخت که بعد از عبور از آن به منطقه ای به نام چشمه میشی رسیدیم .
به سمت ناحیه ای به نام کوه گل رفته و از طبیت بکر آن استفاده نموده و همچنین با استفاده از معلومات راهنمای همراه با بعضی از گونه های گیاهی اشنایی لازم راپیدا نمودیم در ضمن یادآور میشویم که بعضی از گونه های عنوان شده از گونه های غالب منطقه می باشد.
در ابتدا تعریفی از بهره برداری عنوان میکنیم که همان استفاده بهینه از طبیعت و حداکثر استفاده است با حداقل زیان وارده به طبیعت می باشد.
گیاه گل گاوزبان Borage officinalis
که از خانواده براژیناسه است که خواص دارويی دارد برای سینه درد ودر سرماخوردگی به کار میرود.دارای طبیعت گرم و به عنوان آرامبخش استفاده می شود.برای شناخت گونه های دارویی میتوانیم پسوند فترینالیس را در آن مشاهده کنیم که از این گونه چند نمونه وجود دارد.
گیاه ازمک یا موچه:نام علمی درابا Cardaria draba
گونه ای است همه جا زی یعنی در اکثر نقاط رویش دارد.از خانمواده شب بو می باشد و گل آذین خوشه ای دارد و برگها بصورت متناوب که از هر گره یک برگ به وجود می آید
گونه پونه:نام علمی Mentha pulegium
جزءخانواده نعناییان که دارای رگهای متقابل است واز هر گره دو برگ به وجود میاید که دارای ساقه ای چهار گوش می باشد.
نعنا و پونه از یک گونه هستند ولی دارای جنس متفاوت که از نظر رنگ نعنا به رنگ سبزه تیره و پونه به رنگ سبز روشن است.
گونه گون گزی:نام علمی Astragalus adscendens
گون از گونه هایی است که در ایران بسیار وجود دارد و در منطقه مورد بازدید با سه نوع گون متفاوت آشنا شدیم که از اکثر آنها کتیرا استخراج میشود که از جنس آسترا گالوس و خانواده پروانه آسا می باشدودر اروپا وایران یافت میشود.گون همه جا زیست داردو در زنبور داری کاربرد دارد.
یک نوع گون هم وجود داشت که میوه آن لوگوم دار که با شکاف باز می شد نشانه بقولات همان وجود میوه لوگوم دار است.
گونه بادام:نا م علمی Prunus amygdalus
از خانواده گل سرخ که بصورت گروهی رشد میکند ودارای خواص داروئی و صنعتی می باشد که برای بیماران دیابتی استفاده می شود.
شیر سگ:نام علمی Euphorbia helioscopia
از خانواده افور باسه است,گیاهی سمی و مسئله ساز برای مرتع است و در درمان بیماریهای پوستی از جمله زخم مورد استفاده قرار میگیرد.دو کونه از آن وجود دارد که دارای شیره می باشد و گل آذین دیهیم دارد که دم گل آنها با هم برابر نیستند ولی در انتها با هم یکی است.
شن یا پیچ امین الدوله:نام علمی Smirnova turkestana Bge
درختچه ای است که در حفاظت خاک مهم می باشد.
لاکتوکا یا گاو چاق کن:نام علمی lactuca orientalis
از خانواده آستراسه یا کاسنی میباشد که گل آذین آن کپه ای است
گونه جاشیر:پرانگوس Prangos ferulaceae
ارزش علوفه ای و خوراکی دارد و حدودأ15گونه دارد.از خانواده چتریان است که گل آذین چتری دارد در گل آذین طول دو گل ها با هم برابرند.
گونه زول یا فار:نام علمی
دارای ارزش حفاظت خاک می باشد.
زالزالک یا کیتا گوس:نام علمی Crataegus aronia
از خانواده گل رز است
شیر خشت از خانواده گل سرخ:نام علمی Cotoneaster horizantalis
خشک یا دافنه:نام علمی ماکنونیتا Daphne mucronata
از خانواده تیلیاسه که میوه آن مورد تغذیه پرندگان است.
خارشتر:نام علمی Alhagi psuedalhagi
گونه همه جازی و مورد علاقه شتر است.
درمنه یا اوشنی:نام علمی آرتیمیاسه Artemisia siberia
خواص داروئی داردو از خانواده کاسنی است که دارای گل آذین دیهیم است و شبیه بومادران استکه دارای میوه فندقه میباشد ودمگلها با هم برابر نیستند و بصورت بوته ای هستند.
بارهنگ:نام علمی
یک گیاه دارئی و مرتعی است. Plantago lanceolata
گوش بره یا خرگوشک:نام علمی فلومیس Verbascum phlomoides
از خانواده نعناییان است و دارای ساقه چهار گوش می باشد.
یونجه:نام علمی یونجهmeicago
از خانواده بقولات که دارای سه نوع برگچه است و گل آذین خوشه ای داردو میوه لوگوم دارد.
شیر پنیر:نام علمی Galium aparine
گونه ای از خانواده روناس یا روبیاسه است که بیشتر علفی میباشد,آرایش برگ فراهم است که از یک گره چند برگ خارج میشود
ریواس:نام علمی Rheum acuminatum
از خانواده علف هفت بند که دارای رگبرگهای قرمز و خونی است,میوه آن فندقه سه گوش وفاقد ساقه ودارای دمبرگ میباشد.
کاسنی:نام علمی Achillea millefolium
از خانواده کاسنی است و معمولا خوراکی می باشد که بخار پز و مورد استفاده قرار می گیرد.
خاکشیر تلخ:نام علمی Sisymbrium alttissimum
از خانواده شب بو و گل آذین خوشه ای دارد
گونه سریش:نام علمی Eremurus spectabilis
از خانواده لیلیاسه است که تک لپه ای و دارای رگبرگ موازی می باشد.
گونه اویار سلام: Cyprus rotundus
از شبه گندمیان است و ساقه مثلثی دارد.
گونه جگن:نام علمی Carex Morrowii Variegata
از خانواده ژولکاسه است و از شبه گندمیان می باشد.
از دو گونه جگن واویار سلام برای درست کردن حصیر وکلاه و سبد مورد استفاده قرار میگیرد.
کنگردارای گل آذین بیضوی و شکر تیغال دارای گل آذین کروی است.
بعد ازمعرفی این گونه ها وطی مسافتی به دریاچه کوه گل رسیدیم که در آنجا نیز دو گونه دیگر معرفی گردید:
گونه بولاغ اوتی یا علف چشمه: Phalaris minor
دارای خواص داروئی میباشد و برای درمان کلیه درد مصرف میشود.
گونه سیر: Allium canadense
از خانواده لیلیاسه است که پیاز دار می باشد.

