بی مهرگان

[Behzad]

بی مهرگان 95% گروه جانوران را شامل می شوند. در اين بين بندپايان بزرگ ترين شاخه اين گروه است.
اصولاً طبقه بندی ساده اين گروه از بی مهرگان كه همگی ويژگی های بسيار جالب توجهی دارند و جدای از ارزش های زيستی و اكولوژيكی، در مرتفع ساختن نيازهای امروزی بشر از مبارزه بيولوژيكی با آفات نباتی تا تهيه داروها و الهام گيری در اختراعات و ... نقش عمده ای دارند، به صورت زير است:
1.حشرات 2. عنكبوتيان يا كليسرداران 3. صدپايان و هزارپايان 4. سخت پوستان

حشرات: بزرگ ترين گروه جانوران با تنوع بی نظير كه مطالعه آن ها هميشه از جالب ترين موضوعات در علم زيست شناسی بوده، 80% كل جانوران شناخته شده – از بين مهره داران و بی مهرگان – را شامل می شوند. قدرت پرواز در بسياری افراد اين رده آنان را به موفق ترين جانوران از بدو خلقت تا به حال تبديل كرده است. حشرات از نظر اقتصادی، كشاورزی، بهداشتی و الگو گيری در هنر طراحی و صنعت مكانيك بسيار حايز اهميت اند. خلاصه اين گروه داستان ها درش نهفته كه در ايران جايگاهی نداره و فقط در مورد آفات نباتی، گونه های بيماری زا و پروانگان اونم از نوع روزپروازش كتاب هایی نوشته شده كه در مورد پروانگان جداگانه در آتی مطالبی خواهم نوشت چون زياد با اين موجودات رو به رو میشويم. پيكر حشرات از سه قسمت سر، سينه و شكم تشكيل شده با اسكلت خارجی كيتينی ( نوعی قند به همراه پروتيين )؛ سيستم تنفسی نيز بسيار جالب است و اكسيژن از سطح بدن مستقيماً توسط لوله های نايی به مصرف سلول ها می رسد. خوب ديگه كافی اگه چيزی براتون سوال بگيد

عنكبوتيان: شامل عنكبوت ها، رتيل ها، عقرب ها و ... كه بدن آن ها از دو قسمت سر-سينه و شكم ساخته شده. در مورد اين رده صحبت های زيادی دارم. از حشرات، صدپايان و هزارپايان به دليل فقدان آنتن يا شاخك و نيز عدم وجود سر مشخص متمايزند؛


. عنكبوت ها: سر كوچك و شكم چند ده برابری نسبت به سر، تنيدن تار و پاهای بلند كه از سطح بدن بالا زده از مشخصات عمومی آن هاست. شكارچيانی متبحر و گوشتخوار ( تغذيه بيشتر از حشرات ) و همين نوروز 89 كه در قمشلو اصفهان بودم، يكيشون داشت حساب يك ملخ ايتاليايی را می رسيد كه عكسش را دوست همراهم برام فرستاده و در زير می بينيد. همه جای ايران اين موجودات را می توان پيدا كرد و پژوهش آنچنانی هم در موردشون در كشورمان صورت نگرفته. در رابطه با سمی بودنشون همه گونه ها سمی نيستند؛ مرحوم دكتر هرمز اسدی بهم می گفت گونه هايی كه در ايران زيست می كنن، زهر كشنده ندارن و درست هم می گفت ولی برخی از گونه های گرمسيری و بيابانی زهری دارند كه در صورت ورودش به بدن آدمی، موجب مسموميت، سرگيجه و تهوع شديدی میشه. پس، از هر شكل و گونه ای اگر نيشتون زد يا گازتون گرفت – همون طور كه گفتم همشون غده زهری ندارن – كار خاصی نكنيد، فقط محل را با آب وِلرم و صابون بشوييد ( شايد لازم بشه به پزشك هم مراجعه كنيد ). از تارهاشون هم استفاده های زيادی ميشه؛ جنس تارها كه ساختمان فيزيكی شگفت انگيزی دارن از پروتيينه.

ملخ رو تارپيچ كرده!

You can see links before reply

. رتيل ها: بدن پشمالو، عدم تنيدن تار، كليسرهای بزرگ ( همون آرواره )، اختلاف كم اندازه شكم با سر-سينه و زندگی و لانه سازی رو و زير زمين، تنه پوسيده درختان و ... از بارزترين ويژگی های ظاهری منفك كنندشان از عنكبوت هاست اين گروه نيز شكارگر و گوشت خوارند ولی غدد زهری در هيچ يك از گونه های آن وجود ندارد. در حين گزيدگی بايد پس از اندكی روانه شدن خون، محل را با آب ولرم و صابون شست و از استفاده الكل، بتادين و بستن محل خودداری نمود تا از ايجاد عفونت كه ناشی از ميكروبی و كثيف بودن كليسرها بوده، جلوگيری كرد. اگر متوجه شديد يكی از اين نازنين موجودات بر روی بدنتان قرار دارد و در تماس مستقيم با پوست شماست و شما قادر نيستيد او را بتكانيد، سعی كنيد حرارت بدنتان را از طريق تسلط بر ترس و فشار خون كنترل كنيد زيرا كه اين بدن پشمالو الكی پشمالو نيست و در واقع اين ها موهای حسی اند. اين جانوران به واسطه بادكش هايی كه در قسمت هايی از پاها دارند، قادرند تا از هر سطح صافی مثل ديوارها بالا روند.

[Behzad]

چون قرار شد در مورد حشرات صحبت كنيم ديدم چون زياد با اين مخلوقات رو به رو ميشيم اونم در فصول بهار و تابستان، بهتر كه با توجه به گستردگی بحث و اين كه من خيلی حشره شناس نيستم ولی خوب تو همه زمينه ای از جانوران كار ميكنم، مطالب را اوناييشو كه ميدونم به صورت قسمت بندی شده در چند پست بيارم.


حشره شناسی (Entomology)- قسمت اول: قطعات يا ضمايم دهانی ( Mouthparts )

در حشرات پيوست های دهانی شامل يك جفت آرواره ی بالا، يك جفت آرواره پايين و يك لب پايين بوده به انضمام لب بالا و زايده لب پايين كه كل الأجمعين قطعات دهان را تشكيل می دهند.
قطعات دهان بسته به رژيم غذايی و فيزيولوژی ( همون فيزيك و شكل ساختاری بدن ) آن در گونه های مختلف متفاوت بوده و به طور كلی در تيپ ها يا انواع ساختمانی زير اند:

1. ساينده يا جونده: ملخ، آخوندك، اكثريت سوسك ها، مورچه ها و ... كه قديمی ترين يا پست ترين نوع دهان از لحاظ تكامل همين گروه. حشرات اين گروه بيشترين خسارت اقتصادی را برای بشر به همراه دارن. به خصوص ملخها كه هر سال و از جمله امسال پدر گياها را درميارن و خيلی از آفات نباتی را سوسك ها شامل ميشن. امسالم ملخ های كوهان دار يه حضور پررنگ در مناطق مركزی ايران پيدا كردن و من شنيدم درختای گز كوير مصر كه فكر كنم مال استان اصفهان را لخت كردن.

You can see links before reply

2. زننده-مكنده: پشه، سِن ها و ساس ها و ... كه در اين حشرات آرواره های بالا و پايين به شكل ميله های باريك به نام استيله در اومده و برای سوراخ كردن پوست بدن حيوانات يا بافت های گياهی جهت مكش خون يا شيره گياهی به كار میرن.

You can see links before reply

3. مكنده: پروانه ها بارزترين نمونه اين تيپيك دهانی هستن كه در اونها دهان بيش از ساير راسته ها تغيير پيدا كرده است. در اين حشرات قطعات دهان ضمن دگرگونی و تبديل لارو به حشره كامل، از نظر ساختمانی تحول اساسی پيدا كرده و از تيپ ساينده در مرحله لاروی به تيپ مكنده در حشره كامل تغغير پيدا می كنه، خرطوم طويل و مارپيچی به وجود مياد كه مجرای درون آن جهت مكيدن مايعات به كار می رود.

You can see links before reply

4. ليسنده: حشرات ليسنده مثل مگس خانگی، عموماً از مايعات سطحی يا مواد جامد مانند قند كه به تدريج و به وسيله ريزش بزاق حشره به صورت مايع در مياد تغذيه ميكنن. در اين حشرات قطعات دهان به صورت خرطوم گوشتی، زانويی شكل و متحرك به وجود اومده. اين خرطوم فاقد خاصيت بريدن و نفوذ. برخی از جنس های سوسك كه روی گلها زندگی ميكنن، اين شكل از دهان را دارن كه به واسطه اون ميتونن شيره گلها را از عمق زياد بمكن. توجه داشته باشيد كه بسياری حشرات ليسنده به همراه خيلی ديگه از گونه های سوسك به دليل داشتن پرزها و موهای فراوان در سطح بدن از كثيف ترين موجوداتن كه اين پرزها محل تجمع خيلی از ميكروب ها، باكتری ها و حتی ويروس های عزيز واسه همين خيلی حواستونو جمع كنيد چون واقعاً منبع بزرگی از ميكروبان.

You can see links before reply

5. مختلط: در زنبور عسل و ساير گونه های اين تيره يا خانواده به همراه يه سری از انواع مورچه ها، لب بالا و آرواره بالا دارای رشد عادیه و مثل حشرات سايندست؛ اما خرطوم ليسنده از رشد طولی آرواره های پايين و لب پايين ايجاد شده كه طولش 6-8 ميلی مترِ. لب بالا و آرواره ای بالا نيز معمولاً برای حمل و نقل شكار يا ملزومات لانه به كا ميره. زنبور ها مخصوصاً از آرواره های بالا برای درست كردن سلول ها يا اتاقك های مومی (موم، از جنس ليپيد يا همون چربیِ) لانه استفاده ميكنن.

You can see links before reply

You can see links before reply

اُميدوارم كه مفيد بوده باشه چون زياد بازش نكردم و از تخصصی گويی پرهيز كردم. اينا برا اطلاعات عمومی خوب و هر وقت يه حشره ديديد، اگه مطالبو خوب خونده باشين ميتونين با نگاه دقيق بهش تيپيك دهانيش را مشخص كنين!

[Behzad]

رتيل، دايره دربرگيرنده كليسرهاست.

You can see links before reply

خوب در ادامه مبحث بندپايان تا رتيل ها پيش اومديم و حالا نوبت عقرب هاست:

. عقرب ها: اين بندپايان كه اغلب ساكن نواحی گرمسيری اند، در زير سنگ ها و بوته ها، تنه افتاده درختان، پوست درختان مرده، حفرات عميق يا شكاف ها و سوراخ ها زندگی می كنن. اونا در روز در حفراتی كه در خاك ايجاد كردن يا نقاط مخفی ديگر پنهان می شوند و در شب برای شكار از مخفی گاه خارج میشوند يعنی مانند بسياری از عنكبوت ها و رتيل ها، شب فعالن و اصولاً از عنكبوت ها و حشرات تغذيه ميكنن و خودشون بيشترْ شكار خفاش ها و جوندگان ميشن. بدن اين جانوران مثل عنكبوت ها و رتيل ها از دو قسمت سر-سينه و شكم ساخته شده كه شكم در بخش عقبی، دم مانند و به طرف جلو خم شده. جالب كه بدونيد، اولين جانوران وارد شده به خشكی ها عقرب مانند ها بودن كه به واسطه دارا بودن پوسته سختی كه از متلاشی شدن بدن در برابر فشار هوا در خشكی ممانعت ميكرده قادر بودن به خشكی ها وارد بشن؛ پس از قديمی ترين جانداران خشكی ها محسوب ميشن. مخرج و سوراخ تناسلی در آخرين بند دم در فرورفتگی قرار داره ( اولين فرورفتگی پس از سوزن تزريق زهر ). اعضای حسی نيز از موهای حسی، اجسام شانه ای كه لامسه ای و بويايی هستن و چشم ها كه تصوير ناقص ميسازن را شامل ميشه. نر و ماده در اين جانوران نيز از بُعد شكل ظاهری فرق زيادی نداره ولی اصولاً نرها دمی با تعداد دندانه های بيشتر و بلندتر دارن. اين موجود زنده زاست.
در مورد عقرب ها بدانيد كه:
عقربی كشندس كه طول دمش زياد باشه و چنگالهای كوچكی داشته باشه و غالباً رنگ نمی تونه ملاك خوبی برای اين ارزيابی باشه.
بيش از 1200 نوعشون كشف شده كه از اين بين 20 نوع واقعاً خطرناكن.
300 ميليون سال كه در زمين زندگی ميكنن و در مقابل تشعشعات اتمی مقاومن.
از سمش كه البته نوعاش مختلف و ميره تو حوزه سم شناسی و منم بلد نيستم، در سرطان مغز، با ساخت ماده ای به نام كلروتاكسين استفاده ميبرن.
از حركات فيزيكيشون در ساخت رباط ها و از اونها برای اكتشافات مريخی، آوار زدگان زلزله، خنثی سازی بمب و ... استفاده ميكنن.
در مقابل يخ زدگی هم مصونن و كلاً خيلی جون سختن.
در مورد ليست گونه های عقرب در ايران و نيش زدگيشون فعلاً مطلبی ندارم.

عكس از سيد مسعود حاجی بابايی

You can see links before reply

. كنه ها: اين ها اغلب خون خواری ميكنن البته شيره گياهان و مواد در حال فساد را نيز ميمكن؛ مكيدن خون به واسطه حلقه مكنده و ترشحات بزاقيشون كه حاوی مواد ضد انعقاد خون ( مثل پشه ها كه البته اونا بی حس كننده هم دارن ) تا مدتی تداوم داره كه معده شون به اندازه جثه و در حد تركيدن، افزايش حجم پيدا كنه. در اقامت هايی كه در خونه های روستايی داريد، مراقب اين موجود ريز باشين.

( اطلاعات بيشتر: You can see links before reply )

You can see links before reply

[Behzad]

صدپايان و هزارپايان: اين بی مهرگان كه از نظر قدمت پيشينه زيادی را در زمين دارن، به دو نوع صدپاها و هزارپاها تقسيم ميشه.

دقت كنيد اين بی مهرگانم لازم دربارشون بدونيد. صدپايان يا كيلوپودها يا سِنتی پدها ( پد يا پود يعنی پا مثلاً حشرات كه 3 جفت پا دارند را ميگن هگزاپودها ) گوشت خوار و شكارگر هستن و مثل هزارپايان گريزان از نور. زير سنگها و حفره ها، داخل شكاف ها و ... زندگی ميكنن، به اضافه اين كه سرعت فوق العاده بالايی در حركت دارن و بيشتر در مناطق گرم و خشك مثل نواحی نيمه بيابانی و بيابانی يافت ميشن ( البه در مناطق جنگلی هم ديده ميشن ) كه دارای زهری هستن كه در صورت نيش زدگی توسط آن، فقط درد و سوزش محل را به دنبال داره و نيازی به دكتر نيست فقط مثل همونا، محل را با آب ولرم و صابون بشوييد. راه شناسايی اين جانوران فيزيك بدنيشون كه در هر بند از پيكر، يك جفت پا يعنی دو عدد قابل مشاهدس، به رنگ های قهوهای و زرد هم ديده ميشن به علاوه يك جفت آنتن يا شاخك بلند هم دارن. در اولين بند جلويی، يك جفت زايده موسوم به چنگلهای سمی يافت ميشه كه برای تزريق زهر از غدد سمی مورد استفاده قرار ميگيره.

You can see links before reply

هزارپايان را ميشه در مناطق مرطوب و پرگياه مثل جنگلها و علفزارها ديد، به ديپلوپودها يا ميلی پدها معروف هستن.رنگ قهوه ای سوخته تا سياه دارن گياه خوار هستن و هيچ خطری ندارند و غدد ترشح كننده مايعات و مواد بدبو، تدبير دفاعيشون. در هر بند از بدن دو جفت يعنی چهار عدد پا قابل مشاهدس و طول پاها ، آنتن ها و سرعت حركت اين جانور نسبت به صدپايان كمتر.

You can see links before reply

مقايسه ظاهری صدپا و هزارپا

You can see links before reply

سخت پوستان: خرچنگ های دراز خوراكی، ميگوها، خرچنگ های پهن معمولی، خرچنگ های دراز آب شيرين و كشتی چسبها ( انگلی اند )، نمونه های بارز اين زيرشاخه از بندپايانن . دو جفت شاخك، يك جفت آرواره فوقانی، دو جفت آرواره تحتانی، ضمايم دو شاخه و چشمان مركب ( اغلب بندپايان هم چشم مركب دارن كه من ازش صحبتی به ميون نيوردم ) از ويژگيهای ساختاريشون. ميگوها پلانكتون خوار و عموم خرچنگها همه چيزخوارن. خرچنگ هرميت يا گوشه گير از جالب ترين اين موجودات كه پس از از بين رفتن يك نوع نرم تن دريايی، از پوسته آهكی اون به عنوان پناه استفاده ميكنه و طوری تكامل يافته كه ساختار بدنيش به اين صدف نشسته ميشه.

