آشنایی با كوه گرفتگي و ارتفاع زدگي و کمک های اولیه درمان آن

[Shahram]

حالتي که دراثرافزايش ارتفاع و فعاليت شديد بدني در شخص بوجود مي آيد كوه گرفتگي ياارتفاع زدگي یا altitude sikness ناميده مي شود.
مهمترين علائم کوه گرفتگي عبارتند از: 1 - از دست دادن اشتها2 - افزايش غير طبيعي ضربان قلب و دم و بازدم 3 - تنگي نفس4 -اختلال در سيستم گوارشي 5- سردرد شديد 6- قرمز شدن چشم ها 7- عدم تمرکز حواس 8-کاهش بينايي و شنوايي 9- تنفش شين ستوکي (chyne-stoke) که علامت ارتفاع زدگي حاد است؛ تنفس به يکباره شديد شده و بعد از چند ثانيه به حالت اول برميگردد.

به شخصه دیدم که فرد دچار کندی و از دست دادن هوشیاری می شود.

علل بيماري ارتفاع چيست؟ در سطح دريا غلظت اكسيژن در حدود 21% است و فشار بارومتري به‌طور ميانگين 760 ميلي‌متر جيوه است. با زياد شدن ارتفاع، غلظت در همان حد باقي مي‌ماند ولي تعداد مولكولهاي اكسيژن در هر تنفس كاهش مي‌يابد. در ارتفاع 3500 متري فشار بارومتري تنها 483 ميلي‌متر جيوه است. يعني تقريباً 40% كاهش در مولكولهاي اكسيژن موجود در هر تنفس. جهت اكسيژن رساني مناسب به بدن سرعت تنفس شما (حتي در هنگام استراحت) بايد افزايش يابد. اين تهويه اضافي محتواي اكسيژن خون را بالا مي‌برد ولي نه در حد غلظت اكسيژن در سطح دريا.
از آنجايي كه مقدار اكسيژن مورد نياز براي فعاليت تغييري نكرده است، بدن بايد خود را با مقدار كمتر اكسيژن تطبيق دهد. به علاوه به دلايلي كه كاملاً مشخص نيست، ارتفاع زياد و فشار كمتر هوا باعث نشت مايع از مويرگها مي‌شود كه همين عامل مي‌تواند باعث افزايش مايع در ريه و مغز شود.