[minadavari]

فاطمه خانم ممنون ازمطالب شما ولی برای بیشتر افرادکه اصطلاحات ونامهای علمی گل وگیاه رانمیشناسند بهتره لطف کنید تصویر آنهارا درتاپیک قرار دهید .

[fatemeh28]

بازدیدعلمی آموزشی از حوزه آب پخش آبدلان گچساران


محل بازدید منطقه ا بالاتراز بهشت زهرا گچساران واقع شده بود.
در ابتدای ورود با سد گابیونی خشکه چین آشنا شدیم که از سیم وسنگ تهیه شده و دارای دروازه یا دهانه ای از سیمان برای پخش آب و کاهش سرعت فشار آب وجلوگیری ازرسوب که دارای شیب نیز میباشد.ارتفاع کف سرریز از ارتفاع سد کمتر است.در جایی بالاتر از سد محلی که به آن دهانه ورودی آب گفته می شد دستگاهی به نام لیمونوگراف که مخصوص درجه بندی آب بوده و به صورت اتومات مقدار آب ورودی به دهانه را درجه بندی و توسط دستگاههای متصل به کامپیوتر مرکزی گزارش داده میشود که توسط مهندسین مطالعه میگردد که مقدار بارندگی و رسوب را نشان می دهد که با توجه به دستگاه عمق آب را بدست میاوریم و طول را که همان طول دهانه است داریم و با توجه به سطح وسرعت,دبی آب که بر حسب سرعت به مساحت سطح حساب میگردد به دست میاوریم.

عمق*طول=سطح سرعت *سطح=دبی
که در اینجا هدف همان تهیه دبی آب میباشد.آب پخش در کنار یک رود اصلی یا جایی که برای تغذیه آب زیر زمینی و جلوگیری از رسوب و برای پوششش گیاهی مناسب باشد ایجاد میگردد.در منطقه سه آبراهه وجود داردکه هر یک دارای یک دهانه ورودی که مسُول پخش آب در سطح خاک میباشد وبه مقدار بارش باران بستگی دارد و جایی که احتمال وقوع سیلاب باشد آب پخش احداث می گردد.این عمل برای کشاورزی و جلوگیری از سیلاب مناسب است .پخش سیلاب در جاهایی که دارای شیب وخاکهای آن سبک و شنی و برای جلوگیری از فرسایش و تقویت آب زیر زمینی به کار میرود. بین هر دو کانال اصلی 9 الی 12دریچه وجود دارد که برای پخش آب به جاهای دیگر و کانالهای دیگر میباشد.مساحت کل منطقه بازدید توسط مهندس راهنما 1850هکتار عنوان گردید.یک نمونه سد هلالی یا نعل اسبی در منطقه نیز وجود داشت که برای جلوگیری از پخش سیلاب و جلوگیری هدر روی آب باران و برای نفوذ آب و هرز آب میباشد.پخش سیلاب ترکیبی از عملیات مکانیکی و بیولوژیکی میباشد.