خرچنگ هرميت يا منزوی از مهدی صبور؛ آبهای كيش

You can see links before reply

[Parvaneh]

آیا در تصویر جانوری می بینید؟ ;)
تقلب: لطفا دوستانی که در کویر مصر آمدند :-$

You can see links before reply

[Meghdad]

حالا كه اين آخوندك ملخ نما جالب هست، بهتره يه عكس با نماى نزديك‌تر ازش ببينيم ;)

You can see links before reply

[Behzad]

چون بحث حشرات خيلی گستردس و دامنه وسيعی از اطلاعات را ميشه در موردشون عرضه كرد مثل استتار، ساختارهای حسی مثل چشم ها و اعضای بويايی، آنتن ها و نحوه كاركردشون، انواع گرايشات مختلف مثل گرايش به دما، رطوبت، مواد شيميايی و بوها، شعور و هوش غريزی و هزاران مورد بی نهايت جالب ديگه كه البته زمانی قابل فهم و زيبا هستن كه به صورت تخصصی بيان بشن، من بحث حشرات را تا اين يكی دو ماه، به همين جا ختم می كنم تا بعد انشالا ببينيم چی ميشه.


حشره شناسی (Entomology)- قسمت دوم: فتوتروپيسم يا گرايش به نور ( Phototropism )

تروپيسم يا گرايش همون طور كه گفتم ابعاد مختلفی داره مثلاً شيميوتروپيسم يا ترموتروپيسم، كه ميخوام راجع به گرايش به نور يا فتوتروپيسم صحبت كنم؛ اصولاً وقتی مهتابی يا هر چراغ ديگه ای در شب روشن باشه، ديديد كه حشرات متعددی به اين منبع نور جذب يا اطرافش پرسه میزنن. حشره شناسا ميان از اين موضوع استفاده ميكنن و برای جمع آوری نمونه ها و تحقيق و بررسی در مورد انواع مختلف اين موجودات با نصب پارچه سفيدی كه يك لامپ به طور مستقيم به اون تابيده ميشه، حشرات را به پارچه نورانی جذب ميكنن كه عكسشو در زير می بينيد يا مثلاً خلاف امر تحقيق، برای نابودی و يا شكارشون، از لامپ های مولد فرابنفش استفاده ميكنن كه در جاهای مختلف وسيلشو ديديد و اگر قصد كشتن باشه، حشره با برخورد آنی به لامپ، با جريان الكتريسيته خشك و يا پودر ميشه. در خيلی از انواع حشرات هم گريز از نور و يا فتوتروپيسم منفی وجود داره. به طور كلی درجه تاريكی و روشنی محيط زندگی، نقش عمده ای در انجام فعاليت های حياتی حشرات داره و از اين حيث بعضی حشرات روشنايی مطلق را برای زندگی و فعاليت انتخاب ميكنن و بعضی ديگه هميشه در محيط های سايه دار و يا كم نور و يا كاملاً تاريك فعاليت ميكنند.

You can see links before reply

بعضی از گونه های سوسك، فتوتروپيسم مثبت دارن و از بيشترين حشرات جذب شده به منبع نورانيند

You can see links before reply

حشره شناسان اين پديده را يه نوع جاذبه ی فطری و سليقهای در اين موجودات محسوب ميكنن و ميگن با خاصيت نورپسندی در گياهان شباهت داره. علت اين رخداد يعنی جذب به نور شدن، يك نوع انعكاس ( پاسخ غيرارادی ماهيچه ها و بدن ) محركه ای‍ه كه به واسطه تحريكات شيميايی _ تحريك اعصاب باعثش ميشه _ بر اثر نفوذ نور از طريق چشم هاست كه موجب ايجاد پيام عصبی ميشه و متعاقب اين پيام ها، حيوان در جهت نزديك شدن و يا گريز از منبع نورانی جابه جا ميشه. گريزان بودن از نور يا مجذوب به نور و درواقع نوع فتوتروپيسم و شدتش به گونه حشره بستگی داره. اين پديده در افراد يك گونه بر اثر عوامل خارجی يا محرك های بيرونی مثل حرارت تغيير ميكنه و با افزايش دما، معمولاً شدت تروپيسم افزايش و در گونه های دارای فتوتروپيسم منفی يا گريزان از نور، با كاهش دما حشره فتوتروپيسم مثبت يعنی جاذب به نور پيدا ميكند.

You can see links before reply

[Behzad]

سلطان حشرات اونجا جناب دراکولا بود .... :-ss
و هر بار جای شما رو (که زیارتتون هم نکردیم) خالی می کردیم...

گفتيد دراكولا، جالب بخونيدش:

بند یا دراکولا نامی است که در چندین سال اخیر در گیلان و مازندران به یک نوع حشرهٔ سمی از خانوادهٔ سوسک‌ها داده شده‌است. این حشره در مناطق گرم و مرطوب سراسر جهان پراکندگی دارد و نام علمی آن Paederus است.در مازندران، به این حشره بند گفته می‌شود و به درماتیت ( درماتيت يعنی التهاب و ورم پوست ) حاصل از آن «بند زدن» می‌گویند.

این حشره بر خلاف تصور بیشتر مردم نیش نمی‌زند، بلکه فقط له کردن حشره روی پوست ایجاد ضایعه می‌کند. بر اثر له شدن این حشره ماده فعالی که در همولنف آنها بطور طبیعی وجود دارد سطح پوست را آغشته می‌کند و موجب بروز اپیدرمولیز می‌گردد.این ماده پدرین نام دارد.

You can see links before reply

شکل ظاهری بند باریک و کشیده ‌است که آن را قادر به پرواز و حرکت سریع می‌سازد. جثه‌اش کمی بزرگ‌تر از مورچه‌های قرمز است و به دلیل سم موجود در بدن این حشره بنام پدرین (pederin)، حتی پرندگان نیز از خوردن آن خودداری می‌کنند. این حشره نیش نمی‌زند بلکه در صورت له شدن، مایعات بدنی آن (همولنف) باعث ایجاد واکنش پوستی می‌شوند. دراکولا در آغاز صبح و نزدیک غروب تمایل بیشتری به آسیب رساندن به طعمه‌های خود دارد. این حشرات از نور آفتاب گریزان هستند و به نورهای مصنوعی مانند فلورسنت تمایل دارند. این حشره در گویش محلی به بَن(بند) شهرت دارد. در محلی که سم این حشره روی آن ریخته می‌شود، زخمهای دردناکی ایجاد می‌شود که در صورت برخورد ترشحات زخم با قسمت‌های دیگر بدن، آن نواحی هم زخم خواهند شد. بیشتر نواحی‌ای از بدن که پوست حساسی دارند و بیشتر بدون پوشش لباس هستند، مثل گردن، در معرض سم این حشره‌اند. غالبا پوست نقاطی از بدن که کلفت تر است، مثل کف دست و کف پا , دچار ضایعه حاصل از این حشره نمی‌گردد.

You can see links before reply

گونه ایجاد کننده بیماری در ایران بیشتر Paederus fuscipes است سم این حشره از دیرباز از جمله در چین مصرف دارویی داشته ‌است.

بند از جمله حشرات آفتی است که موجب بروز درماتیتهای خطی در روی پوست بدن شهروندان ساکن در مناطق شمالی و مرکزی ایران می‌شود. مشکلات ناشی از این حشرات گاه با داستانهایی توام شده‌است که پاره‌ای درست و پاره‌ای دیگر از بنیان غلط هستند.

[Mehdi]

اینا هم عکس هاییه که به یاد این مبحث از گیسوم گرفتم ;)

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

یه سوال آقا بهزاد.
یکی از اتفاقاتی که در طبیعت گاهی می افته، افتادن یک حشره در آب و یا غذا است که مجبورمون می کنه یک عالمه غذا را دور بریزیم. می خوام اطلاعاتی در مورد عوارض ناشی از خورده شدن یک حشره بدونم و اصولا آیا حشراتی وجود دارن که خورده شدنشون عوارضی در پی داشته باشه. البته قضیه آلوده بودن را کنار بذارید چون فکر میکنم با گرم شدن غذا و البته حشره ای که در اون وجود داره آلوذگی های میکروبی از بین میرن.
حرف های زیادی درباره سمی بودن برخی حشرات شنیدم. مثلا کفش دوزک بارها شنیدم که حشره ایه که خوردنش می تونه خطرناک باشه و مشابه اینها. آیا منبعی وجود داره که معرفی کنید؟

اتفاقاً من اخيراً يه مقاله ای در مجله ماهانه اطلاعات علمی خوندم كه جالب بود و به همين دليل سرچ كردم و نسخه الكترونيكشو پيدا كردم كه اينجا ميذارم بخونيد ولی قبلش چيزايی كه خودم می دونم را ميگم:
حشرات منبع غنی از پروتيين هان كه در خيلی از جاها به صورت پرورشی مورد استحصال و مصرف قرار ميگيرن البته به جز مناطق آفريقايی و آمريكای لاتين. به غير از حشرات ساير بندپايان مثل عنكبوت ها و يا عقرب ها و حتی مهره دارانی مثل سوسماران و ماران و كروكوديل ها هم ارزش غذايی دارند ولی اين خارج از حدود اسلام ولی حشرات مانعی نيست. اما اجداد ما كه همون نئاندرتال ها هستن، وقتی كه در غارها زندگی ميكردن، غذای اصليشون بيشتر حشرات بوده و اينی كه ما عربا را به خوردن ملخ يا سوسمار خاردم مورد تمسخر قرار ميديم اشتباه و به نظر من ملخ چون گياه خوار مطلق ميتونه يه منبع خيلی مفيد غذايی برای ما باشه. يه بار گفتم حشراتی كه سطح بدنشون پوشيده از كُرك و مو هست خيلی آلودن مثل سوسك ها، مگس ها، پشه ها و ... كه به نظرم حتی با 7 غُل شدن غذا هم باز غذا ميكروبی و درست كه اندازه يه پشه يك صد هزارم قابلمه يا حجم غذاست ولی آلودگی ها به بهترين نحو در اين دريای غذا ميتونن ما را به راحتی بيمار كنن. در مورد كفش دوزك كه يه نوع سوسك و به بانوی حشرات معروف در دنيا 3 نوع كفش دوز پيدا ميشه كه بر اساس تعدا خال های روی بدن شناسايی ميشن كفش دوز 2 خال، 7 خال و 12 خال و اين كه بعضياشون به رنگ های زرد و قرمز ديده ميشن گونه های مختلف اين موجودات. ما يه استاد داشتيم اين ميگفت در صفرای اين موجود ماده سمی وجود داره و با خوردن اون توسط پرندگان يا ساير حشرات ديگه يا مسموم ميشن يا ميميرن. اما اين حشره يكی از سودمندترين حشراتی كه در مبارزه بيولوژيكی عليه آفاتی مثل شپش ها، شته ها و كنه ها مورد استفاده قرار ميگيرن كه در ايران هم اين كار شده. ازديادشون را ميشه كنترل كرد و علاوه براين ضرری هم برای آدمی ندارن. كفش دوزا را خيلی ميشه در موردشون گفت مثلاً وجود سم يكی از راه های دفاعی، انشار مواد بدبو از پاها يكی ديگه از ترفندهای دفاعی برای دور كردن شكارچيا به خصوص مورچه هاست و رنگ خاص اين موجود خيلی باعث گرفتاری و جلب توجهش در برابر شگارگرهایی مثل پرندگان ميشه. خلاصه، انواعی از لارو پروانگان كه كرم مانندن ، ملخ ها و زنجره ها كه مردم ميگن جيرجيرك، منابع خوب تغذيه ای برای انسان كه اگر باشه من ملخ ميخورم. البته طبخشم مهم كه ديگه تايلنديا واردن. اما مقاله:

You can see links before reply

You can see links before reply

حشرات خوراکی یکی از ترکیبات اصلی غذاها، در کشورهای مختلف بشمار می آیند. در برخی مناطق ملخ، موریانه، شپش، عقرب، کرم، سنجاقک، آخوندک، پروانه، سوسک و ... می خورند . برخی از مردم آنقدر با علاقه این حشرات را می خورند که حتی در کنار غذاهای دیگر هم از این گروه جانوری به عنوان چاشنی استفاده می کنند و معتقدند یک غذای خوشمزه حرف اول را می زند .
جمعیت شناسان و خوردن حشرات
افزایش سریع جمعیت انسانی، زنگ خطری است که هشدار قحطی و فقر در آینده را می دهد. عده ای از متخصصین علم تغذیه، جامعه شناسی و... معتقدند «منطقی ترین راه برای تأمین نیازهای غذایی بشر خصوصاً در کشورهای محروم استفاده از تمام امکانات و منابع غذایی موجود است. (حتی اگر فکر خوردن حشرات نفرت انگیز باشد). این محققین حتی به وجود مزارعی برای پرورش حشرات خوراکی هم اشاره دارند و به دلایل بسیاری این کار را عاقلانه تر از پرورش دام می دانند:
- نخست آنکه این جانوران برای رشد و تولید مثل به مواد غذایی زیادی نیاز ندارند (حجم غذای گاو را با کرم مقایسه کنید).
- دوم اینکه برای رشد و پرورش این موجودات فضای زیادی لازم نیست. (محل زندگی و فضای اشغال شده توسط یک گوسفند و موریانه تا چه حد قابل مقایسه هستند؟!)
- سرعت تخم ریزی و رشد حشرات به هیچ عنوان با زاد و ولد پستانداران و پرندگان تأمین کننده غذای انسان قابل مقایسه نیست (رشد یک بره را با تعداد تخم ها و سرعت رشد در سوسک مقایسه کنید).
- این گروه از جانوران به تعداد فراوان و گونه های مختلف در دسترس بشر هستند.
- و با کمال تعجب عده ای معتقدند بسیار بسیار خوشمزه تر از گوشت حیواناتی چون مرغ، ماهی، گوساله و گوسفند است.
ارزش غذایی حشرات ٬
در حال حاضر ۴۴ نوع حشره خوراکی در جهان استفاده می شود. آنها از منابع غنی پروتئین، ویتامین و املاح محسوب می شوند.براساس گزارش FAO این گروه با داشتن پتاسیم، کلسیم، منیزیم، روی و آهن و
ویتامین B منبع با ارزشی به حساب می آیند. در حال حاضر در برخی مناطق آفریقایی برای مبارزه با سوء تغذیه کودکان از نوعی کرم خوراکی خشک شده آرد تهیه می شود و به غذا افزوده می شود. همچنین از آرد ذکر شده برای تغذیه زنان باردار یا بیمار و همچنین کسانی که کم خونی دارند (به جهت میزان بالای آهن، کلسیم و پروتئین) استفاده می شود.به طور کلی حشرات از نظر میزان انرژی در مقایسه با سویا، ذرت، عدس، گوشت و حبوبات منبع مناسب تری هستند.
یک غذای اشرافی ٬
- در بعضی مناطق دنیا، برخی حشرات بسیار گران هستند. مثلاً در هندوستان غذایی که از کرم ابریشم تهیه می شود گران تر از ابریشم تولیدی توسط کرم است .
- در برخی رستوران های مکزیک یک پرس لارو پروانه بسیار گران است.
- مصرف کنندگان چینی فقط سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون دلار برای خوردن نوعی مورچه هزینه می کنند.
- کنسروهای گران قیمتی از حشرات در برخی کشورها مانند مکزیک و ژاپن تهیه و صادر می شود.
حشرات در کشورهای مختلف
در بسیاری از نقاط دنیا به این مخلوقات کوچک به عنوان منبع با ارزشی نگاه می شود. آفریقایی ها کرم، ملخ، موریانه و مورچه را منبع غنی از پروتئین می دانند. ژاپنی ها به پرورش کرم ابریشم به عنوان یک منبع غذایی توجه دارند و مکزیکی ها سال های سال است که حشره می خورند. پسران در این کشور از شکار ملخ ها لذت می برند، به سوسک های درختی مانند یک هله هوله نگاه می کنند (خوراکی مشابه چیپس یا پفک و...) و با حشرات آبی غذایی خوش عطر و بو به همراه پیاز و سیر و فلفل و قارچ می پزند و تخم نوعی مورچه قرمز رنگ را در سالاد مخصوص می ریزند و با لذت می خورند! آنها از پروانه های کوچکی که در اطراف شعله آتش به زمین می افتند به همراه نمک نوعی چیپس تهیه می کنند که ۱۰۰ گرم آن حاوی ۶۰-۳۷ گرم پروتئین و ۳۳-۴ گرم چربی است (پروتئین و چربی معادل با ۱۰۰ گرم گوشت قرمز).
حتی برخی حشراتی که مصرف می کنند کلسیم و فسفری معادل با تخم اردک دارند.
- در الجزایر بومیان یک منطقه از این کشور از پخت ملخ در آب نمک و خشک کردن آن در آفتاب خوراکی خوشمزه تهیه می کنند.
- ژاپنی ها چندین نوع غذا از حشرات تهیه می کنند که لیست برخی از آنها که در رستوران های این کشور یافت می شود عبارتند از:
- hachi-no-ko لارو زنبور معمولی
- zaza-mushi لارو حشرات آبی
- inago ملخ سرخ شده مزارع برنج
- semi جیرجیرک سرخ شده
- sangi پروانه ابریشم سرخ شده
- مردم نیجریه و غرب آفریقا نیز از جیرجیرک، بید، ملخ، کرم و لارو شپش درختی و سوسک برای تهیه غذا استفاده می کنند. آن را زیر منبع نور یک کاسه آب قرار می دهند و حشراتی که به دور نور پرواز می کنند و سپس داخل آب می افتند را جمع کرده برای تهیه غذا استفاده می کنند و معتقدند ملکه حشرات از سایر افراد گروه خوشمزه تر است.آنها جیرجیرک ها را از تونل های خاکی جمع می کنند و سپس بر روی آتش سرخ کرده اجزای اضافی داخل شکم آنها را بیرون کشیده و سپس می خورند.ملخ ها را نیز مانند جیرجیرک می خورند، گرچه برخی از کشاورزان این منطقه ملخ را خام می خورند.در برخی نقاط این کشور از نوعی کرم درختی هم پس از خشک شدن برای تهیه سوپ سبزیجات استفاده می کنند و با کمال تعجب لارو سوسک را نیز از آشغال ها، زباله ها، فاضلاب یا کود می گیرند و پس از جدا کردن قسمت پایین شکم که روده هاست، سوسک را می شویند و آن را کاملاً سرخ کرده و می خورند. البته خیلی از آنها این غذا را به علت آنکه از نقاط کثیفی تهیه می شود نمی خورند.
- تایلندی ها از زنبور عسل، حشرات آبی، مورچه، ملخ و آخوندک می خورند.
- مردم اندونزی هم از طرفداران سرسخت سنجاقک ها هستند و غذای لذیذی را با آن تهیه می کنند. از زبان کسانی که حشره خورده اند بشنوید که:
- بید سرخ شده طعم «بادام» می دهد.
- حشرات آبی مزه نعناع دارند.
- نوعی از مورچه های برگ خور طعم «گردو» دارند.
- و نوعی دیگر از مورچه مزه هندوانه می دهد.
- پیله کرم ابریشم مزه ای شیرین و خامه ای دارد.
- حشراتی که بخشهای رنگارنگی دارند اغلب طعم نامطبوعی دارند و سمی هستند.
- حشرات تیره تر کمتر سمی هستند (البته قانون کلی نیست) و البته خوشمزه تر .
نکات مهم در استفاده از حشرات
نخست باید دانست که ۴۴ نوع حشره ذکر شده که خوراکی شناخته شده اند را می توان با اطمینان خورد . و باید در پخت آنها بال و پوشش سخت موجود روی بدنشان و همچنین روده ها را جدا کرد و بیرون ریخت و پس از پخت آنها را به شکل تند با انواع چاشنی ها و ادویه جات استفاده کرد و فراموش نکرد مصرف برخی حشرات به شکل خام به دلیل داشتن «اسید هیدروسیانیک» که سمی است، بسیار خطرناک است و مصرف این حشرات به شکل خام و به میزان زیاد عوارضی چون ضعف، استفراغ، عدم هوشیاری و حتی مرگ را به همراه دارد (البته این ماده خطرناک به راحتی با حرارت از بین می رود).
آیا می دانید که:
- ارزش غذایی یک کنسرو قارچ معادل ۲۴ کرم کوچک است.
- ارزش غذایی کلم بروکلی یخ زده (با آن میزان فایده) کمتر از ۵۰۰ شته است.
- حشره خورها می گویند، حشره ها هم اگر تازه مصرف شوند، خوشمزه تر از نوع کنسرو شده و یخ زده هستند.
- ژاپنی ها بچه زنبورها را به همراه سسی مخصوص و همچنین نوزاد ملخ و کرم ابریشم را کنسرو می کنند.
- در برخی از کشورها به کمک علم ژنتیک دست به پرورش ملخ هایی درشت تر زده اند و امیدوارند روزی نرسد که برای شکار این ملخ ها از اسلحه استفاده کنند.
- از برخی حشرات به عنوان دارو هم استفاده می کنند.
و خلاصه اینکه خیلی ها حشرات را ماده ای غذایی با پروتئین بالا، چربی پایین و املاح و ویتامین فراوان و مزه ای متنوع می دانند.

You can see links before reply

این فرصت تولیدی از بکرترین بازارها در ایران به شمار میرود زیرا هیچ نوع آماری در زمینه پرورش این محصول در ایران تا به حال منتشر نشده از طرفی ایران با داشتن زیست بومی چهار فصل قابلیت دسترسی و پرورش انواع حشرات را دارد و اینکه ترکیه به عنوان کشوری مسلمان و کشوری که خود در این زمینه آماری در زمینه استفاده داخلی ندارد در این زمینه موفق بوده که برای ایرانیان جای امیدواری مضاعف در پی دارد.

[Peymankhah]

آقا بهزاد مطالب بسیار جالبی بود و قابل استفاده. سپاس فراوان @};-

این لینک هم مطالب جالبی دارد:
You can see links before reply

[Mehdi]

اینم یه یادگاری از دریاچه گهر

البته دقیقا نمی دونم ماجرای این دو تا چیه. شاید جفت گیری باشه. شاید هم چیز دیگه که اگر لازم باشه آقا بهزاد توضیح میده :)

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

عكس ها جفت گيریه و بدانيد كه در بسياری جانوران و از جمله خيلی از حشرات، جانور نر از ماده كوچك تره. حتی اگر دقت كنيد، اندام جنسی نر مشخصه !

[Behzad]

گوشه ای از تنوع بی نظير و كمياب پروانگان شناخته شده در ايران.

عكس ها از دكتر رخساره كرامت ( استاد حشره شناسی )

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

توضيحاتش برای آينده !

[Behzad]

بسم الله

ترموتروپيسم يا گرايش به گرما: منبع گرما و جريان هوای گرم در بعضی حشرات موجب تغيير جهت حركت يا پرواز، و بروز پديده ای به نام ترموتروپيسم ميشه. حشرات مثل بقيه بی مهرگان از جانوران خونسرد هستن و فاقد قدرت و توانايی تنظيم حرارت داخلی بدن، به طوری كه تمام فعاليت های حياتی اونها تحت تأثير تغييرات حرارت محيط خارجه ولی با اين وجود حشرات تحت خاصيت ترموتاكتيسم مثبت يا منفی، به نحوی خودشون رو از گزند يخبندان های زمستان و گرمای مفرط تابستان محفوظ می دارن. مثلاً بعضی حشرات شب فعال، ترموتاكتيسم منفی دارن چون در خنكای شب قادربه فعاليتن.

شيميوتروپيسم يا گرايش به مواد شيميايی ( بوها ): اين پديده در حشرات عموماً جهت مشخصی نداره و اكثر حشرات برای نزديك شدن به مواد غذايی بودار ابتدا حركات و پروازهای نامنظمی رو در جهات مختلف انجام ميدن و فقط در فاصله چند متری منبع بو، ناگهان خط پرواز خود را در جهت بو، اصلاح و مستقيم میكنن. حشرات اون طور كه من متوجه شدم، بوهای مختلف را به وسيله شاخك ها و ساير اعضای حس بويايی معمولاً از مسافت های زياد درك ميكنن و با حركات ضعيف و پاورچين كه با حالت شك و ترديد همراهه، در جست و جوی منبع متصاعد كننده بو برميان به طوری كه ميگن اگر يكی از شاخك های حشره كنده بشه، ديگه به سختی قادر به پيدا كردن منبعه. جهت يابی به وسيله بو در عالم حشرات از نظر انتخاب ميزبان و محل تخم ريزی و يا پيدا كردن شكار و غذا اهميت زيادی داره. مثلاً يه سری از گونه های مورچه كه چشم ندارن، استفاده زيادی از پديده شيميوتروپيسم و حس بويايی برای جا به جا شدن خود ميكنن؛ و در اين حشرات به شخصه ديدم ميشه مسير حركت دسته های مورچه رو به وسيله ريختن اسيد فرميك روی خاك در راه جديد به كلی تغيير داد.

اولی: زنبور عسل اول به كمك شاخك های خود بوها را پيدا ميكند و با استفاده از چشمان مركب و خاص خود قادر به تشخيص گل مورد نظر خود از طريق الگوهای فرابنفشی است.
دومی: خط سير مورچه ها كه از پديده شيميوتروپيسم تبعيت ميكند.

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

پروانگان ( Rhopalocera يا Butterflies ) و شب پره ها يا بيدها (HeteroceraياMoths ):

( عكس ها تماماً در ايران و از شاهكارهای دكتر رخساره كرامت؛ جز 2 مورد )

ديشب يه مقاله از انجمن جانورشناسی لندن داشتم ميخوندم كه نتيجه مطالعات خودشونه و حيفم اومد چيزی ننويسم با توجه به اينكه خيلی وقت بود ميخواستم در مورد پروانگان و بيدها بنويسم؛ اين مقاله در مورد شناسايی گونه های مختلف حشرات توسط محققين آلمانی، فرانسوی و آمريكايی در صده اخيره كه بعد از انقلاب رو هم شامل ميشه و جالب نتيجه ايه كه آخر گرفته و اون اينه كه: Probably Iran is first country that has greatest variety of insects in the world (در ايران حدود 20 هزار گونه حشره وجود دارد كه به لحاظ تنوع، اين كشور را در مقام اول جهان قرار می دهد )، انجمن جانورشناسی لندن ( zls )، يكی از بزرگ ترين مؤسسات و كارگاه های علمی دنياست كه راجع به همه جانداران تحقيق و پژوهش ميكنه و كسانی كه با اين مؤسسه همكاری دارن، خدای علوم زيستين. Anobanini.net

پروانه

You can see links before reply

در مورد پروانگان ايران، بايد بدونيم كه واژه پروانه، به پروانه های روزپرواز اطلاق ميشه و به موجوداتی كه شباهت زيادی به پروانگان دارن و شب پرواز هستن، بيد يا شب پره ميگن. بيدها در مقايسه با پروانگان، گروه بسيار بزرگی رو شامل ميشن كه چيزی بالغ بر 180 تا 250 هزار گونه در دنيا از اين موجودات شناسايی شده كه گونه های آفت هم بيشتر در همين گروه هستن؛ از پروانه های روزپرواز، حدود 20 هزار گونه در دنيا وجود داره. اينها اطلاعاتی آميخته از خودم با دكتر رخساره كرامته كه لطف كردن و عكس های خارق العاده خودشون رو برای ما ارسال كردن ( ايشون استاد حشره شناسی دانشگاه تهرانن و تخصص زيادی در زمينه پروانگان ايران دارن ). باز از برجسته ترين افراد، دكتر وازريك نظری، علی رضا نادری و مهندس دره شوری در اين زمينه هستن. بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست Anobanini.net

پروانه

You can see links before reply

You can see links before reply

متأسفانه من كتاب پروانه های ايران رو ندارم وگرنه دستم در نوشتن خيلی بازتر بود. به هر حال، بيدها از پروانگان كاملاً تشخيص داده ميشن. بارزترين ويژگی ظاهر نسشتنه كه در بيدها، بال ها به موازات سطح قرار ميگيره و به صورت باز پهنه روی سطح ولی در پروانه ها، بال ها بسته، عمود بر سطح و سوار بر بدن حشرست. متنوع ترين كشور دنيا از نظر گونه های پروانه، فيليپين و بعد هم مالزی، كاستاريكا و هنده؛ كسی واقعاً جايگاه ايران رو نميدونه ولی مطمئناً به خاطر اكوزون ها يا همون عوالم زيست جغرافيای چندگانه كه ايران ما رو احاطه كردن و شرايط خاص توپوگرافيك، ايران جزو 20 كشور متنوع دنياست. باز از تفاوت اين دو گروه از حشرات، شكل آنتن يا شاخك هاست كه شكل شاخك پروانه ها فقط سنجاقيه ولی در بيدها به شكل های مختلفی مثل پروَش، گُرزوَش، اره ای، شانه ای، دندانه ای، نخی و ... وجود داره. بهزاد زادهوش Anobanini.net


شب پره

You can see links before reply

خيلی از پروانه ها هستن، كه بال باز بر سطح ميشينن كه اونها رو نبايد با بيدها اشتباه بگيريم. در بيدها، گرايش به نور وجود داره و شب هنگام به سمت منبع نور جذب ميشن. پروانگان با نور طبيعی فعاليت ميكنن و نسبت به دمای محيطی حساسيت بالا دارن.

پروانه


You can see links before reply

تعداد پروانه ها نسبت به دهه های اخير خيلی كم شده، علتش هم به تخريب مراتع كه اصلی ترين زيستگاه اونهاست برميگرده. خيلی از اين حشرات هم فقط در يك محدوده و نقطه خاص پيدا ميشن مثلاً Agrodiaetus arasbaran آرگرودياتوس ارسباران ( نام علميه )، فقط به آذربايجان شرقی و تنها به جنگل های ارسباران محدود ميشه.

پروانه

You can see links before reply

بيدها، يا شب پروازن يا فعاليت كوتاهی در روشنايی قبل از طلوع آفتاب دارن. در مورد طبقه بندی، هم بيدها ( شب پره ) و هم پروانه ها ( روزپره )، هر دو به شاخه فلس بالان متعلقن. مهم ترين نقش پروانگان، گرده افشانيه و همون طور كه ميدونيم از قبل، قطعه دهانی مكنده دارن و البته بعضی گونه ها شكارچيان سرسخت لارو پشه ها هستنتا جايی كه بعد از زنبوها در مقام دوم قرار دارن و كنترل بيولوژيك جمعيت پشه ها رو با صيد لارو اونها برعهده دارن؛ هيچ پروانه ای سمی نيست فقط برخی از آن ها برای صيادانشان كه معمولاً پرنده ها هستن، مسموميت ايجاد ميكنن كه به اينها پروانه های مقلد ميگن. بهزاد زادهوش و دكتر رخساره كرامت

شب پره

You can see links before reply

بيدها و پروانگان دگرديسی يا استحاله كامل دارن كه چرخه يا سيكل زندگی 4 مرحله تخم، لارو يا نوزاد كرمی شكل، شفيره ( موجود درون پيله ) و حشره بالغ رو شامل ميشه.
در مورد پروانگان ايران، اونها رو بيشتر در مناطق كوهستانی، به خصوص البرز و زاگرس ميشه ديد كه البته در حوزه زاگرس، تنوع بيشتری حاكمه. فقط هم10-12 گونه از پروانه های ايران آفت محسوب ميشن كه البته آفت گياهان زراعی و باغی هستن و از اين تعداد باز 2-3 نوع آفت جدی به حساب ميان، مثل پروانه سفيد كلم. نوزاد كرمی شكل پروانه ها ( لارو ) نسبت به خود حشره بالغ، آفت جدی تری محسوب ميشه كه دليلش هم تعداد زياد و تغذيه بالای لاروهاست. به طور كلی، عمر يك پروانه، با احتساب 4 مرحله چرخه زندگی، حدود 1 ساله كه البته عمر اكثر اونها در حالت بلوغ ( پروانه بالغ ) بيش از 3-4 روز نيست؛ اما در بعضی حتی به چند ماه هم ميرسه. بهزاد زادهوش و دكتر رخساره كرامت ( Anobanini.net )

پروانه های روزپرواز ايران شامل 8 خانواده و 433 گونه هستن كه از اين گونه ها وجود 385 گونه مسلم شده است.
8 خانواده شناسايی شده پروانه های ايران عبارتند از:

چلچله پروانگان ( Papilonidae )

اين يه Scarce Swallowtail به معنی پروانه دم چلچله ای كميابه كه در اشترانكوه توسط آنوبانينيون گرفته شده


You can see links before reply


زيبا پروانگان ( Pieridae )

پروانه های آبی-مسی ( Lycaenidae )

رنگين پروانگان ( Nymphalidae )

پروانه های منقاردار ( Libythiedae )

شاه پروانگان ( Danaidae )

پروانه های قهوه ای ( Satyridae )

پروانه های علفزار ( Hesperiidae )

در بين اين 8 خانواده يا تيره، بيشترين تعداد گونه ها متعلق به خانواده پروانه های آبی-مسیه كه 140 گونه رو شامل ميشه. رنگ روی بال های اين پروانه ها، بيشتر آبی درخشان، بنفش، قرمز، نارنجی و قهوه ايه؛ اين پروانه ها در آفتاب فعالن و حساسيت زيادی به تغييرات دمايی از خودشون نشون ميدن. كاری از بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و دكتر رخساره كرامت، استاد حشره شناسی دانشگاه تهران ( Anobanini.net )

بريد حال كنين، اين عكسا رو با بدبختی و هزار لُوه و التماس گرفتم. :3:

You can see links before reply

اطلاعات بيشتر درباره خانواده های موجود در ايران از كتاب پروانه های روز پرواز ايران، كليك كنيد (You can see links before reply)

[Behzad]

به نام خدا

بعضی اوقات، موجودات عجيبی در طبيعت ميبينيم كه واقعاً ما رو گيج و شگف زده ميكنن و اين زمانيه كه اين موجود رو قبلاً هيچ كجا نديده بوديم.