وفق يافتن (هم‌هوايي): دليل اصلي بيماري ارتفاع، رفتن به بلندي‌ها با سرعت زياد است. با صرف وقت بيشتر، بدن شما مي‌تواند خود را با كاهش تعداد مولكولهاي اكسيژن در يك ارتفاع مشخص سازگار كند. اين مراحل به‌عنوان وفق دادن (هم‌هوايي) يا عادت كردن شناخته مي‌شود و عموماً 3-1 روز براي هر ارتفاعي وقت مي‌گيرد. براي مثال اگر شما تا ارتفاع 3000 متري بالا برويد و چندين روز را در آن ارتفاع بمانيد بدن شما به ارتفاع 3000 متري عادت مي‌كند. اگر شما تا ارتفاع6500 متري بالا برويد بدن شما دوباره به آن ارتفاع عادت مي‌كند.
تغييرات زيادي در بدن شما رخ مي‌دهد تا بدن، اجازه عمل با اكسيژن كاهش يافته را پيدا كند. افزايش عمق هر تنفس افزايش فشار سرخرگهاي ريوي، خون را مجبور مي‌كند كه در قسمتهايي از ريه كه در حالت عادي، در ارتفاع دريا از آنها استفاده نمي‌شود، جريان پيدا كند. بدن گلبولهاي قرمز بيشتري جهت حمل اكسيژن توليد مي‌كند. بدن آنزيم خاصي را كه اكسيژن رساني را تسهيل مي‌كند، بيشتر توليد مي‌كند.
پيشگيري از بيماري ارتفاع: پيشگيري از بيماري ارتفاع به دو دسته تقسيم مي شود: وفق دادن (هم‌هوايي) مناسب و داروهاي پيشگيري كننده.
چند راهنمايي جهت وفق دادن (هم‌هوايي) مناسب در ذيل آورده شده: اگر امكان آن هست، راهپيمايي را از ارتفاع كمتر از 3000 متري شروع كنيد و بالا برويد. . در 24 ساعت اول از تلاش بيش از حد يا حركت به سمت ارتفاعات بيشتر خودداري كنيد. اگر به ارتفاعات بيش از 3000 متري مي‌رويد، در هر روز تنها 300 متر ارتفاع خود را افزايش دهيد و در ازاي هر1000 متر بالا رفتن يك روز استراحت كنيد. به ارتفاع بالاتر برويدو در ارتفاع كمتر بخوابيد. اين روش بسيار زياد توسط كوهنوردها استفاده مي‌شود. شما مي‌توانيد در يك روز بيش از300 متر بالا برويد و براي خواب به ارتفاعات پائين‌تر برمي‌گرديد. اگر علايم خفيف بيماري ارتفاع را داريد، بالاتر نرويد تا زماني كه علايم كاهش يابد. ( بالا نرويد قبل از اينكه علايم پايين بيايد.) اگر علايم افزايش يافت، پايين، پايين و پايين‌تر برويد. به خاطر داشته باشيد كه افراد مختلف با سرعتهاي متفاوت به محيط عادت مي‌كنند. قبل از اينكه به بالاتر صعود كنيد از اينكه همه افراد گروه به محيط عادت كرده‌اند اطمينان حاصل كنيد.
آب كافي به بدن برسانيد. عادت كردن به محيط (هم‌هوايي با محيط) معمولاً با از دست دادن مايع همراه است. بنابراين شما بايد مايع زيادي بنوشيد تا آب كافي به بدن شما برسد (حداقل 4-3 ليتر در روز) ادرار بايد فراوان و شفاف باشد. به خودتان سخت نگيريد: تلاش بيش از حد در بدو ورود به ارتفاعات نداشته باشيد. فعاليتهاي سبك در طول روز از خوابيدن بهتر است چرا كه تنفس در طول خواب كاهش مي‌يابد و علايم را وخيمتر مي‌كند.
از دخانيات و الكل و ديگر داروهاي آرامبخش شامل باربيتوراتها، مسكن‌ها و قرصهاي خواب اجتناب كنيد. اين آرامبخش‌ها تنفس را در طول خواب بيش از پيش كاهش مي‌دهند و منجر به بدتر شدن علايم مي شوند. تا زماني كه در ارتفاعات هستيد، رژيم با كربوهيدرات بالا (بيش از 70% از كالري از كربوهيدراتها) داشته باشيد. روند وفق دادن (هم‌هوايي) با آب‌رساني ناكافي به بدن، تلاش بيش از حد و الكل و ديگر داروهاي آرامبخش متوقف مي شود.


داروهاي پيش‌گيري كننده · دياموكس (استازولاميد): به شما اجازه مي‌دهد تا سريع‌تر تنفس كنيد. پس اكسيژن بيشتري را متابوليزه مي‌كنيد درنتيجه علايم كه به علت اكسيژن‌رساني ضعيف ايجاد شده به حداقل مي‌رسد. اين مورد بخصوص در شب كه فعاليت تنفسي كاهش دارد مفيد مي‌باشد. از آنجا كه براي تأثيرگذاري دياموكس وقت لازم است توصيه مي‌شود كه 24 ساعت قبل از رفتن به ارتفاع مصرف شود و حداقل براي 5 روز در ارتفاعات بالاتر مصرف ادامه يابد.دوز پيشنهادي داروي مصرفي 250 ميلي گرم هر 8 ساعت مي باشد. اثرات جانبي ممكن عبارت از سوزش و مورمور لبها و نوك انگشتان ودفع ادرار بیشتر باشد. اين اثرات جانبي احتمالاً در روزهای بعدی كاهش مي‌يابند. اثرات جانبي با قطع دارو،‌از بين مي‌روند. جهت راهنمايي با پزشك خود تماس بگيريد. از آنجا كه دياموكس يك سولفاناميد است، افرادي كه به سولفاناميدها حساسيت دارند نبايد از دياموكس استفاده كنند.


البته این دارو درمان متداول شناخته شده ولی خیلی ها توصیه نمی کنند و خودم هم علی رغم اینکه همیشه همراه دارم تا به حال استفاده و یا توصیه نکردم. قبل صعود هم هوایی داشته باشین و به محض ارتفاع زدگی ،ارتفاع رو کاهش بدین.