متوسط بارندگی در منطقه حدود 400میلیمتر دمای متوسط22درجه است.
گیاهان غالب منطقه که بیش از300گونه میباشد شامل:حلپه,بهمن,شکر تیغال,ترشک,بلوط,گل گاو زبان,مریم نخودی,گلرنگ وحشی,یونجه وحشی,خنجوک,خار مریم(خار خنگلو),رملیک ,کنار(هندی-معمولی),کلخنگ
گیاهان دست کاشت منطقه شامل:پسته,انجیر,کهور,زیتون,� �� �کالیپتوس
گیاهان که معرفی شدند:بهمن سفید(استیپا):که سیخک دار وتیپ اصلی منطقه قبل از اجرای طرح این بوده است.
حلپه(مریم گلی):از جنس گرمسیری جزء خانواده نعنايیان
شکر تیغال(شکرو)جزء خانواده کاسنی ودارای گل آذین کروی است ولی در کنگر بیضوی است
گونه ای که در زنبور داری ارزش فراوانی دارد حلپه نیز دارای ارزش میباشد.
ویترکس که به پاک دامن شهرت دارد و برای بیماری زنان موثر میباشد.
گل گاو زبان:برای سرماخوردگی و آرام بخش مورد استفاده قرار می گیرد.بارهنگ:از خانواده بارهنگ /کیسه کشیش از خانواده شب بو
یونجه وحشی که5نوع از آن درمنطقه وجود داشت که دارای میوه حلزونی است.
ترشک:از خانواده علف هفت بند که دارای میوه فندقه سه وجهی که با ریواس هم خانواده است معمولا دارای زائده آکرا هستند زائده کنار برگ می باشد.
بوته ای نیز در منطقه وجود داشت که ارزش علوفه ای دارد و همیشه سبز و پائیز گل میدهد.
رملیک و کنار که رملیک به صورت درختچه ای و کنار به صورت درختی است از یک جنس میباشند ودارای خاصیت داروئی بیشتری هستند و نیز ارزش حفاظتی دارند.
یک نوع گل ختمی از خانواده مالباسه(پنیرک)که همیشه سبز است.
اکالیپتوس:برگ آن جهت جلوگیری از سرماخوردگی و بخور مورد استفاده قرار میگیرد.
تشموک کریمخانی:علفی و گیاه داروئی است برای سرماخوردگی مفید میباشد.
بادام :از تیره گل سرخ برای بیماری دیابتی و یک نوع گیاه داروئی –صنعتی می باشد
کهور:از خانواده بقولات(پروسو پیس)گیاهی خاردار و از گیاهان غالب منطقه و در مناطق گرمسیری برای حفاطت خاک استفاده می شود.
انجیری نیز در منطقه وجود داشت دارای سن5سال و عنوان گردید که در منطقه که در تابستان بارندگی وجود ندارد با تانکر آبیاری صورت میگیرد تا زمان بارش مجدد.
کنار هندی 3 ساله بوده هنوز میوه نداده است میوه آن شبیه گیلاس می باشد .
درخت جنبوک:دارای میوه خوشمزه که حالت گیلاس یا سپستان دارد از بوشهر به این منطقه انتقال داده شده است.
آکاسیا:درختچه ای داروئی –صنعتی که برای مار گزیدگی مناسب می باشد.

در انتهای سفر بازدید از منطقه به ساختمان مرکزی آب پخش آبدالان گپساران مراجعه کردیم تا ازط نزدیک با نقشه منطقه آشنایی لازم را پیدا کنیم.زمان تمرکز در حوزه آبخیز که همان فاصله بلند ترین نقطه آبخیز تا دهانه خروجی آبخیز می باشد که در اینجا از 700شروع وتا2000ادامه دارد.در نقشه مربوطه پشته به صورت خطوط نشان داده شده و دروازه ها به رنگ قرمز بودند.درقسمت پایین نقشه مساحت کل منطقه 1024هکتار درج گردیده بود که در روی نقشه آبدالان باغ مرکبات,سد آبگیر(1,2,3) و محدوده آبگیر هلالی مسیل یا رودخانه اصلی شیخ خواجه که آبراهه و پخش سیلاب از آن نشأت گرفته نشان داده شده است البته بیشتر بازدید ما از منطقه شماره 2 می باشد.