عنكبوتيان عجيب در ايران


رده عنكبوتيان ( Arachnid )، عنكبوت ها، رتيل ها، عقرب ها، كنه ها و هيره ها، عنكبوت های پادراز، عقرب های شلاقی دم كوتاه، عقرب های شلاقی، عنكبوت های شتری، عقرب نمايان و ... رو شامل ميشه؛ كه در اين پست راجع به عقرب های شلاقی و عنكبوت های شتری صحبت ميشه و با توجه به نبود هيچ اطلاعاتی در سطح ايران، مجبورم كه به صورت كلی و احتمالی بگم. دقت كنيد جالبه:
اصولاً عنكبوتيان، زمين زی هستن و از هوا تنفس ميكنن يا به كمك سيستم نايی مثل حشرات و يا با استفاده از شش های كتابی. همگی عنكبوتيان 4 جفت پا معادل 8 عدد دارن كه اولين جفت زوايد، برای گرفتن طعمه به كار ميره و دومين جفت ممكنه نقش حسی داشته باشه يا برای گرفتن طعمه به كار بره و يا نقش حركتی داشته باشه. همگی شكارگر و گوشت خوارن، هم شب فعال و هم روز فعال ( بستگی به انواعشون داره ) هستن. بعضی غدد زهری دارن و بعضی هم فاقد اين اندام. چون در صفحات اوليه توضيحاتی پيرامون اينها ارائه شده، پس ميريم سر اصل مطلب:

عنكبوت های شتری يا آفتابی يا بادخور ( Camel spider ): حدود 1000 گونه هستن؛ دارای سر و شكم ( مثل حشرات سينه ندارند ) و كليسرهای بسيار بزرگ كه برای ايجاد صدای گوشخراش و ترس دشمن به كار ميرن. اينها اغلب در بيابان ها و نقاط گرمسير دنيا پيدا ميشن و به صورت فرصت طلبانه ای از جانوران سطح زمين و بالأخص بندپايان ديگه تغذيه ميكنن. پتانسيل بالايی در خطر دارن. كليسرهای اينها حتی از سرشون هم بزرگ تره و مثل گازانبرهای فوق العاده قوی با دندانك های ريزی كه روی سطوح داخلی دارن عمل ميكنن. اينا به نظر 10 پا دارن ولی اولين جفت زوايد در واقع پديپالپ يا اعضای حسی هستن و عملكردی مشابه آنتن يا شاخك حشرات دارن و در انتها به يك عضو چسبنده خاتمه پيدا ميكنن كه برای گرفتن شكار و طعمه پروازگر و همچنين بالا رفتن از سطوح صاف استفاده ميشن. اولين جفت از 4 جفت پا كه بعد از پديپالپ ها قرار داره، از 3 جفت پای عقبی كوچك تره و در جهت لمس و حس جانورانی كه اطراف عنكبوته، استفاده ميشن و 3 جفت پای عقبی برای حركت و دويدن هستن.

You can see links before reply

You can see links before reply

اينها مثل عقرب نمايان، سيستم تنفسی نايی يا تراشه ( Trachea ) دارن ( سيستم تنفسی حشرات هم از همين نوعه ) و منافذ ورودی تراشه ها يا لوله ها يا نای ها، كه بهش اسپيراكل ميگن، در زير سطح شكم واقع شده. نرها از ماده ها كوچك تر هستن و چشمان بزرگ و قوی دارن كه در حين شكار كمكشون ميكنه. در ايران، احتمالاً در قسمت های خشك مركزی، غربی و شرق كشور پيدا ميشن. نميدونم غده زهری دارن يا نه !!!!!!
گزيدگی ناشی از اين جانور

You can see links before reply
رنج توزيع و پراكنش عنكبوت های شتری

You can see links before reply

جفت عنكبوت شتری و سربازان امريكايی - عراق

You can see links before reply


عقرب های شلاقی ( Whip Scorpion ):

اينها هم مثل عنكبوت های شتری، با 3 جفت پا حركت ميكنن و جفت زايده ابتدايی، آنت ماننده و عضو حسيه. بهشون ميگن عقرب های شلاقی، چون دم بلند و نازك شلاق وار دارن. خيلی از گونه ها كه 50 تايی ميشن هم مثل عقرب های واقعی، جفت چنگال گازنبری دارن. يك جفت چشم بر روی ناحيه سر-سينه دارن و مجموعاً 3 جفت هم در دو طرف سر كه همين الگو هم در عقرب ها ديده ميشه. اينها غده زهری ندارن ولی يه سيستم جالبی دارن كه در پشت ناحيه شكمی، منفذی وجودداره كه ميتونه تركيبی از استيك اسيد با اُكتانيك اسيد رو افشان بكنه ( اسپری وار ) البته در زمان فشار و ترس كه اين ماده چون استيك اسيده، بوی سركه ميده و به همين دليل نام ديگه اين موجود، عقرب سركه ایه. اينها بيشتر از حشرات، ليسه ها، كرم ها و هزارپايان تغذيه ميكنن. در مناطق گرمسيری، نيمه گرمسيری و خشك و سوزان سراسر جهان پيدا ميشن. با پديپالپشون زمين رو حفر ميكنن و شكار رو به زير زمين انتقال ميدن؛ ممكنه در كُنده درختان، چوب های پوسيده، صخره ها، مخروبه های طبيعی هم پنهان بشن. فتوتروپيسم منفی دارن ( گريزان از نور ) و عاشق نم و تاريكی هستن. باز مثل عقرب ها و عنكبوت ها، شش كتابی دارن. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست و مدير مسئول آزمايشگاه جانورشناسی دانشگاه يزد ( Anobanini.net )

هر دو عكس متعلق به يك گونه و آن عقرب شلاقی بی دُمه كه در ايران ديده ميشه

You can see links before reply

You can see links before reply

نظام تنفسی شش كتابی و شباهت اين اندام با ورقه های كتاب ( در زير سطح شكمی به Book Lung دقت كنيد )

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

You can see links before reply

[Behzad]

در تكميل بحث عنكبوت شتری يا شترزنك، بايد بگم كه اينها متعلق به راسته Solifugae از رده

Arachnida يا عنكبوتيان يا كليسرداران هستن. كليسرها در اينها حالت عمودی و رو به جلو

داره كه اين در هيچ يك از موجودات رده كليسرداران مشاهده نميشه و مثلاً عنكبوت ها، عقرب

ها، رتيل ها و ...، كليسرهای افقی و افتاده دارن كه البته نحوه حركت اين عضو در هر يك از

راسته ها تفاوت داره. خب، شترزنك يا Camel Spider يا Solpugid، غده زهری نداره ولی خيلی

حالت تهاجمی داره برای گزيدگی و حمله. در عكس هايی كه از يك نمونه كوچك در آزمايشگاه

گرفتم، كرك های حسی در سراسر سطح بدن و به ويژه پاها ديده ميشد كه اگر به تصاوير دقت

كنيد شما هم اونها رو ميبينيد. الآن كه يزد هستم خيلی از دوستان بهم گفتن كه در بيابان

های اطراف يزد زياد ديده ميشن و اندازه های بزرگی تا حدود يك كف دست دارن كه درست هم

ميگن مثل عكس سربازان امريكايی در عراق.

You can see links before reply

سطح شكمی شترزنك - به كرك های حسی سطح بدن دقت كنيد

You can see links before reply

You can see links before reply

رتيل با 8 چشم، دقت كنيد به كليسرهای بزرگ و افتاده ( افقی ) - اون دو عضو پا مانند كه زير و كنار كليسرها قرار دارند، پديپالپ ها هستن كه نقش حسی و جفت يابی دارند. عكس از مهندس اميد مظفری

You can see links before reply

[Behzad]

خب، حالا در مورد عقرب ها كمی ميخوام بگم كه چطور كنف ( KENEF ) شدم. مهندس مظفری، كه رييس انستيتو خزنده شناسی پارسه، عكسی از عقرب رو قرار داده بود كه من با نگاه به اون بيان كردم كه اين يك عقرب فوق العاده خطرناكه چون دم بلند، تپل و انبرك های كوچك و همچنين رنگ سياه داره؛ ايشون در جواب گفتن اين يكی از 17 نوع عقرب بی خطر ايرانه و در پاسخ كامل اين رو مطرح كردن:

اين عكس مورد نظره، عقرب دم كلفت كوتوله - از مهندس اميد مظفری

You can see links before reply


گونه های خطرناک ایران ( كشنده ) این 4 تا هستند:

Buthotus schach

Buthotus saulcyi

Androctonus crassicauda

Hemiscorpius lepturus

قطر دم و رنگ معيارهای خوبی برای تشخيص خطرناك بودن، نيست. دوتا از اين گونه ها به رنگ زرد هستن و دوتاشون سياه، دم باريك دارن، يكيشون دم خيلی باريكی داره و يكيشون هم دمش تپله.


پس از كجا بفهميم عقرب خيلی خطرناك و كشندست؟

از همون بندی كه در اولين صفحه همين تاپيك در مورد عقرب ها گفتم، يعنی از دم بلند و انبرك های كوچك.


عقرب چنگال برزگ و نوزادان، عقرب ها زنده زا هستند و نرها دم بلندتری نسبت به ماده ها داشته و سم خطرناك تری هم دارند چون در نرها نزاع برای جفت يابی وجود داره - از مهندس اميد مظفری

You can see links before reply

نمونه ای كه نميدونم چيه ولی باتوجه به اون 2 پارامتر خطرناك نيست.

You can see links before reply

[Mehdi]

ممنون بهزاد عزیز
معیارهای سمی بودن عقرب را نفهمیدم. اگر ممکنه کمی بیشتر توضیح بده ;)
اگر توضیحاتت با عکس باشه که خیلی بهتره

[Behzad]

ما چاکر دادا مهدیم هستیم بی نهایت

خب، گیج شدید پس خوب دقت کنین

گفتم چه عقربی خطرناکه: که دم بلند و انبرک های کوچکی نسبت به هیکلش داره

جمله بالا، یک امر فراگیر نیست و تنها یک کلیده که میشه گفت بهترین پارامترها برای شناسایی کشندگی زهر یک عقربه.

مثلاً، این خانومه چرا عقرب میذاره رو صورتش و چند بار هم تو اخبار نشون داده که حتی با عقرب ها میخوابه و مشکلی براش به وجود نمیاد؟

چون عقرب ها بی خطرن. چرا؟ چون انبرک های بزرگ دارن و به دم کوتاهشون نگاه کنید. پس علی رغم ظاهر :17:، کشنده نیستن. و خون این خانم هم به زهر ضعیف این گونه عقرب ها مصونه و در ضمن احساس راحتی داره که همین باعث میشه عقرب ها کمتر نیشش بزنن
تازه ببین چه ماتیکی زده که عقربا رو مجذوب خودش کنه پس زرنگم هست :10:

You can see links before reply

عقرب ایرانی، گونه ای منحصر به جنوب غربی ایران و مخصوصاً خوزستان - 92% مرجوعات نیش زدگی به بیمارستان های ایران به این گونه تعلق داره. زهر: سیتوتاکسین ( مخرب سلول ها )، نفروتاکسین، با خاصیت همولایزری ( تجزیه و شکست گلبول های قرمز خون )، باعث ایجاد ادرار خونی. به دم بلند و انبرک های کوچک دقت کنید.
( در بخش مارها انواع سموم و اثراتشون رو خواهم گفت )

You can see links before reply

[Behzad]

به نام خدای كريم

خرچنگ ها

در دنيا 6800 گونه خرچنگ در 93 خانواده يا تيره مورد شناسايی قرار گرفته. خرچنگ ها به ده پايان يا Decapoda معروفن و بالاراسته ای از سخت پوستان. سخت پوستان گروهی از بندپايانند، شامل خرچنگ ها و ميگوها، كريل ها، بارناكل ها، خرخاكی ها، كشتی چسب ها و برخی زئوپلانكتون ها.

You can see links before reply

خرچنگ ها به اشكال مختلف و با رنگ های متفاوت ديده ميشن؛
خرچنگ های پهن و خرچنگ های دراز، مهم ترين اعضای اين گروه هستن. همگی خرچنگ ها، دو جفت شاخك، دو چشم مركب ( Compound Eye ) كه روی پايه يا ساقه قرار گرفتن، يك جفت آرواره زبرين يا بالايی و دو جفت آرواره زيرين دارند. ضمايم بدن برای انجام اعمال مختلفی مثل حركت، تنفس، جمع آوری غذا و ... طی روند تكامل، تغيير پيدا كردند. و از انبرك ها يا گيره ها به عنوان سلاح دفاعی و قاشق و چنگال برای غذا خوردن استفاده ميكنند. خرچنگ ها گاز نميگيرند و تنها با انبرك ها اقدام به حمله ميكنند.

خرچنگ ها به صورت جانبی موسوم به ( Sideways Walking ) حركت ميكنن كه اين به علت مفصل بندی ران هاست كه باعث ميشه گام های كج و اريب، كارايی بيشتری داشته باشه. در خرچنگ های گرد شناگر كه در دنيا بيشترين ارزش شيلاتی و خوراكی دارن و به خانواده ( Portunidae ) متعلقن، توانايی شنا كردن ديده ميشه كه در ايران ما 7 گونه از اين خانواده در سواحل و پهناب جنوب شناسايی شده، علاوه بر اين 2 گونه هم از خانواده ( Matutidae ) داريم كه فقط در دنيا اعضای همين دو خانواده قادر به شنا هستند؛ در اينها جفت پاهای عقبی پهن شده و مثل پارو نيروی محركه ايجاد ميكنه. احتمالاً بزرگ ترين خرچنگ ايران يا به عبارتی بزرگ ترين عضو از بی مُهرگان سخت پوست در ايران از خانواده پورتونيده هست، كه نوعی خرچنگ بسيار بزرگه كه در ريشه های درختان حرا پيدا ميشه و من گونه دقيقش رو متأسفانه نميدونم دوستان. اينكه دست اين شيرزن ( مرضيه خانم )، به خرچنگ شناگر آبی يا خرچنگ گُلی معروفه و دومين گونه خرچنگ شيلاتی مهم در دنياست. با نام علمی ( Portunus pelagicus )

You can see links before reply

You can see links before reply

اينها جانوران نسبتاً فعالی هستن با الگوهای رفتاری پيچيده. برقراری ارتباط در اينها از طريق حركت انبرك ها (or Claw ChelaePincer or ) و اين انبرك ها در نزاع برای توليد مثل خيلی اهميت دارن به اضافه اينكه در غذا خوردن هم بسيار كمك ميكنن. نرها انبرك های بلندتری نسبت به ماده ها دارن و در ضمن بگم كه خرچنگ ها جدا جنس هستن. جانوران همه چيزخوار يا به اصطلاح ( Omnivorous ) هستن و رژيم متعادلی از منابع گياهی و جانوری دارن كه سبب ميشه رشد سريع و متناسبی داشته باشن ولی عموماً از جلبك ها تغذيه ميكنند. جانورانی مثل نرم تنان ( صدف ها و شكم پايان )، كرم ها، ميگوها، قارچ ها و بعضاً ماهی، در ليست قرار داره. بارزترين نمونه جانوران كف زی ( Benthos ) كه اگر به ياد داشته باشيد، بعضی از كوسه ماهيان، سپرماهيان و تاس ماهيان ( ماهيان خاوياری ) كه از نظر تكاملی ابتدايی هستن، از كف زيان به حساب ميان و غذای خودشون رو عملاً از كف يا بستر به دست ميارن كه بهشون بنتوفاژ يا كف خوار ( Benthophage ) گفته ميشه. خرچنگ ها رفتارهای جالبی دارن و مثلاً بينشون همكاری هايی برای محافظت از خانواده وجود داره پس موجودات خانواده دوستی هستن و يا مثلاً در فصل زادآوری، كه از اواخر زمستان تا اوايل بهار سال بعد هست، مكان راحت و امنی رو برای ماده ها كه تخم ها بهش چسبيده، پيدا ميكنند. بهزاد زادهوش Anobanini.net

Ghost Crab ها يا شبح خرچنگ ها ) - گونه ای ساحلی با بيشترين سرعت در بين خرچنگ ها معادل 16 كيلومتر بر ساعت؛ رنگ بدن به رنگ روشن و ماسه ای جهت استتار و جلوگيری از شكار شدن به وسيله پرندگان دريايی از جمله كاكايی ها و پرستوهای دريايی. در چاله هايی كه در سطح ماسه ها حفر كرده اند و نيز لابه لای صخره ها و حفرات زندگی ميكنند. عكس گرفتن از اينها كار حضرت سرعت صوت است. طی تحقيقات و مشاهداتی كه خود من داشتم تنها همين گونه كه عكسش در زير هست در سواحل جنوب ايران يافت ميشه با نام علمی Ocypode saratan

You can see links before reply

Hermit Crab ها يا خرچنگ های هرميت يا گوشه گير يا منزوی يا زاهد ) - خرچنگ حقيقی نيست. در ايران چهار گونه از اين موجودات توسط اندرسون شناسايی شده. توضيحاتی داده شده ولی بازم ميگم، اينها پس از مرگ انواعی از شكم پايان دريايی ( حلزون های دريايی كه برخلاف ليسه ها، صدف دارن )، اون پوسته و صدف رو به عنوان مسكن خودشون اختيار ميكنن و بدن اينها به اين صدف ميشينه و قالبه كه عموماً هم در آب های كم عمق ساحلی قابل رؤيتند.