You can see links before reply

You can see links before reply D8%B2_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%B2% D8%AF%DA%AF%DB%8C

[aida_kh]

اگر همراه ما دچار ارتفاع زدگی شد. و هشیاری اش رو از دست داد، چطور بفهمیم ارتفاع زده شده و فرق ارتفاع زدگی با افت فشار در اثر فعالیت یا بیماری ، چیه ؟ و آیا در ارتفاع برای هر دو یک روند امدادی انجام میشه؟
آیا در صورت قطع تنفس و بیهوشی کامل و نبض ضعیف در ارتفاع زدگی، در حالی که هنوز امدادگران نیامدند، امکان امداد رسانی با گرم کردن و cpr وجود داره ؟ آیا دارویی هست مثل آدرنالین با دوز مشخص، که یه فرد عآدی بتونه به بدن مصدوم برای بالابردن تعداد تنفس و ضربان ، تزریق کنه؟

[fumed]

سلام به همه
من خودم هم اول تصور می کردم استازولاميد برای پیشگیری از تاثیر ارتفاع خوبه (در عین اینکه تابحال هم استفاده نکردم) اما همین هفته تو یه جایی خوندم که این اشتباهه و این داروی درمانی حساب میاد و برای درمان کاربرد داره. رفتم دنبالش دیدم تا حدودی درستشم همینه.
مثلا اینجا (You can see links before reply)تو خط اول از لغت treat استفاده کرده که میشه درمان کردن. اما برای ارتفاع زدگی همونطور که دوست خوبمون فرمودند شیوه مصرفش اینه که از چند روز قبل از صعود به ارتفاعات مصرف شه.
توصیه می کنم گزارش حادثه در صعود تجاری دهه 90 به هیمالیا رو که تو مجله کوه پاییز امسال نوشته یه نگاه بندازید. الان حضور ذهن ندارم ولی اونجا هم از یه دارو اسم برده بود که استفاده کرده بودن واسه ارتفاع زدگی که احتمال بالا فکر می کنم همین دارو بود.
خوش باشید.:1:

[Shahram]

اگر همراه ما دچار ارتفاع زدگی شد. و هشیاری اش رو از دست داد، چطور بفهمیم ارتفاع زده شده و فرق ارتفاع زدگی با افت فشار در اثر فعالیت یا بیماری ، چیه ؟ و آیا در ارتفاع برای هر دو یک روند امدادی انجام میشه؟
آیا در صورت قطع تنفس و بیهوشی کامل و نبض ضعیف در ارتفاع زدگی، در حالی که هنوز امدادگران نیامدند، امکان امداد رسانی با گرم کردن و cpr وجود داره ؟ آیا دارویی هست مثل آدرنالین با دوز مشخص، که یه فرد عآدی بتونه به بدن مصدوم برای بالابردن تعداد تنفس و ضربان ، تزریق کنه؟

اول اینکه من یا برخی دوستان که نکاتی رو می گیم، هیچ کدوم پزشک نیستیم تنها چند حالت خاص رو تجربه کردیم :3:
در مورد بیماریهای ارتفاع Peter Hackett (You can see links before reply) تحقیقات زیادی برای ارتفاعات مختلف انجام داده و هنوز هم نکته مبهم زیاد داره.
خود ارتفاع زدگی نیست که مسئله رو سخت می کنه. ترکیب اون با افت دما و فشار و ... هست که کار رو بغرنج می کنه.
متداولترین مشکل کاهش اکسیژن یا hypoxia (You can see links before reply)هست.
ارتفاع زدگی سطوح مختلف داره. برای من تفکیکش با کاهش فشار هم کمی سخته. و بیشتر به سابقه بیمار و تجربه اون روزش فکر می کنم. البته در ارتفاع زدگی خفیف فشار بالا می ره که این هم خوب نیست و هم با کاهش فشار متفاوته.


acute mountain sickness -AMS
علائم ارتفاع زدگی اولیه:

- کاهش اشتها تهوع و استفراغ (استفراغ رو به شخصه تجربه نکردم. تهوع در حالت ترکیب ارتفاع و کاهش سطح آب بدن هم رخ می ده)
- خستگی و ضعف و تمایل به خواب (که علائم دیگه مانع خواب می شن)
- سرگیجه و سردرد خفیف
- بی خوابی (واسه همین بعضی ها تو ارتفاع مسکن و داروهای دیگه می خورن که اگه مصرفش زیاد باشه خطرآفرینه) و بی قراری
- احساس سوزن سوزن شدن در بدن
- تنگی نفس و نفس کشیدن همراه با فشار و به زور
- خون دماغ شدن
- نبض شدید و ضربان بالا (برعکس کاهش فشار)
- ورم در برخی نواحی (این رو هم به شخصه خودم ندیدم چون تا اون ارتفاع هیچ وقت نرفتم ولی تو فیلمهای آموزشی دیدم)
- اسهال
-
در حالت شدید هم که خدا رو شکر تا به حال ندیدم می گن ریه ها پر از مایع می شه و تب و سردرد شدید رخ می ده و همین طور کبود شدگی بخشهای غیر مهم بدن (بدن در شرایط بحرانی از خیر اندامهایی مثل انگشتهای دست و پا می گذره و خون و اکسیژن رو فقط به بخشهای حیاتی می رسونه که بیشتر تو سرما رخ میده ولی در ارتفاع زدگی هم این موضوع خودش رو با تغییر رنگ گلبولها نشون میده. گلبولهای قرمز کم اکسیژن رنگشون تیره می شه)و ...

You can see links before reply

اما در مورد فشار خون:

علاعم فشار پایین یا Hypotension

- درد قفسه سینه و در قسمت پشت سمت کمر (خیلی ها ممکنه اینو به کوله پشتشون نسبت بدن. من با کوله سبک هم این حالت رو تجربه کردم و به راحتی قابل تفکیک از درد ناشی از حمل کوله سنگین نیست)
- ضربان نا منظم قلب
- سرفه
- اسهال یا حالت تهوع
- در برخی افراد تشنج
- خستگی شدید
- اختلال موقت در بینایی
- سوزش ادرار و بودار بودن آن.

You can see links before reply


دقت کنید ما قرار نیست درمان کامل انجام بدیم. ما فقط تا رسیدن به مراکز درمانی و افراد باتجربه تر یه سری نکات رو رعایت می کنیم و جلوی یه سری اشتباهات رو می گیریم.
در مورد طبیعت گردی شما باید علائم مختلف رو در نظر بگیرین (واسه همین نظر پزشک مهمه)
اگه مصدوم دچار کم آبی شده باشه نباید یه دفعه بهش آب داد (این خودش دچار تهوع می کنه) اگه می خوایین گرم کنید باید دقت کنید که آیا فرد دچار سرمازدگی هم شده یا نه.
کلا پارامترها زیاد می شن:
You can see links before reply


به عنوان فردی که می خواد کمک اولیه داشته باشه محدودیم. شما همواره باید همون امداد اولیه و بررسی علائم و در صورت نیاز cpr رو داشته باشین و مصدوم رو مدتی در وضعیت بازیابی (You can see links before reply) قرار بدین. اگه اوضاع بهتر نشد ارتفاع رو کم کنید (اگه مممکن بود توسط ابزار پزشکی و کادر فنی و گر نه شخصا ). هیچ درمانی برای ارتفاع زدگی بهتر از کاهش ارتفاع نیست. مشکل اکسیژنه و ناتوانی قلب در تامین اون.

بدترین حالت هم ترکیب ارتفاع با سرماست.

خوشبختانه در برنامه هایی که جدی تر هستند از مشاوره چند نفر از دوستان پزشک که در گروه هستند استفاده می شه


الان حضور ذهن ندارم ولی اونجا هم از یه دارو اسم برده بود که استفاده کرده بودن واسه ارتفاع زدگی که احتمال بالا فکر می کنم همین دارو بود.
خوش باشید.:1:

یه دوره از جینکو بیلوبا معروف به جینکو تعریف کردند. من امتحانش نکردم و اصلا ندیدمش

با صحبتی که با دانشجوهای تربیت بدنی داشتم اونها پیشنهاد می کنند که بهترین حالت ورزش برای بدن ورزشهای موسوم به هوازی هستند. انجام ورزشهای هوازی بهترین آمادگی واسه ارتفاع هست.