4 گونه خرچنگ از خانواده هرميت ها ( Family Paguridae) در پهناب جنوب ايران:

Paguristis perspicax

Diogenes avarus

Dardanus tinctor

Munida roshanei

You can see links before reply

You can see links before reply

Fiddler Crab ها يا خرچنگ های ويالون زن ) - اينها هم مثل شبح خرچنگ ها، از خانواده خرچنگ های گرد گِلی هستن. چنگال طرف راست عموماً بزرگ تره كه در نزاع ها بيشتر به كار ميره و يك صفت برتر برای جلب نظر ماده ها. در ايران آنچه كه اندرسون در مورد اينها بيان كرده و شناسايی، 2 گونه ذكر كرده:

Uca lactea

Uca sindensis

You can see links before reply

كلاً در ايران ما حدود 60 نوع خرچنگ گرد، و دراز بزرگ در آبهای داخلی و آزاد توسط دانشمندان امريكايی شناسايی شده كه قطعاً اين آمار قابل ارتقاست.

چه موقع ديده ميشن؟ به دليل وجود دشمنانی مثل پرندگان، خرچنگ های خشكی-آبی ( خرچنگ های گرد )، كمی قبل از غروب خورشيد و بعد از اون به شكار و فعاليت ميپردازند. چون بيشتر پرندگان به محض تاريكی به آشيانه يا محل استراحت برميگرده و ميخوابه. نوشته بهزاد زادهوش

پوست اندازی و دگرديسی:

بلوغ در خرچنگ های گرد يا پهن، دراز و ميگوها متفاوته و به صورت چند مرحله پوست اندازی و رشد اتفاق ميفته كه البته اين مراحل متفاوته و اختلاف به اشكال متنوع لاروی و مدت زمان تكميل چرخه برميگرده. بعد از عمل لقاح و بارور شدن تخمك ها، اين تخمك ها، در لابه لای پاهای شكمی به بدن ماده تا زمان هچينگ و خروج نوزادان، چسبيده شدن. پس از خروج تخم ها و ورود به دنيای ديگر، در خرچنگ گرد، لارو زوئه آ ( يك نام برای شكل خاصی از لارو يا نوزاد كه اولين شكل لاروی در خرچنگ های پهن يا گرد است ) و پس از پوست اندازی ( Ecdysis )، وارد شكل ديگری از مرحله لاروی با اندازه بزرگ تر و ساختاری تكامل يافته تر به نام مگالوپا ميشوند. بعد از رشد و پوست اندازی، وارد دوران واقعی يك خرچنگ گرد ميشن كه در اين مرحله بيشتر بافت ها و سلسله اعصاب تمايز و تكامل پيدا كردند و پوسته سختی ايجاد شده كه اجازه پوست اندازی بيشتر رو نميده و بنابراين، رشد ميكنند و بالغ ميشن. پس پوست اندازی در اين گروه از جانوران باعث تغيير شكل و حالت جانور ميشه ( بلوغ ). دوره های بين پوست اندازی در هر جانوری ( Instar ) نام داره كه در يك خرچنگ گرد، 2 مرحله اينستار وجود داره. ( نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست - Anobanini.net )

You can see links before reply

[Behzad]

تكامل در خرچنگ های گرد يا پهن:

خرچنگ های دراز و لابسترها از ميگوها و خرچنگ های گرد از خرچنگ های دراز مشتق شدن لذا از نظر تكاملی، خرچنگ های گرد جديدتر هستند. چرا:

شواهدی كه اين موضوع رو تأييد ميكنه، آناتومی و مورفولوژی يا ريخت شناسی خرچنگ های گرده كه تنها تفاوت اينها با انواع دراز، دوران و خم شدن قسمت شكم به زير قسمت سينه ایه؛ يعنی اگر شكم خرچنگ دراز رو به زير سينه بچسبانيم، چيزی مثل خرچنگ گرد ميشه. يعنی طی زمان شكم خرچنگ دراز به زير سينه متمايل و چسبيده شده و با تغييراتی، خرچنگ گرد پديد آمده.

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

در زير سطح شكمی خرچنگ دراز، پاهای ريز زيادی به نام پاهای شكمی ديده ميشه كه تخم ها لابه لای اين پاها قرار ميگيرن و در خرچنگ گرد، اگر زائده شكمی چسبيده به زير پوسته سينه ای رو باز كنيم، در واقع شكم خوابيده روی سينه رو به راستای سينه و بدن برگردونديم كه در اين حالت پاهای شكمی پيدا ميشن. در خرچنگ های گرد پاهای شكمی هيچ گونه وظيفه خاصی ندارن ولی مثل خرچنگ دراز تخم ها در بين اين اندام ها قرار داره.

You can see links before reply

You can see links before reply

نر است يا ماده: خرچنگ رو برميگردونيم، شكم تاشده روی سطح زيرين سينه در نرها به شكل مثلث متساوی الساقين، ولی در ماده ها اين قسمت به شكل متساوی الأضلاع است. در ماده ها پاهای شكمی بسيار بيشتر از نرهاست. اشاره ديگری كه داشتم اندازه گيره ها يا انبرك ها بود كه هرچه بزرگ تر باشن، خرچنگ نر خواهد بود.

You can see links before reply


You can see links before reply

بزرگ ترين خرچنگ دنيا كه اتفاقاً بزرگ ترين بندپای كره زمين هم هست، خرچنگ عنكبوتی ژاپنی ( Japanese Spider Crab ) نام داره كه در آبهای عميق اقيانوس آرام زندگی ميكنه. خرچنگ ديگری كه بيشتر در خشكی ها ديده ميشه، خرچنگ نارگيليه كه در خشكی های اقيانوس هند زندگی ميكنه و گوشت سمی داره. در خرچنگ های گرد تنها گونه هايی قابل مصرف هستن كه از دسته شناگران باشن يعنی دو خانواده پورتونيده و ماتوتيده كه مشخصه بارز خطر نداشتن گوشت اينها، انبرك های بلنده؛ وگرنه چرا هرميت نميخورن، چرا خرچنگ رودخانه نميخورن؛ چون گوشت سمی دارن كه اين رو از انبرك ها و گيره های كوتاه و كلفت اينها ميشه فهميد. در ضمن لغت Crab، به خرچنگ های گرد اختصاص داره و به خرچنگ های دراز، عموماً Lobster ميگن. راسته ده پايان، شامل ميگوها، خرچنگ های دراز و خرچنگ های پهنه.

You can see links before reply

You can see links before reply

با چه تنفس ميكنند: با آبشش. خرچنگ دراز كه اصلاً از آب بيرون نمياد پس با آبشش يا برانشی تنفس ميكنه. در خرچنگ گرد، اگر كاراپيس ( Carapace ) يا پوسته پشتی برداشته بشه، آبشش ها در طرفين سينه قابل مشاهده خواهند بود كه در يك فضا يا اتاقكی جای گرفتن؛ خرچنگ با زنش آب از طريق دهان به درون آبشش ها، باعث ميشه اين اتاقك ها هميشه از آب اكسيژن دار پر باشند. پس چرا خرچنگی كه آبشش داره ميتونه بيرون از آب هم فعاليت بكنه؟ چون اتاقك آبششی آب اكسيژن دار در خودش ذخيره ميكنه و بنابراين خرچنگ بيرون از آب با اين ذخيره آب اكسيژن دار درون بدن، به راحتی فعاليت ميكنه تا وقتی كه اكسيژن آب گرفته بشه، دوباره به آب برميگرده و با تخليه و مكش دوباره آب به درون اتاقك های آبششی، تنفس ميكنه. ( نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست - Anobanini.net )

You can see links before reply

[جوجه کلاغ]

در مورد عقرب ها می خواستم بگم کاش بتونی عکس همهی اون چهار گونه خطرناک رو پیدا کنی و قرار بدی. و در ضمن اون عقرب خطرناکی که عکسشو گذاشتی چندان هم کلیسر های کوچیکی نداره که! اما در مورد دمش خوب حق با توئه!
اون عقرب قهوه ای رنگ که از نمونه های آزمایشگاه یزد هست اگه اشتباه نکنم بچه ها از خود استان یزد جمع آوریش کردن. چیز خوشگلیه!

[Behzad]

در مورد عقرب ها می خواستم بگم کاش بتونی عکس همهی اون چهار گونه خطرناک رو پیدا کنی و قرار بدی. و در ضمن اون عقرب خطرناکی که عکسشو گذاشتی چندان هم کلیسر های کوچیکی نداره که! اما در مورد دمش خوب حق با توئه!
اون عقرب قهوه ای رنگ که از نمونه های آزمایشگاه یزد هست اگه اشتباه نکنم بچه ها از خود استان یزد جمع آوریش کردن. چیز خوشگلیه!

خواهرجان من هنوز هم فرصت نكردم و هم وقت نكردم برم مؤسسه رازی. برای عقرب ها بايد برم خودم از نمونه های اونها عكس بگيرم. تو گوگل 2 گونه از اين 4 گونه عكس نداره كه خب بديهيه. اين دو پارامتر لزوماً ميتونه باهم و به طور هم زمان در نظر گرفته نشه. اين مطلبی كه من نوشتم، نياز به ويرايش داره و حق با شماست. اصولاً آنچه كه من فهميدم، اولويت با طول دُمه و بعد انبرك ها. اما انبرك ها در اين گونه هم نه خيلی بزرگند و نه خيلی كوچك. اون نمونه هم آره يه شيشه پر از اين گونه بود كه من بزرگ ترينش رو اوردم بيرون و اتفاقاً بيشتر نمونه ها مال اطراف خود يزده. در ضمن جهت رفع ابهام دوستان، جوجه كلاغ، خانم حسن بيگی كارشناس علوم جانوری هستند و از دبيرهای انجمن يوز.

[Behzad]

به نام خدای حكيم

مهم ترين راسته های حشرات در ايران - نوشته بهزاد زادهوش

درباره مهم ترين و متنوع ترين گروه از بندپايان يعنی حشرات و طبقه بندی اونها صحبت ميكنم؛ حشرات واقعاً گسترده ترين و موفق ترين گروه جانورانن چون اولين جانوران بال دار، حشرات بودند. در دنيا 29 راسته از رده حشرات طبقه بندی شده كه اين بر اساس دارا بودن بال يا فقدان اون و همچنين شكل دگرديسی انجام شده. مهم ترين راسته ها كه هم ما از اينها در ايران داريم و هم خود ما بيشتر در طبيعت ميبينيم رو براتون طوطی وار شرح ميدم. از اون 29 راسته، 12 راسته زيادتر به چشم ميان. واقعاً من مطمئن نيستم كه در ايران اعضای بعضی از اين راسته ها وجود داره يا نه ولی اينها عموماً در تمام گستره كره زمين پراكندگی دارن و همون طور كه گفتم ايران رو با بيش از 20000 ( بيست هزار ) گونه حشره، احتمالاً در رتبه اول از نظر تنوع حشرات ميدونن، چيزی كه البته من واقعاً شك دارم با وجود مناطق كاملاً استوايی مثل كاستاريكا، مالزی و ... ، پس ميتونيم به كشور خودمون هم بسط بديم. حشره يعنی بی مهره، بی مهره يعنی فاقد اسكلت داخلی، بدن يك حشره مشخصاً از سه قسمت سر، سينه و شكم تشكيل شده. در اغلب حشرات گره های عصبی در ناحيه سينه واقع شده. همگی يك جفت شاخك يا آنتن، چشمان مركب و 6 پا دارند كه به همين دليل بهشون شش پاها يا Hexapoda هم ميگن. حشرات تنفس نايی يا تراشه ای دارن كه قبلاً توضيحاتش رو دادم. گردش خون 98% حشرات، مثل بيشتر بی مهرگان بازه يعنی خون روشن يا اكسيژن دار با خون تيره يا كربن دی اكسيد دار مخلوط ميشه و مويرگ خونی در كار نيست و خون در فضای بين سلولی جريان داره. خلاصه اين سر ته ندارد. تخمين زدن 3-4 ميليون حشره در كره زمين زندگی ميكنه كه تا همين حالا فقط نميدونم چقدر كمتر از اين مقدار شناسايی و ثبت شده. بهزاد زادهوش Anobanini.net

راسته Odonata – سنجاقك ها يا طياره مانندها يا Damselflies و Dragonflies

همگی سنجاقك ها شكارچی اند و با كمك چشمان مركب پيشرفته و بزرگ، شكار خودشون رو به دام ميندازند؛ وسعت اين چشم ها آنچنان است كه تقريباً تمام سر را در بر گرفته. اينها نه تنها هيچ ضرری برای آدم‍ی ندارن بلكه با شكار حشرات مضر به حال انسان مثل پشه و مگس، بسيار مفيدند. توانايی خارق العاده پرواز در اين حشرات اين امكان را به آن ها ميدهد كه در حين پرواز، حركات متقاطع و شكننده انجام دهند و شكار را در حين پرواز بقاپند البته تيغه های پاها اين عمل رو انجام ميده. دارای 4 بال هستند كه فقط و فقط اين موجود قادر است هر بال خود را غير هماهنگ با ساير بال ها به حركت در آورد. با دگرديسی ناقص يا تدريجی. به جهت تخم گذاری بيشتر در نواحی مرطوب و نزديك به آبها ديده ميشوند. ضميمه دهانی: جونده يا ساينده Anobanini.net


اين يك Dragonfly است. تفاوت Damselfly با Dragonfly در طرز قرار گيری بال هاست

You can see links before reply

اينها هم Damselfly هستند كه بال هايی عمود بر بدن داشته و در حال رقابت بر سر جفت و انتخاب آن می باشند.

You can see links before reply


راسته Orthoptera – راست بالان، ملخ ها بارزترين مثال اين دسته اند

شامل ملخ ها ( Grasshopper )، جيرجيرك ها يا سيرسيركها ( Cricket ) و آبدزدك ها ( Mole Cricket )؛ كه مشخصات عمومی اينها دارا بودن پای عقب بزرگ تر برای جهيدنه كه همين كليد شناسايی راست بالانه؛ خيلیاشون هم فاقد بال پروازی هستند. بسياری از حشرات اين راسته، با ساييدن بال ها مقابل هم و يا پاها، ايجاد صدا ميكنند كه البته هم بال ها و هم پاها شيارهای رديف شده و برآمده دارن كه همين باعث توليد ضرب آهنگ ميشه. غالباً آفتند و در كشورهای زيادی هم مصرف خوراكی دارن. با دگرديسی يا متامورفوس ناقص يا تدريجی. نوع ضميمه دهانی يا قطعه دهانی: جونده يا ساينده. در بيشتر اعضای اين راسته، نرها از ماده ها كوچك ترند. مهم ترين خانواده راست بالان:

آبدزدك ها Gryllotalpidae

جيرجيرك ها يا سيرسيركها Gryllidae

ملخ های شاخك كوتاه Acrididae يا معمولی كه بسياری آفات نباتی يا گياهی به اين خانواده تعلق داره.

ملخ های شاخك بلند Tettigonidae

You can see links before reply

You can see links before reply

راسته Dermaptera – گوشخيزك ها يا دو دُمی ها
Earwig
اينها هم جانوران جالبی هستن كه رفتار مراقبت و تغذيه از نوزادان درشون ديده ميشه. گفته ميشه دو دمی ها علاقه زيادی دارن كه سطح بدنشون در تماس با يك جسم خارجی باشه و به همين مناسبت بيشتر در گوشته اتاق ها، برگ های لوله شده ديده ميشه و حتی مشاهده شده كه داخل گوش هم ميره، چون هم تاريكه و هم محيط مناسبی برای استراحت كه همين سبب شده لقب گوش خيزك به اين موجودات بدن. انتهای بدن، اعضای قلاب مانند وجود داره كه در حين خطر، اونها رو به حركت در مياره البته فقط در نرها اين رفتار ديده ميشه؛ خودم ديدم كه شخصی همين طوری مصدوم شد و دردناكم هست. جفت گيری در پاييزه و خروج پوره يا نمف، در بهار صورت ميگيره كه در اين زمان مادر تا از اينها مراقبت ميكنه و براشون غذا مياره. غالباً گياه خوارند و دارای فتوتروپيسم منفی ( يعنی در تاريكی فعاليت ميكنند )

You can see links before reply

راسته Dictyoptera – سوسك های حمام يا سوسری ها و آخوندك ها يا مانتيس ها

شايد از بين همه حشرات، به شخصه علاقه زيادی به آخوندك يا شيخك يا مانتيس Mantis دارم و بارها به عنوان سرگرمی، سال ها قبل ازشون نگهداری ميكردم، رفتارهايی كه يك آخوندك از خودش به نمايش ميذاره، تنها نمونه بی عيب يك حشره پيشرفته و هوشمنده. نحوه تغذيه و شكار آخوندك بسيار متفاوت از ساير حشراته و من تا حالا در ايران حدود 5 گونه مختلف از اينها رو ديدم. بيشتر در نواحی سرسبز و جنگلی ديده ميشن با استتار و انتظار فوق العاده و قطعه دهانی جونده يا ساينده؛ نرها از ماده ها كوچك ترند كه پس از جفت گيری ماده نر را ميخورد. درباره سوسك های حمام يا سوسری ها پيشنهاد ميكنم اينجا رو كليك كنيد (You can see links before reply). Anobanini.net

You can see links before reply


راسته Phasmatodea – چوبك مانندها، شامل برگ متحرك و حشره تركه يا چوبك

باز از جمله حشراتی كه به عنوان حيوان خانگی نگهداری ميشه و در ايران هم وجود داره، تركه يا چوبكه، كه تنها راه دفاعيش متساعد كردن بوی بد از غدد موجود در ناحيه سينه هست. برگ متحرك، شباهت زيادی به يك آخوندك داره ولی از نظر طبقه بندی با اونها متفاوته؛ من نميدونم تو ايران ما داريم يا نه ولی اگر باشه در شما كشور قابل رؤيت خواهد بود.

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

راسته Neuroptera – بال توری ها

كه بيشتر اعضای اونها بال های شفاف دارند و عموماً در فصل تابستان ديده ميشوند؛ شامل:

lacewings (You can see links before reply)

mantidflies (You can see links before reply)

antlions (You can see links before reply) خاكزی، فاقد بال

Spoonwing (You can see links before reply)

راسته Hemiptera - سن ها يا ساس ها، شته ها و زنجره ها يا زنجرك ها (You can see links before reply)

اين راسته هم مهمه، همگی قطعه دهانی زننده-مكنده دارن يعنی دارای عضوی به نام خرطوم مكنده اند. سن ها يا ساس ها آفتند، آفت نباتی و حيوانی يا هر دو با هم. شته ها برای ما آفتند، ولی با مكيدن شيره پروده گياهان علفی، ضامن بقای مورچه ها هستند. زنجره ها ( Leafhopper ) (You can see links before reply) از جمله حشرات آفتند كه بيشتر بر روی درختان به سر ميبرن و صداهای جالبی هم توليد ميكنند.

You can see links before reply

راسته Lepidoptera – فلس بال پوشان يا پولك بالان، شامل پروانه ها و بيدها

توصيه ميكنم برای فراگيری در مورد اين دسته حشرات، كليك كنيد (You can see links before reply)

You can see links before reply

راسته Mecoptera – منقارسران يا دُم عقربی ها

اينا باز از اون دسته حشراتين كه من نميدونم تو ايران داريم يا نه؛ بر روی بازدانگان بيشتر ديده ميشن و رو حساب تركيه من به ايران بسطش دادم. كليك كن عزيزم (You can see links before reply)

راسته Diptera – دوبالان، مشهورترين حشرات مثل مگس ها، پشه ها و بعضی زنبورها

اينها رو هم كه اصلاً هاست سايت كشش توضيحش رو نداره

راسته Hymenoptera – سخت بال پوشان يا بال غشاييان

اينها هم حرف زياد داره؛ شامل مورچه ها، زنبورهای عسل و زنبورهای وحشی

راسته Coleoptera – قاب بالان مثل سوسك ها *( حواسمون باشه منظور از سوسك ها همون سوسری های نكبت نيست )

بزرگ ترين گروه جانوران از نظر تعداد گونه در دنيا. 40% كل حشرات شناخته شده اينها هستن با چيزی حدود 400,000 گونه. قطعه دهانی جونده و يا مختلط دارند و از نظر اهميت برای آدمی، خيلياشون آفتند. بال های پروازی توسط يك جفت بال يا قاب ضخيم جهت محفوظ ماندن، پوشانده ميشن. واقعاً واقعاً مهمند چون در شبكه غذايی هم نقش پر رنگی رو ايفا ميكنن. درباره اين راسته اگر تمايل داريد در آينده توضيحاتی خواهم داد. خودمم زياد نميدونم. سوسك سرگين غلطان من زياد ديم كه خود اين سوسك هم يه داستانی داره كه اگه ميخوايد ميگم. اصلاً با فيزيك زندگی ميكنه. فتبارك الله احسن الخالقين. نوشته بهزاد زادهوش، دانشجوی محيط زيست، Anobanini.net

You can see links before reply

You can see links before reply


حالا روی اينها كليك كنيد تا فوايد مطالعه حشرات براتون روشن تر بشه:

اين (You can see links before reply)

اين (You can see links before reply)

اين (You can see links before reply)

[Behzad]

به نام خدا


دگرديسی يا استحاله يا متامورفوس ( Metamorphosis):

نوشته بهزاد زادهوش

دگرديسی يا Metamorphosis، چرخه زندگی در يك جانوره، كه در بسياری بی¬مُهرگان و مهره¬دارانی نظير ماهی¬ها، دوزيستان و حتی خزندگان به اشكال گوناگون ديده ميشه. Anobanini.net به عبارت ديگر، تغييراتی كه هنگام رشد در شكل جانور صورت ميگيره، كه هم از نظر مورفولوژيكی يا ريختی و هم از نظر فيزيولوژيكی يا عملكرد اعضای مختلف بدن متجليه، دگرديسی نام دارد. اين فرآيند ارتباط مستقيم و تنگاتنگی با ميزان سوخت و ساز يا متابوليسم، دمای محيط، مقدار تغذيه و سرعت رشد جانور داره، كه البته برای ما مشهود و محسوس نيست. در حشرات تغيير شكل و حالت، نقش مهمی در موفقيت و فراوانی اونها داره.

هر جانور دارای متامورفوس، در هر مرحله از چرخه زندگی خودش ويژگی های خاصی داره كه از تخم شروع ميشه و در مرحله بلوغ به سرانجام ميرسه؛ پس در هر مرحله نيازهای زيستی و متابوليكی خاصی رو می¬طلبه و متعاقب اين از منابع مختلف غذايی استفاده ميشه. همين كه من اشاره ميكنم حشرات موفق¬ترين جانوران در تاريخ كره زمين هستن و 80% كل گونه¬های جانوری متعلق به حشراته، از دگرديسی نشأت می¬گيره. ببيش از 90% بندپايان دارای دگرديسی هستن از سخت¬پوستان گرفته تا حشرات؛ نوع اين فرآيند در هر گروهی متفاوته. Anobanini.net مثلاً در سخت پوستان، دگرديسی به صورت دوره¬های پوست اندازی وجود داره يا در دوزيستان بعد از ورود لارو يا نوزاد آبشش¬دار به مرحله بلوغ، يك يا چند تغيير متابوليكی به صورت پوست اندازی رُخ ميده. . به كار بردن لفظ دگرديسی برای غير از رده حشرات، مرسوم نيست؛ در واقع پوست اندازی واژه بهتريه و مراحلی كه در دگرديسی يك حشره ديده ميشه، برای مهره¬داران به خصوص نمود نداره. در بعضی سوسمارها، كروكوديل¬ها و مارها به خصوص، پوست اندازی¬هايی به اقتضای سرعت رشد و ميزان فعاليت وجود داره كه ضامن بقا و سلامتی اونهاست. شكل ظاهری حشراتی كه دگرديسی ندارن از تولد تا مرگ عوض نميشه. برعكس در هر بار پوست اندازی ( Ecdysis)، شكل و اندازه حشراتی كه دگرديسی دارن تغيير ميكنه.

به دليل اينكه پوست حشرات سخته و به اسكلت سخت خارجی معروفه، اين پوسته مانع از رشد ميشه؛ لذا بعد از اينكه نوزاد حشرات مدتی تغذيه كردن و وزنشون كمی زياد شد، نيازه كه از ظرف پوست قديمی خارج بشن تا عمل رشد صورت بگيره؛ رشد جانور در فاصله¬ی بين خارج شدن از پوسته قديمیه كه البته مدت زمان محدودی هم هست، صورت ميگيره. حالا، تحت تأثير هورمن¬ها پوست جديد، نازك و قابل انعطافی توسط سلول¬های زيرپوستی يا آندودرم به سطح بدن نوزاد ترشح ميشه _ برای درك بهتر مثال: يعنی يه فرآيندی شبيه پوست يك آدم كه لايه های زنده و جديد پوست، در حال جايگزينی با لايه¬های مرده¬اند يا ترشح عرق به سطح بدن توسط غدد عرقی _ پوست ضخيم و قديمی، به مرور بر اثر فشار خون، هوا و حركت و تغيير حجم ماهيچه¬های بدن كه ناشی از تنفسه، شكافته و از تمامی اعضای سطح بدن جدا میشه. پس فُرم جديد حشره با پوست نرمی كه ميتونه سريعاً رشد بكنه، از پوست قديم خارج ميشه؛ بنابراين رشد ابعاد جانور دارای دگرديسی در طول زندگيش در فواصل پوست اندازی¬ها صورت ميگيره. هر جانوری اگر بخواد پوست بندازه، در يك نقطه متوقف ميشه تا اين عمل انجام بشه.
تعداد پوست اندازی در هر جانوری متفاوته؛ ببينيد مثلاً اين تفاوت در حشرات از 1 تا 50 مرتبه هست. عموم حشرات در مسير رسيدن به بلوغ، بين 4 تا 10 بار پوست اندازی ميكنن. بر حسب طرز رشد، در بين حشرات 2 نوع دگرديسی ديده ميشه:


دگرديسی ناقص يا تدريجی ( Hemimetabolism): ملخ¬ها، سوسری¬ها، سنجاقك¬ها، شپش¬ها، ساس¬ها و ... كه جزو حشرات رديف پايين از نظر تكاملی هستن، پس از هر پوست اندازی ابعاد بدن و جوانه بالشان مقداری رشد ميكنه؛ در اين حشرات كه نوزاد ظاهراً شبيه حشره بالغه، دگرديسی تدريجی خواهد بود. ترتيب مراحل در اينها به اين صورته:

1.تخم

2. نمف يا پوره

3. شكل بالغ؛

پس 3 مرحله داره

You can see links before reply

You can see links before reply

دگرديسی كامل ( Holometabolism): مگس¬ها، زنبورها، پروانه¬ها، سوسك¬ها و ... كه تكامل يافته¬تر از انواع بالايیند، از تخم نوزاد كرمی شكلی به نام لارو يا كرمينه ( Larvae) به وجود مياد؛ اين لارو چندين بار پوست اندازی، و به تدريج رشد ميكنه. در اين حشرات، شكل نوزاد و شفيره با حشره بالغ تفاوت زيادی داره. ترتيب مراحل دگرديسی كامل به اين صورته:

1. تخم

2. لارو

3. شفيره

4. فرد بالغ

پس 4 مرحله داره

You can see links before reply

You can see links before reply

در يك پروانه، لارو قبل از تبديل به حشره بالغ، معمولاً به حالت غير فعالی به نام شفيره يا پيلگی ( Pupa) در مياد و پيله رو با تارهای دهانش ميبافه و در اون به شفيره تبديل ميشه يعنی موجودی كه درون پيله وجود داره، شفيره نام داره و اين مرحله به شفيرگی يا پيلگی معروفه. دگرديسی در هر حشره يا بهتر بگم جانور دارای استحاله، متفاوته و قانونی نداره. دگرديسی به ترتيب زمانی و تكاملی شامل مراحل زيره كه بسته به نوع حشره، بعضی مراحل درش ديده ميشه و بعضی ديگه نه:

تخم ( Egg): در همه حشرات جز شته¬ها. تخم همه حشرات هر ساله بهار تفريخ يا Hatch ميشه ( خروج نوزاد از تخم).

لارو يا كرمينه ( Larvae): در حشرات با دگرديسی كامل؛ كه به جانور خارج شده از تخم اطلاق ميشه. تغذيه لارو پس از خروج از تخم از پوسته تخم يا كوريونه كه منبع غنی از پروتيين.

نمف يا پوره ( Nymph): حشره در اين مرحله دارای اندام حركتی است ولی اعضای بدن هنوز تمايز نيافته و رشد نكرده¬اند. اين مرحله تنها در حشرات با دگرديسی ناقص مشاهده ميشه و معادل مرحله لاروی در حشرات با دگرديسی كامل است.

شفيره و پيلگی ( Pupa): تنها در حشرات با دگرديسی كامل

شكل بالغ ( Adult): مشترك در همه حشرات

دقت داشته باشيم كه پوست اندازی رو با كلمات بالا قاطی نكنيم؛ پوست اندازی يك عمله ولی اسامی فوق، هر يك شكل و حالت خاصی از موجود در مراحل دگرديسيه.

دوره¬های بين پوست اندازی رو اينستار يا سن ( Instar) ميگن؛ مثلاً يك حشره مثل مگس سركه كه لاروش 3 بار پوست اندازی ميكنه، 3 اينستار داره. همچنين اونهايی كه مرحله نمفی يا پورگی دارن، بعد از اولين پوست اندازی گفته ميشه پوره سن 1، بعد از پوست اندازی پوره سن 1، شاهد پوره سن 2 خواهيم بود و بستگی به دفعات پوست اندازی نمف يا پوره، در هر مرحله برای موجود سن كه در واقع تعداد دفعات پوست اندازی تعيين ميشه.


نوشته بهزاد زادهوش، متخصص جانورشناسی و دانشجوی محيط زيست

[Behzad]

به نام خدا

رده حشرات، راسته Odonata، ( طياره مانندها و سنجاقك ها):

رده حشرات در يك پله بالاتر از اون 29 راسته، دارای 3 زير رده هست؛ شامل زير رده بی بالان ( Apterygota)، بالداران با دگرديسی ناقص يا تدريجی ( Pterygota)، و سوم زير رده بالداران با دگرديسی كامل ( Endopterygota) كه حشرات بی بال 4 راسته و حشرات بالدار كلاً 25 راسته رو تشكيل ميدن. خُب زير رده حشرات بالدار بر اساس فُرم دگرديسی هم اشاره كردم به دو گروه بالداران با دگرديسی ناقص و بالدارن با دگرديسی كامل تقسيم ميشن. نوشته بهزاد زادهوش

اما در سنجاقك ها و آسيابك ها، خروج نوزاد از تخم به صورت پورگی يا نمفیه، برای تخم ريزی به آب نيازه و همين دليلی بر مشاهده اين حشرات در نواحی نزديك به آبه. سنجاقك ها و آسيابك ها نه تنها هيچ ضرری برای آدمی ندارن بلكه از طريق مصرف حشرات موذی مثل پشه ها و مگس ها، به حال ما مفيدند. راسته Odonata، به 2 زير راسته تقسيم ميشه كه اعضای هر دو زير راسته كاملاً به هم شبيهند:


1. زير راسته ( Anisoptera)، شامل سنجاقك ها يا Dragonflies

هر دو نر هستند به دليل زائده گيره مانند انتهای شكم

You can see links before reply


You can see links before reply

2. زير راسته ( Zygoptera)، شامل آسيابك ها يا طياره مانندها يا Damselflies

You can see links before reply

هر دو زير راسته رو عموماً با نام سنجاقك صدا ميكنيم ولی بايد بدونيم كه تفاوت هايی هم وجود داره؛ سنجاقك ها از آسيابك ها بزرگترند و روزها پرواز ميكنن؛ چشم های بسيار درشتی دارن و البته با اشتهای بسيار زياد؛ نوشته بهزاد زادهوش، Anobanini.net

برعكس آسيابك ها كوچك ترند، فعاليت پروازی و تغذيه ای كمتری دارن و چشم های مركب كوچك تره. به اضافه اينكه اينها بيشتر غروب پروازند و كنار آبگيرها بيشتر ديده ميشن. بال ها سوار بر بدنه و هر 4 بال در اينها به يك اندازست ولی در سنجاقك ها، بالها پهن و گسترده هستن و 2 بال پشتی پهن تر و بزرگتره.

You can see links before reply

تعداد بندهای شكم همشون 10 عدده كه البته نرها در روی مفصل دهم شكم يك جفت زائده قلاب مانند دارن. نرها قبل از جفت گيری اسپرم ها رو از سوراخ تناسلی به دستگاه مخصوص جفت گيری كه در مفصل دوم وسوم شكمه، انتقال ميدن. Anobanini.net بعد از اين عمل ( انتقال اسپرم) نر به جستجوی ماده ميگرده. بعد از پيدا كردن ماده، حشره نر زائده قلاب مانند خودش رو كه در انتهای شكم قرار داره به گردن ماده گره ميزنه و بعد از مدتی ماده شكم خودش رو به صورت حلقه ای درمياره تا اسپرم های نر رو از مفصل دوم شكم جمع بكنه؛ اين شد جفت گيری ( Mating) اين حشرات.

در سنجاقك:

You can see links before reply

You can see links before reply

در آسيابك:

You can see links before reply

You can see links before reply

سنجاقك ها و آسيابك ها تخم ها رو در آبهای راكد كه گياه درش رشد كرده، قرار ميدن. پوره ها در آب به وسيله صفحات برانشی يا آبشش انتهای شكم تنفس ميكنن. و البته پوره يا نمف، مثل فُرم بالغ شكارچيه و گوشت خوار با اشتهای نسبتاً زياد. طول زندگی پوره در آب برحسب مقدار حرارت و ميزان و نوع غذايی كه ميخوره برای گونه های مختلف متفاوته؛ ولی معمولاً، يك تا پنج سال در آب به سر ميبرن. Anobanini.net در اوايل بهار بعد از 10 تا 15 مرتبه پوست اندازی پوره بالغ از گياهان آبزی بالا ميره و در قسمت خارج از آب گياه، پوست پورگی رو ميشكافه و نهايتاً پس از خشك شدن بال ها به پرواز در خواهد اومد. اما يك نكته درباره كليد شناسايی اين حشرات، و اونهم اينكه اينها از طريق شكل رگبال ها شناسايی ميشن. سنجاقك ها ميتونن از نواحى مرطوب و نزديك به آب دور بشن به خاطر اينكه تيز پروازترند و دليل ديدن سنجاقك وسط كوير لوت و كلوت ها، به همين خاطره.

توانايی منحصر به فرد سنجاقك ها در حركت مجزای هر يك از بال ها:

You can see links before reply


نويسنده: بهزاد زادهوش، جانورشناس و دانشجوی محيط زيست

[poupak]

....
توانايی منحصر به فرد سنجاقك ها در حركت مجزای هر يك از بال ها:
......

Jal al khalegh

[Mehdi]

ممنون برادر بهزاد

این یه قطعه عکس را از آرشیو در آوردم. هر دو حشره مورد نظرت کنار هم دیده میشه.
این رنگیشو خیلی کم دیدم تا الان :3:
عکسش کمی قدیمی بود. ببخشید کیفیت مناسب نداره.


You can see links before reply

[Behzad]

آفرين عجب عكسيه، آسيابك اون پشته و اين عزيزمم يه سنجاقك حنايی ماده.

[Mehdi]

این عکس ها را دیروز به نیت همین بخش گرفتم. امیدوارم مورد پسند واقع بشه :3:


You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

يه چند نكته ديگه راجع به سنجاقك بگم: تو عكس بالا، آخرين عكس، نامساوی بودن جفت بالهای عقبی كاملاً مشخصه پس سنجاقك ها از زير راسته نامساوی بالانند. هم در آسيابك و هم در سنجاقك، پاها به درد راه رفتن مثل ساير حشرات نميخوره و بيشتر كاری كه ازش ميكشن، قاپيدن شكار و گرفتن اون با پاها در هواست. سنجاقك ها از نظر ساختار فيزيكی طوری شكل گرفتن، كه ميتونن تا 90 كيلومتر در ساعت هم بال بزنن پس در دنيای حشرات جزو سريع ترينها هستن ولی آسيابك اين طور نيست؛ پس چون سنجاقك ها تيز پروازترند، ميتونن حركت های زيادی داشته باشن. الآن فصل جفت گيريه، 2 فصل برای بيشتر جانوران برای جفت گيری اهميت داره يكی بهار و ديگری پاييز. برای توليدمثل يا همون زادآوری، بايد بسته به نوع جانور زمان طوری انتخاب بشه كه تولد نوزاد با خوش فصلی يا شرايط مساعد همراه باشه.

[Behzad]

آسيابك ماده ( Female Damselfly)

You can see links before reply


جدول رده بندی

You can see links before reply

[Behzad]

هوالشافی

بی مُهرگان، معرفی شاخه نرم تنان و برخی رده ها در ايران _ نوشته بهزاد زادهوش، متخصص علوم جانوری

مديد مدتی بود كه به درستی دست به قلم نشدم و در فكر بستن مقاله ای تحت اين عنوان بودم ولی دانش و اطلاعات محدود اجازه نميداد. اميدوارم لذت ببريد و مورد استفاده واقع بشه. به نظرم پس از سپرماهيان ايران، اين دومين مقاله مشكل برای منه.

You can see links before reply

عنايت كنيد، شاخه نرم تنان از نظر تكاملی بسيار ابتدايی هستن و از نظر اشتقاق، نيای اونها رو گروهی از كرم های پهن مد نظر قرار دادن؛ اين شاخه مهم كه برای خود من بسی گُنگ بود از چند رده اصلی تشكيل شده كه در حد عمومی به معرفی اونها ميپردازم.
اولاً سطح بدن همه نرم تنان از پوششی به نام گوشته تشكيل شده كه بهش پوسته هم ميگن. اين پوسته ترشح كننده صدف در رده هاييه كه اين ساختار رو دارن مثل حلزون ها، ناوپايان و دوكفه ای ها كه در بين مردم به صدف شهرت دارن. گوشته يك حفره مشخص هم جهت تنفس جلدی يا پوستی و دفع هم داره. نرم تنان مثل بيشتر بی مُهرگان خون دارن، قلب دارن كه اين قلب از يك بطن و دو دهليز تشكيل شده و اين درحاليه كه در سفر قشم با باز كردن صدف يك دوكفه ای از هم، خون ريخته شده در دست من سبب تعجب يه سری از همسفران شده بود. رده هايی كه در محيط آبی زندگی ميكنن برانشی يا آبشش ( Gill) دارن و ساير رده هايی كه در خشكی ها به حيات ادامه ميدن دارای ساختارهای شش مانند ( Lung) هستند. توجه داشته باشيد كه در جانوران امعاء و احشاء يا اندام ها لزوماً به هم شبيه نيستن. عموم نرم تنان توليد مثل جنسی دارن و جدا جنس يعنی نر و ماده هستن. تخم گذارن و مراحل زندگی غير مستقيم يا استحاله ای ( دگرديسی) شكل دارن با دو مرحله لاروی شكل. چيزی بالغ بر 93000 گونه از اين جانوران شناسايی شده و جالبه كه 23% از جانوران دريايی رو گونه های نرم تنان شامل ميشه. تنوع رفتاری و زيستگاهی در اين ها بسيار وسيعه و از اين نظر مطالعه روی اونها بسيار دشوار و گيج كنندست.

You can see links before reply

اولين رده از اين موجودات، شكم پايانند كه 80% نرم تنان رو شامل ميشن. حلزون ها، حلزون های دريايی، حلزون های آب شيرين، ليسه ها و ليسه های دريايی، خرگوش های دريايی، پروانه های دريايی و صدف های كوهی همگی در اين رده جای دارن.

دومين رده بسيار مهم سرپايانند كه هشت پا يا اُختاپوس، اسكوييد، ماهی مركب، ناتيلوس و آمونيت در اين دسته جای دارن و تكامل يافته ترين نرم تنانند به نحوی كه هوش يك هشت پای اقيانوس اطلس با هوش يك گربه خانگی برابری ميكنه. باز جالبه كه بزرگ ترين بی مُهره ها در اين شاخه جای دارن يعنی اسكوييدهای عظيم الجثه 18 متری اعماق اقيانوس ها.

سومين رده مهم دوكفه ای ها يا تبرپايانند، شامل اسكالوپ ها ( گوش ماهی)، دوكفه ای ها، صدف های خوراكی يا اويسترها و ...
به ترتيب در سه پُست آتی به معرفی 3 رده بالا خواهم پرداخت، انشالله.

[Behzad]

اولين رده از اين موجودات، شكم پايانند


كه 80% نرم تنان رو شامل ميشن. حلزون ها، حلزون های دريايی، حلزون های آب شيرين، ليسه ها و ليسه های دريايی، خرگوش های دريايی، پروانه های دريايی و صدف های كوهی همگی در اين رده جای دارن. تاكسونومی و رده بندی در اين گروه مدام در حال تغييره و لذا من روی رده بندی صحبت نميكنم، رده بندی قديمی، رده بندی يال 2005 بوكت و روكروی و رده بندی 2010 جارگر كه هنوز طبقه بندی مشخصی نداره واقعاً آزار دهندست. ما در همين حد كه بدونيم شكم پايان ( Gastropods) چه چيزهايی هستن، كفايت ميكنه. جانوران زير شكم پا هستن:

حلزون ها ( Snails)

ليسه ها ( Slugs)

حلزون های دريايی ( Sea Snails)

ليسه های دريايی ( Sea Slugs)

خرگوش های دريايی ( Sea Hares)

پروانه دريايی يا بال پايان ( Sea Butterflies)

فرشته های دريای يا بال پايان بی صدف ( Sea Angels)

صدف های صخره ای Limpets

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

1. راسته جلو آبششيان ( Prosobranchia):

ساده ترين شكم پايان كه حلزون های دريايی ( Sea Snails) جزو اين دسته اند.

2. راسته عقب آبششيان ( Opisthobranchia):

اين گروه كه از جلو آبششيان مشتق شدن، كه چند زيرراسته مه رو شامل ميشن:
ليسه های دريايی ( Nudibranchia)، زيرراسته فرشته های دريايی (Gymnosomata )، خرگوش های دريايی (Aplysiomorpha)، رو شامل ميشن. در دنيا تا به حال 3000 گونه ليسه دريايی كه به برهنه آبشش ها معروفند شناخته شده.

3. راسته شش داران (Pulmonata ):

شش داران نيز از جلو آبششيان مشتق گرديده اند. حلزون های آب شيرين ( Aquatic Snails)، حلزون های خشكی زی و ليسه های خشكی زی در اين زيررده جای دارن.
شكم پايان خشكی زی از طريق جلد و يا حفره گوشته كه نقش شش را بازی ميكند، تنفس ميكنند.

حلزون های خشكی زی كه به حلزون های باغی هم معروفن، طبق آناتومی كه ميبينيد، 2 جفت شاخك ( Tentancle) كه جفت اول كه نزديك به دهان قرار داره، نقش حسی ايفا ميكنه كه مخصوص دريافت حس شيمياييه و جفت دوم كه بلندتره و به شاخك های چشمی معروفه و دربردارنده دو چشم ساده كه برای ديد محدود مناسبه، مهم ترني اعضای حسی در اين جانورانه. تمام بدن هم به حس لامسه حساسه. درست به موازات چينه دان دو غده بزاقی وجود داره كه ترشحات اونها به قسمت جلويی مری راه پيدا ميكنه. اين غدد ترشح كننده موكوزی هستند كه تقريباً آبكی و حاموی آنزيم های متعدده. آنزم سيتاز كه قادر به هضم سلولزه، باعث ميشه گياه خورده شده به خوبی جذب بشه. هم ليسه ها و هم حلزون های خشكی زی گياه خوارند ( Herbivorius).
حلزون يك موجود دوجنسیه ( Hermaphridite) يعنی هم اندام نرينه و هم اندام مادينگی ( Ovotestis) رو داره. در عين حال علاوه بر خودباروری، ميتونن جفت گيری هم داشته باشن.
حركت اين جانوران در هوای تاريك و به صورت خزيدنه كه در هوای مرطوب صورت ميگيره. اگر رو روی يك شيشه قرار بديم، اثر حركاتش به صورت يك موج جلو رونده مشاهده ميشه كه اين ناشی از ترشح موكوز از غدد پايیه. در زمستان همين غدد پايی با ترشح سولفات كلسيم و كربنات كلسيم يك صفحه يا پرده محكم به نام اپی فراگم ( Epiphragm) ايجاد ميكنه كه دهانه ورودی صدف رو مسدود ميكنه و باعث ميشه آب بدن جانور از دست نره و از سرما محفوظ باشه؛ البته اين اپی فراگم منافذ بسيار ريزی داره كه باعث تبادل گازهای تنفسی ميشه.


You can see links before reply

ليسه های دريايی ( زيرراسته برهنه آبششيان Nudibranchia): اين موجودات كه به رنگين كمان های دريايی شهرت پيدا كردن، اولين بار توسط دكتر حميد رضايی رييس واحد تنوع زيستی مركز ملی اقيانوس شنياسی در ايران مورد توجه قرار گرفتن و اصلاً هدف من از نوشتن اين مقاله تمركز روی برهنه آبششيان بود. ديدن اين جانوران كه تا به حال 16 گونه ازشون توسط دكتر رضايی در خليج فارس به ثبت رسيده توفيق ميخواد كه من تا به حال در 22 غوصی كه انجام دادم، اين توفيق رو نداشتم. مقام ايران در دنيا از لحاظ تعدد گونه ای 42 ولی حدس زده ميشه در دريای عمان تعداد گونه ها به 72 برسه. پايگاه اينترنتی nudipixel.net، گونه ها رو شناسايی ميكنه. 3000 گونه در دنيا تاكنون شناسايی شده. عكس ها همگی در آبهای ايران گرفته شده.

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply


اين موجودات از نظر سنی بسيار قديمی هستن و اجداد حلزون مانند اونها پوسته صدفی رو كنار گذاشتن و حالا يك تكه گوشت و پوست و اندام هستن و به نرمی در كف دريا و سنگ فرش های مرجانی ميخزند. ليسه های دريايی كه به ظاهر بی دفاعند، به واسطه همين رنگ بندی خيره كننده از خود دفاع ميكنن؛ اين رنگ های زيبا در حين ايجاد خطر و تنش بيشتر ميشن و اين هارمونی رنگ ها برای صياد حكم زنگ خطر رو داره و با ديدن اين جانور از اون دوری ميكنه؛ علاوه بر رنگدانه های پوستی، با تغذيه از اسفنج های سمی و تبديل سم به ماده سمی ديگر با بو و مزه بد در بدن خود، باعث دور شدن صيادان ميشن. نام برهنه آبشش به قرار گرفتن آبشش ها در خارج از بدن و بر سطح عقبی پيكر برميگرده. چشم ها در ليسه ها به ريتم های شبانه روزی يعنی تاريكی و روشنی پاسخ ميده، مثل حلزون ها شاخك های دهانی محيط رو لمس ميكنن. اندام های رينوفوری هم به عنوان بينی علائم شيميايی دورن آب رو تشخيص ميدن. مثل حلزون ها، ليسه ها دوجنسی اند يعنی هم اندام نرينه و هم مادينه رو دارن و به همين دليل هم قدرت بارور شدن دارن و هم ميتونن ديگری رو بارور بكنن. ليسه های دريايی همگی گوشت خوارند و بر اساس رژيم غذاييشون تقسيم بندی ميشن؛ تغذيه كنندگان از بريوزوآ، تغذيه كنندگان از اسفنج ها، تغذيه كنندگان از هيدروييدها و تغذيه كنددگان از تخم ارگانيزم های متفاوت. اما خود برهنه آبششيان هم شكارچيانی از قبيل ستاره های دريايی، لاك پشت ها، بعضی خرچنگ ها، عنكبوت های دريايی و برخی ماهی ها دارن. افزون بر جثه بسيار كوچك چند سانتی، فعاليت شبانه و استتار بی نظير و تغيير رنگ در بين صخره ها و كف دريا سبب ميشه كه ديدنشون بسيار مشكل بشه؛ اما زمانی كه در حال تغذيه هستن و يا در خواب پس از غذا در شكاف ها هستن ميشه ديدشون كه همين زمان كوتاه باعث شده انسان نسل اين موجودات رو به خطر بندازه و اونها رو برای مصارف تزييناتی آكواريوم ها به دام بنداره. ماده شيميايی به نام ترپين ( Terpene) در سيستم دفاعی اونها خاصيت ضد سرطانی داره و در درمان تومورهای مغزی و مالاريا مؤثره؛ متأسفانه تخريب مرجان ها كه زيستگاه اين موجودات زيباست بر روی جمعيتشون اثر خيلی بدی گذاشته؛ دما و شوری زياد خليج فارس، آلودگی های نفتی و انسانی باعث مرگ و مير پلانكتونی ميشه و برای خيلی از موجودات و از جمله برهنه آبششيان استرس زاست.

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply


انواع صدف ها:

صدف ها رو بر اساس شكل نام گذاری ميكنن

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

بسم الله

رده سرپايان يا Cephlopoda

دومين رده بسيار مهم سرپايانند كه هشت پا يا اُختاپوس، اسكوييد، ماهی مركب، ناتيلوس و آمونيت در اين دسته جای دارن و تكامل يافته ترين نرم تنانند به نحوی كه هوش يك هشت پای اقيانوس اطلس با هوش يك گربه خانگی برابری ميكنه. باز جالبه كه بزرگ ترين بی مُهره ها در اين شاخه جای دارن يعنی اسكوييدهای عظيم الجثه 18 متری اعماق اقيانوس ها.

اين رده خود 3 زيررده را در بر دارد:

زيررده دو آبششيان يا Dibranchia

زيررده ناتيلوس ها يا Nautiloidea

زيررده آمونيت ها ( منقرض شده اند)

بنابراين به توضيح دو زيررده دو آبششيان و ناتيلوس ها خواهم پرداخت؛ همگی جزو بی مُرگان دريايی اند و بنابراين ساختار پيكر برای رفع نيازها در محيط آبی تكامل يافته.

1. زيررده دو آبشُشيان ( Dibranchia)

متشكل از معروف ترين سرپايان يعنی هشت پا يا اُختاپوس ( Octopus)، ماهی مركب ( Cuttlefish) و اسكوييد ( Squid)؛ كه از پيشرفته ترين و تكامل يافته ترين بی مُهره ها محسوب ميشن.


هشت پا يا اُختاپوس:

You can see links before reply

جانورانی كه در بين همگی بی مُهره ها از بالاترين هوش برخوردارن با تقارن دو طرفه. هشت پا يك پوزه سخت شبيه نوك طوطی در مركز بازوها داره كه ورودی دهان جانوره؛ همون طور كه ميدونيم اينها نرم تن هستن و فاقد اسكلت داخلی و خارجی و لذا بدنی بسيار نرم و انعطاف پذير دارن كه همين بهشون اجازه ميده در شكاف ها و سوراخ های يك صخره دريايی مخفی بشن و به علاوه جريان آب هم صدمه ای بهشون وارد نكنه؛ تنها قسمت سخت پيكر هشت پا همون پوزه يا منقار دهانيه. محدوده زيستی و بهتر بگم زيستگاه يك هشت پا در دريا بسيار متنوعه به طوری كه اينها رو ميشه در آب های پلاژيكی، تپه های مرجانی و يا بستر درياها و اقيانوس ها ديد.

You can see links before reply

You can see links before reply

اختاپوس ها برای دفاع از خودشون در برابر شكارچيانی مثل مارماهيان موری و يا هامور ماهيان چندين تدبير دفاعی رومورد استفاده قرار ميدن:

پخش كردن جوهر يا مركب، تقليد از رنگ محيط و استتار، فرار سريع و ناگهانی، توانايی فوق العاده در اختفا و بدن بسيار نرم و انعطاف پذير؛ در دنيا قريب به 300 گونه مختلف هشت پا شناسايی شده. مشخصه مهم هشت پاها، دارا بودن هشت بازوی دارای بادكش يا فنجان های مكندس. وجه تمايز هشت پاها از اسكوييدها و ماهيان مركب، در دو شاخك تغذيه ايه كه در اينها ديده نميشه. يك هشت پای اقيانوس آرام، به طور ميانگين در هر بازو 240 بادكش داره و متوسط عمری معادل 3 سال با رژيم غذايی بسيار متنوع. نقش بادكش ها در اختاپوس، اسكوييد و ماهی مركب حس كردن بو و طعمه يعنی دارای گيرنده های شيميايی هستن. گفته ميشه در هر دوره تخم ريزی، مثل ماهيان مكانی رو برای تخم ريزی انتخاب و از اونها مراقبت ميكنن؛ تعداد تخم ها به 8000 هم ميرسه و دوره جنينی 7-8 ماهه كه در تمام طول اين مدت جنس ماده از تخم ها ثانيه به ثانيه مراقبت ميكنه تا حدی كه پس از تفريخ و خروج نوزاد چند ميليمتری، جان به جان آفرين تسليم ميكنه. يعنی اين رفتار و هوش سرشار در يك نرم تن و بی مُهره كه از نظر تكاملی بسيار پست تر از مهره داران هستن با گربه ها برابری ميكنه واقعاً شگفت انگيزه و واقعاً قابل تأمله.

You can see links before reply

You can see links before reply


-----------------------------------------------------------------

اسكوييدها:

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

اينها هم مثل ساير سرپايان، تقارن دو طرفه پيكری دارن كه اين پيكر متشكل از سه قسمت سر، گوشته و بازوهاست. در اين گروه از سرپايان و همچنين ماهيان مركب، ده بازو ديده ميشه كه هشت بازو به صورت دوتايی كنار هم مرتب شدن و 2 شاخك كه از اون هشت بازو بلندتره و در انتها گُرزی شكل و پهن شده، برای گرفتن شكار و تغذيه مورد استفاده قرار ميگيره؛ اسكوييدها شناگران بسيار ماهرين تا حدی كه در بعضی گونه ها ديده ديده ميشه به فواصل كوتاهی از آب ميپرن و پرواز ميكنن. بيشتر حجم بدن رو گوشته شامل ميشه كه دو باله شنا در طرفين اون كشيده شده و بايد بدونيم كه اين دو باله برخلاف ساير موجودات دريايی منبع اصلی حركت و جابه جايی نيست. پوست بدن از ماده ای به نام كروماتوفور ( رنگدانه های پوستی) پوشيده شده كه به جانور در تغيير رنگ و استتار محيطی به نحو مؤثری كمك ميكنه. نكته جالب ديگه اينكه سطح شكمی روشن تر از سطح پشتيه كه اين مهم باعث ميشه هم در برابر شكار و هم شكارچی مستتر جلوه داده بشن. در سطح شكمی حفره ای در گوشته ديده ميشه كه آبشش ها رو در بر داره.

You can see links before reply


در جلوی حفره گوشته، سيفون قرار داره كه هم در ماهی مركب، هم در اسكوييد و هم در هشت پا از اون برای حركت و جا به جايی استفاده ميشه؛ اين نيروی محركه پر قدرت به اين شكل ايجاد ميشه:
مكش آب به داخل حفره گوشته و با فشار خارج نمودن ناگهانی آب از سيفون؛ جهت سيفون متناسب با راستای حركت تغيير ميكنه و به همين خاطر جانور به هر سمتی كه بخواد ميتونه حركت بكنه؛ اين نوع حركت به انرژی زيادی نياز داره و بنابراين ميزان تغذيه جانوران فوق الذكر خيلی زياده؛ با وجود اين سرعت زياد، همگی شكارچيانی قهار محسوب ميشن. اسكوييدهای غول پيكر اعماق اقيانوس ها، شكار مورد علاقه نهنگ اسپرمه.

You can see links before reply

You can see links before reply

------------------------------------------------------------

ماهی مركب:

You can see links before reply

تحقيقات اخير نشون داده كه پس از اختاپوس ها، اين گروه از سرپايان از هوش سرشاری برخوردارن؛ مركب ماهيان در مقايسه با تمامی بی مُهره ها، مغز بزرگ تری نسبت به جثه بدن دارن. حواسمون باشه برخلاف اسمشون، اينها ماهی نيستن بلكه نرم تن و بی مُهره هستن. وجه تسميه اينها يعنی ماهی مركب به دليل خارج كردن ماده قهوه ای رنگ از سيفون در حين تنش و خطره؛ لذا به اين گروه از سرپايان ماهی مركب يا سپيا گفته ميشه.

در اين گروه يك صدف داخلی كه به استخوان كاتل ( Cuttlebone) معروفه ديده ميشه؛ مردمك چشم در اينها به شكل W انگليسيه. باز اينا 8 بازو و 2 شاخك با اعضای مكنده دارن كه باهاش طعمه رو ميگيرن. ماهی مركب، اسكوييد و هشت پا همگی گوشت خوارند ( Carnivorous) و از نرم تنان كوچك تر، خرچنگ ها، ميگوها، ماهی، كرم ها تغذيه ميكنند و البته اوقاتی هم نوع خواری. خودشون طعمه و شكار مورد علاقه كوسه ها، دلفين ها، ماهی های بزرگ ميشن؛ خود ماهی مركب عموماً تا 2 سال عمر ميكنه.

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

***********************

2. زيررده ناتيلوس ها يا Nautiloidea


ناتيلوس ها:

You can see links before reply

ناتيلوس ها از انواع جاندارانی محسوب ميشن كه به اصطلاح بهشون فسيل زنده ميگن؛ در اين گروه هم انواع زنده وجود داره هم انواع فسيل شده و منقرض يافته. طی ميليون ها سال بی هيچ تغييری باقی موندن و زندگی ميكنن. آمونيت های منقرض شده هم كه اشاره ای بهشون نكردم، شباهت زيادی با اين گروه داشتن. در آبهای آزاد تنها 6 گونه از اين جانوران شناسايی شده؛ ناتيلوس اسم كلوپ غواصی كه من توش آموزش ديدم و به علاوه اسم زير دريايی بوده كه ژول ورن در رمان 20000 فرسنگ زير دريا نوشته.

You can see links before reply

You can see links before reply

جهت اطلاعات بيشتر، كليك نماييد (You can see links before reply)


اگر شد در مورد هوش سرپايان هم مطلبی خواهم نوشت؛ چون جالبه كه يك گروه از بی مُهرگان انقدر باهوش باشن.

نوشته بهزاد زادهوش، متخصص علوم جانوری، دانشجوی محيط زيست و غواص پيشرفته آبهای آزاد _ انجمن گردشگران ايران Anobanini.net

[Mehdi]

ممنون بهزاد جان
عالی بود مثل همیشه
2 تا سوال دارم درباره هشت پا و اسکوید. اگر جواب بدی ممنون میشم:
1- آیا برا شناگران خطری ایجاد میکنن؟
2- چی می خورن؟

[Behzad]

در آبهای ايران هيچ خطری از جانب اسكوييد و هشت پا ما رو تهديد نميكنه. از دوستای غواصم كه هر موقع هشت پا ديدن و بهش نزديك شدن، شديداً كنجكاوه و با غواص بازی بكنه. برای غواص خطری نداره چه برسه به شناگر. البته جزو جانوران دريايی خطرناكيه كه گاز ميگيره ولی من تضمين ميدم كه واقعاً اگر به درستی باهاش مواجه شد، خطری نداره.
و دوم اينكه اينا عموماً فتوتروپيسم منفی دارن يعنی گريزان از نور و گرايش به تاريكی؛ بنابراين شب فعالن و در غوص های شبانه ميشه اونها رو ديد؛ پس زمان فعاليت و تغذيشون شب هنگامه؛ اون بالا نوشتم هم اسكوييد، هم ماهی مركب و هم اختاپوس از نرم تنان كوچك تر، خرچنگ، ميگو، ماهی ها و كرم ها تغذيه ميكنن و بعضاً ديده ميشه هم نوع كوچك تر از خودشون رو هم ميخورن.
در ايران ما ماهی مركب و اسكوييد توسط بوميان جنوب كشور صيد و برای تغذيه مصرف ميشن ولی در ساير كشورها من جمله كشورهای اروپايی هشت پا يكی از لذيذترين و گرون ترين غذاهاست و حالتی كه حين جويدن داره مثل غضروف استخوانيه كه ما در مرغ يا تو آبگوشت ميخوريم.
در ضمن در خليج بيسمارك و آبهای آسيای جنوب شرق و استراليا، گونه هايی از جنس هشت پاهای حلقه آبی ميتونه انسان رو بكشه؛ غدد بزاقی اينها تترودوتاكسين داره كه واقعاً كشندست و به سيستم عصبی رو هدف قرار ميده؛ پس وقتی گاز بگيره، بزاق سمی وارد خون ميشه كه اولش فلجه و بعدشم بهشت زهرا

blue-ringed octopus
هر وقت يه جونور خوش خط و خاله، احتمال 90% خطرناك و سميه

You can see links before reply

[Behzad]

بسم‌الله‌الرحمن‌‌الرحيم


آخرين شاخه نرم‌تنان _ رده دوكفه‌ايها يا تبرپايان يا تيغه‌آبششيان ( Class Bivalvia)

خُب، يكی ديگه از رده‌های نرم‌تنان دوكفه‌ايها هستن كه بسيار حائز اهميتن؛ چه از نظر ارزش شيلاتی و خوراكی و چه از نظر تجملاتی. کِلَم ها ( Clam)، اویسترها ( Oyster)، اسکالوپ ها ( Scallop) و موسل ها ( Mussel) در این رده جای دارن و مهم ترین گروه اویسترها هستن که هم مروارید سازن و هم مصرف خوراکی دارن.

مروارید:
بی شک تنها جواهری که توسط یک جانور تولید میشه، مرواریده. مروارید از ترشحات روپوستیه که بدن جانور رو میپوشونه؛ این ترشحات همون ماده درخشنده ایه که سطح داخلی صدف نرم تن رو آستر میکنه. وقتی ماده ای خارجی مثل دانه شن، تخم نمو نیافته یا انگلی بین روپوش و صدف قرار بگیره، محرکی میشه تا نرم تن رو برای ترشح مادر مروارید در اون نقطه برانگیخته بکنه. بنابراین هر دوکفه ای مروارید نداره. مثلاً در هر صید که 100 صدف به دست میاد، 10-20 تا مروارید داره. مروارید هم به رنگ های مختلفی دیده میشه، سبز، قرمز، آبی، سفید و سیاهه که در مصارف تجاری و زینتی اول رنگ سیاه و بعد رنگ سفید حائز اهمیته.



You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

You can see links before reply

[Behzad]

راسته قاب بالان Coleoptera

سوسك‌ها، بزرگ ترين گروه جانوران از نظر تعداد گونه در دنيا. 40% كل حشرات شناخته شده اينها هستن با چيزی حدود 400,000 گونه. قطعه دهانی جونده و يا مختلط دارند و از نظر اهميت برای آدمی، خيلياشون آفتند. بال های پروازی توسط يك جفت بال يا قاب ضخيم جهت محفوظ ماندن، پوشانده ميشن. واقعاً واقعاً مهمند چون در شبكه غذايی هم نقش پر رنگی رو ايفا ميكنن. درباره اين راسته اگر تمايل داريد در آينده توضيحاتی خواهم داد. خودمم زياد نميدونم. سوسك سرگين غلطان من زياد ديم كه خود اين سوسك هم يه داستانی داره كه اگه ميخوايد ميگم. اصلاً با فيزيك زندگی ميكنه.

در حال مطالعه بودم كه صدايی شبيه موتور گازی شنيدم، و ديدم به توری در يه حشره نشسته، كه گرفتمش و شما ميبينيدش
اين احتمالاً يك گونه برگ‌خواره كه طول بدنش حدوداً 4 سانت بود و پرواز پر سر و صدايی داشت


You can see links before reply

You can see links before reply

و بعد از عكس گرفتن هم به آغوش طبيعت بازگشت

You can see links before reply

You can see links before reply

چون غالباً فعاليت شبانه دارن، ميبينيد كه رشد عضو بينايی ( چشم‌ها) زياد بوده نسبت به ساير حشرات؛ بيدها يا پروانه‌های شب پرواز هم چشمان درشتی دارن

You can see links before reply

You can see links before reply